UYGARLIK TARİHİ II

Hristiyanlıkta Tanrı ile kul arasında kendilerine yine Tanrı tarafından yetki verildiğine inanılan, bu yetkilere dayanarak standartlar koyan, bu standartlara uyulmasının Tanrı’ya ulaştığını öne süren sınıfa Ruhban Sınıfı adı verilir. Doğru cevap C'dir.

Atama mücadelesi, Cluny reformlarını destekleyen Papa VII. Gregorius (1073-1085)’un Kilise’nin dünyevi otoriteden özgür olması gerektiği iddiasını hayata geçirmesiyle ortaya çıkmıştır. Cluny taraftarlarını harekete geçiren şey imparatorların ruhbandan olmayan ve tercihen uygun gördükleri kişileri dinî makamlara atamalarına yani simoniye, diğer bir deyişle kilise makamlarının para ile satın alınmasına karşı çıkmalarıydı. Doğru cevap B'dir.

Papalar tarafından , ilk Haçlı Seferi’ne katılanlara savaş meydanında ölürlerse endüljans sözü yani tam kurtuluş için a edilmeyen günahların cezasının bağışlanması sözü verilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Geç ortaçağda sosyoekonomik yapıyı etkileyen en önemli olaylardan biri vebanın Avrupa’da yayılmasıdır. 1347’nin sonunda Sicilya’da görülen hastalık, Avrupa’ya 1348’de, Venedik, Cenova, ve Pisa gibi liman kentleri üzerinden girdi. Veba emek gücünü azalttı ve soylu sınıfın mülklerinin değerini düşürdü. Çiftlik çalışanlarının sayısı düşerken, emek değer kazandığından köylülerin ve kalifiye zanaatkârların ücretleri arttı. Pek çok serf, angaryalardan para ödeyerek kurtuluyordu. Doğru cevap D'dir.

Corpus Iuris Civilis; 529-534 yılları arasında Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus tarafından hazırlatılan, Roma Hukuku konusunda en geniş ve derinlemesine bilgi veren, sonradan bu ismiyle anılan hukuk külliyatıdır. Doğru cevap A'dır.

Skolastik düşünce inanç ve bilgiyi kiliseyle, özellikle Aristo düşüncesiyle birleştirmeye çalışan Ortaçağ Avrupa’sının felsefe anlayışıdır. Doğru cevap D'dir.

İlk Hristiyanların ölülerini gömmek amacıyla yeraltına oydukları mezarlara katakomb adı verilir. Gömme işlemi genellikle dinsel törenler eşliğinde yapıldığından, katakomplara kutsal yer gözüyle bakılırdı. Doğru cevap B'dir.

Ortaçağ mimarisinin son büyük aşaması olan Gotik dönem, Romanesk dönemi izlemiştir. Başlangıcı 12. yüzyıl ortalarına tarihlenen Gotik sanat, Rönesans dönemine kadar sürmüştür. Gotik sanat denildiğinde akla gelen sivri çatı ve kuleleriyle göğe (Tanrı’ya) doğru yükselen, dev boyutlu katedral yapılarıdır. Gotik mimarinin başlangıcı Paris yakınlarındaki St. Denis Manastır Kilisesi’nin inşa edildiği 1122 yılına tarihlenir. Başkeşiş Suger’in tasarladığı bu yapının temsil ettiği Gotik sanatın en başarılı ve artık klasik örnekleri Fransa’nın Ile de France (Paris ve çevresi) bölgesindedir.

ERKEN ORTAÇAĞ (5-11. Yüzyıl)

Scriptorıum: Manastırlarda el yazmalarının kopya edildiği bölüm.

Caesoropapistik: Tevrat’taki David (Davud) gibi rahip-kral yönetici modelidir.

Ortaçağlarda, aristokrasi askerî gücünü arttırmak için olabildiğince çok sayıda vassala sahip olmak istiyordu. Sayıları giderek artan bu bağlaşıkların başlardaki gibi lordun malikânesinde barınması ya da maaş ödenerek desteklemesi imkânsız hâle gelince uygulama bunlara geçimlerini sağlayacakları bir toprak parçası veril- mesi yönünde değişti. Bu toprak parçasına beneficium (fief) denirdi.

Kanonu: Roma kilisesinin kendi içindeki düzenlenmeleri yürütmek üzere oluşturmuş olduğu kanunları anlatmak için kullanılan bir terimdir. Genelde bu kanunlar ara ara toplanan kilise meclislerinde görüşülen sorunları çözmek amacıyla alınan kararlar ya da önlemlerdir.

Simoni: Kilise makamlarının para ile satın alınması uygulamasıdır.

İngilizlerin krala karşı tutumu Henry’nin halefleri Arslan Yürekli Richard (1118-1199) ve John (1199-1216)’un döneminde isyana dönüştü. İngiliz halkı aristokrasinin, ruh- banın ve şehirli adamların tam desteğiyle kral John’a karşı ayaklandı. Öfkeli halkın isyanı, 1215’te kralın Magna Carta (Büyük Sözleşme)’yı onayıyla sona erdi.

Skolastik: İnanç ve bilgiyi kiliseyle, özellikle Aristo düşüncesiyle birleştirmeye çalışan Ortaçağ Avrupa’sının felsefe anlayışı.

Sone: Belli bir uyak ve ölçü kalıbına dayalı, on dört dizelik şiirdir.

Katakomb: İlk Hristiyanların ölülerini gömmek amacıyla yeraltına oydukları mezarlara verilen addır. Gömme işlemi genellikle dinsel törenler eşliğinde yapıldığından, katakomplara kutsal yer gözüyle bakılırdı.