Bitki Örtüsü Belirleme, Ortorektifikasyon Uygulamaları ve Baskıya Yönelik Çıktı Formatlarının Hazırlanması

Bitki örtüsü indeksi; Bitki örtüsünün yakın kızılötesi ve görünür kırmızı bantlarda oldukça farklı yansıtımına dayanmaktadır. Sağlıklı bir bitki örtüsü, görünür ışığı soğurup yakın kızılötesi ışının büyük bir bölümünü yansıtır. Dğer yandan hastalıklı/sağlıksız bir bitki örtüsü, görünür ışığı daha çok yansıtıp yakın kızılötesi ışınları daha az yansıtır. Görünür bandlardaki yansıtım, bitki yapraklarındaki pigmentlere, yakın kızılötesi bölgesinde ise bitki hücre yapısına bağlıdır

En çok kullanılan indeks ise Normalize Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi (NDVI) ‘dir. NDVI değerinin hesaplanmasında farklı bandların sayısal numara değeri kullanılır. Bir sayısal numara değeri, veri bandındaki bir pikselin değeridir. Normalize edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi’nin algoritması;
NDVI = Band 4 - Band 3 / Band4 + Band3 olarak verilmektedir.

Adım 1: Erdas Imagine programı çalıştırılır. Ana ikon paneldeki “Interpreter” ikonu seçilerek açılan “Image Interpreter” komut penceresinden “Spectral Enhancement” ifadesi, takiben açılan komut penceresinden “Indices...” ifadesi seçilir

Adım 7: “Viewer1”de fare ile beyaz alanlar üzerinde gezilir. Aynı anda “Viewer2”de gezilen yerlerin yeşil alanlar olduğu gözlenir. “File Pixel” değerinin yeşil alanlarda 0,3 ve daha üst değerlere sahip olduğu görülür. Yeşil olmayan alanlarda “File Pixel” değerinin sıfıra yakın veya eksi değerler olduğu gözlenir. 

Uydu ve hava fotoğraflarında sistematik olmayan hataların giderilmesi işlemlerine ortorektifikasyon denir. Ortorektifikasyon işlemini gerçekleştirmeden uydu veya hava fotoğrafından doğru mesafe, pozisyon, açı ve alan ölçümleri yapmak mümkün değildir.

Ortorektifikasyonun asıl amacı, yer yüzündeki topoğrafik farklılıklar nedeniyle uydu ve hava fotoğraflarında oluşan kaymaların giderilmesidir. Bu kaymalara arazi şeklinden kaynaklı kayıklık (Relief displacement) denilmektedir. Çalışılacak alanın topoğrafik yüksekliğinin fazla olması görüntüdeki kayıklığın artmasına neden olur.

Ortofotoların kullanım alanları:
• Harita yapımı,
• Harita revizyonu,
• Arazi kullanım haritalarının yapılması,
• Arazi kullanım planlaması,
• Vektör haritalar ile çakıştırılması ile vektör haritalara altlık oluşturulması,
• Drenay çalışmaları,
• Yol, demiryolu vb. güzergah seçimleri,
• Çevresel uygulamalar,
• Altyapı yapım ve işletme çalışmaları gibi çalışmalardır. 

aleti; görüntü üzerinde GCP işaretlenmesi için kullanılır.

aletinin aktif olması ile, girilen 3 tane GCP’den sonra referans koordinatı yaklaşık hesaplar ve yaklaşık yerini Viewer’da gösterir.

aletinin aktif olması ile, girilen input ve referans GCP’ler arasındaki RMS hatasını hesaplar. RMS hatasının hesaplanabilmesi için en az 4 GCP girilmesi gereklidir.

aletinin aktif olması ile, girilen input ve referans GCP’lerin yükselik değerleri gösterilir.

Adım 13: GCP işaretleme işlemi bittikten sonra “Geo Correction Tools” kontrol panelinden “Display Resample Image Diyalog” aleti seçilir. Ekrana gelen “Resample” komut penceresindeki “Output File” alanına “out_kayakoy_ ortho.img” yazılır. “Resample Method” kutusu “Cubic Convolution” olarak tanımlanır. Diğer değerler default olarak bırakılır ve “OK” düğmesine basılarak ortorektifikasyonu işlemi tamamlanır. Takiben bütün açık pencereler kapatılır. 

Erdas Imagine içerisindeki “Map Composer” modülü, kartoğrafik kalitede çıktı haritaları ve sunuş grafikleri hazırlamak için kullanılmaktadır.

Map Composer modülünün yetenekleri arasında, yazı üretmek, harita lejantları oluşturmak, ölçek barı gösterimi, grid çizgilerinin yerleştirilmesi, sınır üretilmesi ve daha bir çok ürün hazırlama fonksiyonları vardır. 16 milyondan fazla renk ve 60’dan fazla yazı fontu içerir.

Adım 1: Öncelikle Erdas Imagine programı çalıştırılır. Ana ikon  barda “Composer” düğmesine basılarak “Map Composer” komut penceresine erişilir. Takiben komut penceresi üzerinde “New Map Composition” ifadesi seçilerek, “New Map Composition” komut penceresine erişilir. “New Name (*.map)” alanına, “\uygulama06\” dizini altına yazılmak üzere “out_map_com. map” isminde yeni bir isim tanımlanır. Komut penceresinde “Map Width” alanı karşına “29,7”, “Map Height” alanı karşına “42” değeri girilir. Bu değerler A3 kağıt boyutlarıdır. “Units” alanı “centimeters” olarak değiştirilir. “Background” alanı “White” olarak ayarlanır ve “OK” düğmesine basılır. 

Adım 5: “Annotation” araç komut penceresinde “Select Map Frame” aleti ile frame üzerindeki görüntü istenilen şekilde yeri ve büyüklüğü ayarlanabilir

Adım 1: “Annotation” araç komut penceresinde “Create Grid Ticks” aletine basılır. “Map Composer” penceresinde görüntü üzerine basılır ve “Set Grid / Tick Info” komut penceresi açılır.

Adım 3: “Tick Marker”ların yazı formatını değiştirmek için, “Map Composer” penceresindeki “Annotation” menüsü altında bulunan “Style” ifadesi seçilir. Açılan “Style” komut penceresinde istenilen değişiklikler yapılır.

Adım 1: “Annotation” alet komut penceresinde “Create Scale Bar” aletine basılır. Öçek çubuğunun yerleştirileceği alan fare ile çerçeve olarak belirlenir. Takiben “Map Composer” ekranında görüntü üzerine fare ile basılır ve “Scale Bar Properties” komut penceresi açılır. Açılan komut penceresinde “Title” penceresine “ÖLÇEK” yazılır, “Kilometers” işaretlenir. “Maximum Length” alanına “12” değeri ve “Centimeters” girilir. “Apply” düğmesine basılır. 

Adım 1: “Map Composer” penceresindeki “Annotation” menüsü altında bulunan “Style” ifadesi seçilir. Açılan “Style” komut penceresindeki “Symbol Style” alanında “Other” ifadesi seçilir. Takiben açılan “Symbol Chooser” komut penceresindeki “Standart” sekmesi altında bulunan “North Arrows” seçilir. İstenilen tipteki kuzey oku belirlenir. Renk olarak “Kırmızı”, size olarak da “20” değeri girildikten sonra “OK” düğmesine basılarak pencereler kapatılır.

Adım 2: “Annotation” araç komut penceresinde “Create Text Annotation” aleti seçilir. “Map Composer” ekranında, haritanın alt kısında boş olan yere fare ile basılır. “Annotation Text” komut penceresinde “SAPANCA GÖLÜ LANDSAT TM GÖRÜNTÜSÜ” yazılır ve “OK” düğmesine basılır. 

Adım 1: “Map Composer” komut penceresinde “Print Map Composition” ifadesi seçilir. “\uygulama06\” dizini altında daha önce oluşturulan “out_map_ com.map” dosyası seçilir ve “OK” düğmesine basılır. 

Adım 2: “Print Map Composition” komut penceresindeki “Print Destination” alanının, “Image File” olarak yazdırılması amacı ile “.img” formatında dosya disk alanına kaydedilir. Yazıcıdan çıktısı alınması için, bilgisayarda tanımlı yazıcı seçilerek, uygun kağıt ayarları yapıldıktan sonra “OK” düğmesine basılarak çıktı alınır.