UYGARLIK TARİHİ II

Cahiliye: İslâm’dan önceki Arap devrinin adı olup, Hz. Muhammed’den önce Arap yarımadasındaki puta tapma devri olarak da değerlendirilmektedir. Doğru Cevap B'dir.

Şeyh: Kabile mensuplarına yol göstermekten çok, onların genel görüşlerine uygun hareket ederdi. Hiç kimseye görev veremez ve ceza kesemezdi. Bu gibi hak ve görevler, kabile içindeki bazı ailelere ait olup, bu konuda dışarıdan müdahale söz konusu değildi. Doğru Cevap C'dir.

Şirk: Birini Allah’a şerik, ortak olarak görme, putları Allah’a tekaddüm etme, yani öncelemedir. Doğru Cevap E'dir.

Hz. Muhammed, 40 yaşına yaklaştığı zaman, iç dünyasına dönük bir yaşam biçimini tercih etmiş ve özellikle Haram aylarda (Zilkâde, Zilhicce, Muharrem ve Recep) Hira Dağı’ndaki bir mağaraya çekilmeye başlamıştır. Hz. Muhammed’e Peygamberlik çağrısı kırkıncı yaşına doğru, Ramazan ayında bir gece, Hira dağında gelmiştir. Cebrail, tefekkür halinde olan Hz. Muhammed’e görünmüş ve Oku! demiştir. Bu ilk mesajı, diğer vahiyler izlemiş ve Kur’an’da yerini bulmuştur. Doğru cevap E'dir.

Bedir Savaşı (624) Hicret’in ikinci yılında Mekkeliler, Ebû Süfyan’ın başkanlığında çok büyük bir ticaret kervanı hazırlamışlardı. Kureyşliler, bu kervanın, Suriye’den dönüşünde, Müslümanlar tarafından yağma edileceğinden endişe etmişler ve Ebû Cehil’in kumandasında yaklaşık 950 kişilik bir kuvveti, kervanı korumak üzere harekete geçirmişlerdi. Kervan, hiç bir hücuma maruz kalmadan Mekke’ye ulaştığı halde, Kureyş ordusu geri dönmedi. Durumdan haberdar olan Hz. Muhammed, yaklaşık 300 kişilik bir orduyla onlara karşı koymaya karar verdi. Bedir’deki savaş, Müslümanların galibiyetiyle sonuçlandı. Ebu Cehil ve pek çok İslâm düşmanının öldüğü savaşta, Müslümanlar toplam 14 kayıp vermiş ve önemli ganimetler elde etmiştir. Doğru Cevap C'dir.

Uhud Savaşı (625) Bedir’deki mağlubiyetin ardından Kureyşliler, yaklaşık 3.000 kişilik bir ordu ile Medine’yi hedef aldılar. Hz. Muhammed’in, şehirde kalarak savunma yapılmasını önermesine rağmen ortaya çıkan farklı görüşler sonucunda Mekkelilerin şehrin dışında karşılanmasına karar verildi. Savaş, Medine’ye çok yakın olan Uhud Dağı eteklerinde yapıldı. Müslümanlar başta başarılar elde etmişlerse de kısa süre içerisinde savaş aleyhlerine dönmüştür. Başta, Hz. Hamza olmak üzere birçok Müslüman savaşta şehit olmuş ve Kureyş, bu savaştan çok az kayıpla, galip ayrılmıştır. Doğru Cevap E'dir.

Hendek Savaşı (627) Müslümanların, Kureyşlilerle üçüncü büyük karşılaşması, Hendek savaşında olmuştur. Yaklaşık 10.000 kişilik bir Mekke ordusu Medine’ye gelerek şehri kuşatmıştır. Selman-ı Farisî’nin, Fars ülkesinde saldırıya uğrayan bir şehrin hendek kazılarak savunulacağı görüşü, Müslümanlar tarafından ilgiyle karşılanmıştır. Yirmi gün süren savaşta kazılan hendekler, Kureyş’i büyük şaşkınlığa uğratmış ve tükenen erzak da dağılmalarına sebep olmuştur. Hendek savaşında Müslümanlardan 6 kişi şehit olmuştur.

Hz. Hamza Dört Halife içerisinde yer almaz. Doğru Cevap E'dir.

Cahiliye: İslâm’dan önceki Arap devrinin adı olup, Hz. Muhammed’den önce Arap yarımadasındaki puta tapma devri olarak da değerlendirilmektedir?

Cizye: İslam hukukuna göre zımmî statüsünde kabul edilenlerden himâye ve güvenlik için alınan vergiye verilen addır.

Ashab: Hz. Peygamber döneminde yaşamış, onu görmüş ve sohbet etmiş
kimselere denir.

Arabistan, 4. ve 6. yüzyıllar arasında yoksulluk ve bedevîleşme çağı olarak tabir edilen bir tür karanlık çağa gömülmüştür. Müslümanlar, söz konusu dönemi
Cahiliye olarak isimlendirirler. İslâmiyet’in doğuşundan önceki dönemde, Arap
halkı, bedevî kabileleri şeklinde örgütlenmişti. Geçimlerini, sürülerinin yanı sıra
kervan ticareti ve yağmacılıkla sağlıyorlardı. Kabilenin siyasî örgütlenmesinde liderliği, adına seyyid veya şeyh denilen önderler üstlenmişti. Göçebelerin dini, eski Sâmîler’in putperestliğiyle yakından ilgili olup, ayrıca en önemlileri Lât, Menât,
Uzza ve Hübel olan ilahları da mevcuttu.

Göçebeler, ilahlarını bir kutsal emanet gibi taşırlar ve savaşlarda mutlaka yanlarında bulundururlardı. Dini inkâr etmek ihanet anlamına geleceği gibi, dine riayet, aynı zamanda siyasî itaatin de göstergesiydi. Putperestliğin dışında, Arabistan’da Hanîf dini denilen İbrahim milletinin dini de iz bırakmış gibiydi.

Ebu Süfyan: Kureyş’in bir kolu olan Beni Ümeyye’nin reisi, Muaviye’nin babası
ve Hz. Muhammed’in karşı safında yer alan bir kişidir.

Bedir Savaşı (624)
Hicret’in ikinci yılında Mekkeliler, Ebû Süfyan’ın başkanlığında çok büyük bir
ticaret kervanı hazırlamışlardı. Kureyşliler, bu kervanın, Suriye’den dönüşünde,
Müslümanlar tarafından yağma edileceğinden endişe etmişler ve Ebû Cehil’in
kumandasında yaklaşık 950 kişilik bir kuvveti, kervanı korumak üzere harekete
geçirmişlerdi. Kervan, hiç bir hücuma maruz kalmadan Mekke’ye ulaştığı halde,
Kureyş ordusu geri dönmedi. Durumdan haberdar olan Hz. Muhammed, yaklaşık
300 kişilik bir orduyla onlara karşı koymaya karar verdi. Bedir’deki savaş, Müslümanların galibiyetiyle sonuçlandı. Ebu Cehil ve pek çok İslâm düşmanının öldüğü
savaşta, Müslümanlar toplam 14 kayıp vermiş ve önemli ganimetler elde etmiştir

Ridde: İslâm dininden dönmeye verilen addır.

Hz. Ebûbekir, ilk olarak, kabileler arasında ortaya çıkan Ridde hareketlerini
önlemekle işe başladı. Halifenin en büyük hizmetlerinden biri, yalancı peygamberler ve irtidâd olaylarının kökünden halledilmesi olmuştur. Hz. Peygamber zamanında, vahiy kâtipleri tarafından kâğıt parçaları, kürek kemikleri, deri üzerine yazılarak ezberlenen Kur’an, Vahiy kâtiplerinden Zeyd b. Sâbit başkanlığındaki bir heyet tarafından Hz. Ebûbekir döneminde kitap (Mushaf) haline getirilmiştir.

Hz. Ömer, ölüm döşeğinde, Ashab’dan altı kişilik bir şûra atamış ve bunları aralarından birini halife seçmek üzere görevlendirmiştir. Şûra, Hz. Osman’ı 644 yılında
halife olarak belirlemiştir.

Cizye: İslam hukukuna göre zımmî statüsünde kabul edilenlerden himâye ve
güvenlik için alınan vergi.

Emevî ve Abbasî dönemlerindeki mimarî eserlerin yanında, Mısır’da 250
yıldan fazla egemenlik kuran Fatımîler de İslâm mimarîsine önemli katkılarda
bulunmuşlardır. Kahire’deki Mehdiye (916), El-Ezher (970-972), El-Hâkim (9901003), El-Cüyûşî (1085) El-Akmer (1125) ve Talayi (1160) Camiileri, Fatımîler döneminde yaptırılmıştır.