UZAKTAN ALGILAMA UYGULAMALARI

Erdas Image programında görüntülenme işlemi için Viewer açılır ve .img uzantılı formata sahip dosyalar seçilir.

90°'lik açı doğu yönünü belirtir.

Seçeneklerde verilen ilk değer azimuth ikinci değer elevation değerlerini temsil etmektedir. Elevation değeri 0°-90° arasında değer alır. Dolayısıyla A seçeneğinde verilen değer hatalı bir girişi temsil eder.

%200 eğimi, 90˚'lik açı temsil etmektedir.

Attributes seçeneği Raster menüsünde yer almaktadır.

Erdas Image yazılımında Surface Slope açılır menüsünde Output Units değeri olarak, Degree ya da Percent seçeneklerinden biri seçilebilir.

Erdas Image yazılımında Gölgeli Kabartma Haritası üretmek isteyen bir kullanıcı Topographic Analysis menüsü altında Shaded Relief'i seçmelidir.

Sayısal yükseklik modelinden yararlanılarak elde edilen raster veri formatındaki münhani haritaların oluşturulması; yükseklik farklarının birbirinden ayırt edilmesini kolaylaştırır.

Gözlemcinin deniz seviyesinden olan yüksekliği (ASL) ile temsil edilir.

SRTM (The Shuttle Radar Topography Mission) verisi kullanılacaktır. SRTM yeryüzünün topoğrafik haritasının çıkarılması amacıyla NASA tarafından yürütülen uluslararası bir projedir.

SRTM Sayısal Yükseklik Modelinin Erdas Image Programında Görüntülenmesi
Adım 1: Erdas Image programda yeni bir “Viewer” açılır ve “\uygulama04” dizini altında bulunan “agri_dem.img” verisi görüntülenir (Şekil 4.1).
Adım 2: “Viewer” üzerindeki “Utility” menüsünden “Inquire Cursor” ifadesi seçilir. Ekrana gelen görüntü üzerinde cursor gezdirilir. “Inquire Cursor”
komut penceresinde bulunan “File Pixel” alanı altındaki değişen değerler, DEM
verisindeki yükseklik değerleridir (Şekil 4.2 ve Şekil 4.3).

Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri tekniklerinin kullanıldığı proje çalışmalarının en önemli özelliği ve avantajı, çalışma alanına üç boyutlu hakim olabilmektir. İki boyutlu analizler, bir çok açıdan hedeflere ulaşılmasını zorlaştırır. Doğanın ve topoğrafyanın gerçekliğini doğru bir şekilde sayısal ortama aktarabilmek amacı ile, ara işlem olarak Sayısal Arazi Modeli ve Sayısal Yükseklik Modeli oluşturulur. Eş yükselti eğrilerinin çizilmesinin ardından, (TIN) düzensiz üçgenleme ve (GRID) düzenli karelaj ağ yapı oluşturularak, Sayısal Yükseklik Modeli, analiz ve modelleme çalışmaları için hazırlanır.

ERDAS IMAGINE programında eğime yönelik derece ve oran ilişkileri aşağıda
belirtildiği gibidir.
• 45˚’lik açı, %100 eğimi,
• 90˚’lik açı, %200 eğimi,
• 45˚’den daha az eğim, %1-100 oranını,
• 45˚ - 90˚ arasındaki eğim, %100-200 oranını ifade eder

Adım 1: Eğim haritası üretmek için Erdas Imagine ana ikon paneli üzerindeki “Interpreter” düğmesine basılır. Takiben “Topographic Analysis” ve “Slope” ifadeleri seçilerek “Surface Slope” komut penceresine erişilir (Şekil 4.4).
Adım 2: “Surface Slope” komut penceresindeki “Input Dem File” alanı için,
“\uygulama04” dizini altında bulunan “agri_dem.img” yükseklik verisi seçilir. “Output File” alanına “agri_egim.img” olarak yeni dosya ismi yazılır. Takiben
“Output units” alanındaki seçeneklerden “Degree” (derece), veya “Percent” (yüzde) alanı işaretlenir ve “OK” düğmesine basılır

Bakı Haritası Üretmek (Aspect)
Bakı haritası, sayısal yükseklik modelindeki her bir pikselin, eğimin hakim olduğu yöne göre düzenlenmesi ile üretilir. Bakı, kuzeyden başlamak üzere saat istikametinde 0°-360°’leri içerecek şekilde ve derece cinsinden ifade edilir. 90° Doğu, 180° Güney, 270° Batı ve 0° veya 360° Kuzey yönünü belirtir.

Gölgeli Kabartma Haritası Üretmek (Shaded Relief)
Gölgeli kabartma haritaları, yükseklikteki değişimlerin bir resmini sağlamaktadır. Arazinin gölgeli kabartması, güneşin tanımlanan “Azimuth” (0°-360°) istikametine ve “Elevation” (0°-90°) yükseklik açısına bağlı olarak değişmektedir. Bu görüntüler, ya DEM verisinden veya DEM verisi üzerine çakıştırılmış (Drape) bir görüntü kombinasyonundan oluşturulur.

Sayısal yükseklik modelinden yararlanılarak elde edilen raster veri formatındaki
münhani haritalarının oluşturulması, yükseklik farklarının birbirinden ayırt edilmesini kolaylaştırır.

Görünürlük Analizi (Viewshed Analysis)
Görünürlük analizi; Sayısal Yükseklik Modeli (DEM) üzerine, gözlemci olarak
adlandırılan insan, GSM anteni, radar vb. nesnelerin yerleştirilmesine ve bunların arazide görebileceği veya göremeyeceği yerlerin ortaya çıkarılmasına olanak
sağlar. Gözlemcinin araziden olan yüksekliği (AGL) veya deniz seviyesinden olan
yüksekliği (ASL) ve görüş mesafesi ayarlanabilir. Görünürlük analizi ile; radyo
frekanslarının ulaşabileceği veya radarların kapsama alanları belirlenebilir.

“Görülebilirlik Analizi” çalışmalarında kaplama alanları belirlenir ve haritalanırken de Sayısal Yükseklik Modeli kullanılır. Kullanıcının amacına göre değişkenler
belirlenir ve sonuç eleman sınıfı olarak atanarak, istenilen renk paleti kapsamında haritalanabilir. Elde edilen raster eleman sınıfı haritası farklı elemanlar ile ilişkilendirilerek analiz ve modelleme çalışmalarına katabilmek amacı ile katman halinde kaydedilebilir.