UYGARLIK TARİHİ II

Kavimler Göçü sonrasında Batı Avrupa bir dönüşüme uğradı, Romalılar ve Germenler karışıp kaynaştılar. İdari üstünlük Germenlerde, ancak kültürel üstünlük her zaman Romalılarda kaldı. Gotlar ve Franklar, Romalılaştılar. Latin dili, Nikaia Hristiyan dogması ile Roma hukuku ve yönetim tarzı Ortaçağlar boyunca Batı dünyasında az veya çok hâkim olmaya devam etti. Ortaçağların bu karanlık döneminde, Avrupa, devlet otoritesinden yoksun kaldı ve büyük bir karmaşaya sürüklendi. Batı’nın o zamana kadar bildiği devlet anlayışıyla ilgili olmayan birçok Barbar krallık kuruldu. Siyasi düzeydeki bu köklü değişiklik, ekonomik ve sosyal yapıyı da değiştirdi: Ortaçağ Avrupasına damgasını vuran ve Geç Ortaçağ Dönemi’ne kadar kıtanın siyasi yapısını şekillendiren feodalizm ortaya çıktı. Otorite boşluğunun neden olduğu şiddet ortamı tamamen yok edilemediyse de bu sistemin görece sağladığı asayiş sayesinde belli oranda düzen sağlandı. Feodalizm, teoride siyasi erkin feodal piramidin en yukarısındaki kralda toplandığı ve onun, gücünü mutlak sadakat koşuluyla ve kontrollü olarak yerel derebeyleriyle paylaştığı bir idare tarzıdır. İronik olarak Avrupa’daki birçok siyasi bunalımın nedeni de bu sistemdir.

Erken Ortaçağ’da Avrupa ana karasında oynadığı siyasi rolle Frank Devleti öne çıkar. Barbar devletleri arasında en uzun ömürlü olanı budur. Kapladığı alan Roma İmparatorluğu’nun mirasına sahip çıkmasını sağladı. Galya’ya hâkim olan Frank seferi başındaki Childeric İ.S. 470 yılında bölgenin Romalı şeflerini ortadan kaldırarak Frank kontrolünü kurdu. Oğlu Clovis İ.S. 486’da egemenliğini pekiştirdi. İlk Frank hanedanı olan Merovenjler’in idare dönemi başladı. Clovis bu nedenle Fransa’nın kurucusu ve Fransız krallarının atası kabul edilir. Kral Dagobert’in ölümü ile (639) krallık üç eyalete (Neustria, Austrasia ve Burgundiya) bölündü. Genç yaştaki dirayetsiz krallara karşı asillerin isyanı major domusların (saray nazırı) idaresini başlattı.

751’de saray nazırı Pepin aristokrasinin desteğiyle papanın elinden taç giydi. Böylece Merovenj Hanedanı sona erdi ve Karolenj Hanedanı kuruldu. Bu hanedanın en ünlü yöneticisi Büyük Karl (Charlemagne) olmuştur (747-814). Karolenj Rönesans’ı olarak da tanımlanan bu dönemde ülke, idari ve yargı yetkileriyle donatılmış kontların iş başında olduğu kontluklara ve askeriyeden sorumlu düklerin bulunduğu dükalıklara bölündü. Ülkedeki idarecileri kontrol etmek için bir idari müfettişe ruhbandan bir papazın eşlik ettiği teftiş heyetleri (missi dominici) gönderilmeye başlandı. Büyük Kral, İspanya, İngiltere ve kuzey İtalya’daki eğitim aktiviteleri ile ilgilendi. Bu dönemde manastır okulları ve scriptoriumların sayısı arttı. Buralardaki çalışmalar sayesinde Latin edebiyat eserlerinin çoğu bugüne ulaşabildi.

Karolens Dönemi’nin en önemli siyasi olayı Büyük Karl’ın Papa III. Leo’nun elinden Batı Roma İmparatoru olarak taç giymesidir (800 yılı, Noel günü). Doğu Roma imparatorluğu bu gerçeği kabul etmiş göründü. Bu olayın tarihi önemi. 1453’e dek sürecek olan Doğu ve Batı İmparatorlukları arasındaki siyasi çatışmayı başlatmasıdır. Büyük Karl, Doğu Roma (Bizans) İmparatorları gibi caeseropapistik (Tevrat’taki Davut gibi rahip-kral) bir hükümdardı. Büyük Karl, ölümünden önce krallığını uüç oğlu arasında paylaştırdı. Küçük oğulları Şişman Ludwig Doğu krallığını (yani bugünkü Almanya’yı), Kel Charles (Şarl) Batı krallığını (bugünkü Fransa’yı) aldı. Büyük oğul Lothar, imparator unvanıyla İtalya ve Alsace-Lorrain’i aldı. Kardeşler arasındaki toprak paylaşımını karara bağlayan Verdün Antlaşması (843)’nın Almanca ve Fransızcanın o dönemin erken formlarında kaleme alınması iki ayrı milliyetin ve dilin o tarihlerdeki oluşumunu belgelemesi bakımından önemlidir. Hanedanın 987’de politik arenadan çekilişiyle birlikte Roma İmparatorluğu ideali Batı Avrupa’da bir süreliğine kayboldu.

Ortaçağ toplumundaki en geniş ve en düşük sosyal grubu çiftçi köylüler oluşturuyordu. Üst sınıfların refahı onun emeğine bağlıydı. Pek çok köylü, soylu sınıfın kırsaldaki malikânelerinde (manor), ilkel kulübelerde yaşıyor ve çalışıyordu. Toprağın sahibi olan lord, malikânede yaşayan köylü ve ailesinin de sahibiydi. Her malikânede tüm ihtiyaçlarını kendi kendine karşılayabilecek yeterlikte bir köy cemaati mevcuttu. Malikâneler, lordun ve ailesinin yaşadığı binalardan, çalışan köylülerin kulübelerinden, tarımsal ürünlerin saklandığı depolardan, tarlalardan ve meradan oluşuyordu. Güçlü bir lordun bir çok malikânesi olabilirdi. Kral, vassallarından malikâne sayısı oranında asker ve vergi toplardı.

İki tür malikâne vardı; Özgür köylülerin ve serflerin çalıştığı malikaneler. Malikânelerde yaşayan köylülerin yükümlülük ve statülerini gelenekler belirlerdi. Birçok bölgede özgür köylü grupları lordların egemenliği dışında yaşıyordu. Köylülerin bir toprak parçası üzerinde hak iddia edemediği malikane tür ise serf malikâneleri idi. Lordların keyfi isteklerine açık olan serflerin değeri taşınabilir eşyadan biraz daha fazla idi. Köylünün seyahat özgürlüğü yoktu. Malikâne papazı, onların dış dünyaya açılan penceresiydi. Kilise festivalleri başlıca ortak eğlenceydi. Köylülerin aşırı dindarlığı büyük oranda kilisenin tek gösteri merkezi olmasındandı.

Papanın gücüyle ilgili doktrini daha önce kimsenin yapamadığı ölçüde ilan eden ve uygulayan Papa III. Innocentius, papalığın dünyevi otoriteden bağımsızlığını sağlayan Gregoryen geleneğe bağlıydı. Papa ile imparatorun ilişkisini güneşin ayla olan ilişkisine benzeten Innocentius’un düşüncesine göre ayın ışığını güneşten al­dığı gibi imparator da tacının parlaklığını papadan alırdı. Her ne kadar bu iddialı teorinin her yönüyle hayata geçirilmesi Innocentius’un yeteneğini aşsa da, o ve halefleri bunu gerçekleştirme hırslarını taşımaya ve bu yönde hareket etmeye de­vam ettiler. Innocentius, papalığı finansal kaynakları ve bürokrasisiyle çağdaşı olduğu güçlere eşit büyük bir dünyevi güç hâline getirdi. Bu gelişme, papalığı Geç Orta­çağlar boyunca din reformcularının saldırdığı etkili bir ticari-kilise kompleksine dönüştürdü. Innocentius, kilisenin halktan topladığı vergilerin sayısını ve mikta­rını artırdı. Kilisenin vergi gelirlerini toplama işinde Lombardiyalı tacir ve ban­kerleri kullanmaya başladı.

Asıl Ortaçağ’da halk dindarlığının, papalığa verdiği desteğin ve krallar ile papala­rın çıkarları gerektirdiği zaman iyi birer dost olabildiklerinin en önemli göstergesi Haçlı Seferleri’dir. Cluny reformu, ruhban sınıfını Birinci Haçlı Seferi’ne manevi destek vermeye, ruhbandan olmayan sınıfı da Müslümanların elinden kurtarıl­mak istenen Kutsal Topraklar’a yönlendirdi.

Papa II. Urbanus, Bizans İmparatoru’nun Müslüman Türklere karşı Batılıla­ra yardım çağrısını fırsat bilerek 1095’te Clermont Konsili’nde tüm Hristiyanları sefere davet etti. Bu tarihlerde, Batı Avrupa’da yeni nüfus artışının sonucu olarak aylak ve huzursuz bir genç nüfus bulunmaktaydı. Bu gruplar yüzünden her köşe­de şiddet kol gezmekteydi. Papa, Hristiyan ülkelerdeki barışı ve düzeni sağlayabil­mek için sürekli huzursuzluk yaratan aristokrat sınıfı savaş donanımıyla birlikte dışarıya gönderme yolunu seçti. Diğer yandan aristokrasi de başka ülkelerde yö­neteceği savaşlarda kazanç elde etmeyi umuyordu. Papa Urbanus, Doğu Kilisesi ile uzlaşarak Ortodoks ve Katolik kiliselerini yeniden birleştirebilmeyi umuyordu.

Reform hareketinin kaynağı olan Cluny Manastırı, 10. yüzyılının başlarında ku­zey Fransa’da kurulmuştu. Clunyli reformcu keşişlerin görüşüne göre, ruhban sı­nıfının kraliyet otoritesine itaat etmesi yanlıştı. Çünkü Papa tüm ruhban sınıfı üzerindeki tek egemen güç idi. Bu kesişlere göre hiç bir dünyevi iktidar Cluny’yi kontrol edemezdi. Kilisenin ruhban sınıfının tek efendisi ve hayat arkadaşı ol­duğunu savunan Cluny reformcuları, ruhban sınıfını hem krallardan ve hem de eşlerinden özgürleştirmeye ve iffetli kılmaya karar verdiler. Böylece bazı rahip ve rahibeler özel bir hukuka tabi olarak dünyadan ellerini eteklerini çektiler.

Kilise ve Devlet ayrımı ve Katolik ruhbanın evlenmemesi ilkesinin mutlak kök­leri Cluny reform hareketindedir. Cluny Manastırı, Fransa ve İtalya’da kurulan yeni şubeleriyle reformist keşişlerin yetiştiği bir eğitim merkezi hâline geldi. 9. yüzyılın sonunda Papalık reform programını onayladığında Cluny tarikatı gü­cünün zirvesine ulaştı. Bu reform hareketinin etkisi 10. ve 11. yüzyılın sonun­da ‘Tanrı Barışı’nın ilanıyla görülür. Ruhban ve aristokrat sınıfının ortak girişimi olan bu hareket Kilise’nin bir dizi bildiriyi yayınlamasıyla başladı. Ortaçağ top­lumundaki kadın, köylü, tüccar ve ruhban gibi saldırıya açık gruplara herhangi bir zamanda ve şekilde zarar veren herkes aforozla tehdit edilerek kötülüklerle mücadele edilmeye çalışılıyordu. Tanrı barışını; Tanrı Mütarekesi’nin ilanı izledi. Bu kilise kuralları, tüm Hristiyan erkeklerin haftanın belli günlerinde ve kutsal dönemlerde şiddetin ve savaşın her türlüsünden sakınmaya çağırıyordu.

Papa IX. Leo’nun, Cluny’dekileri Roma’daki başlıca idari görevlere getirmesi­nin ardından, reformcu papalar, Alman İmparatoru III. Heinrich’in halefi, çocuk yaştaki IV. Heinrich (1056-1106)’in çalkantılı saltanat yıllarında otoritelerini iyice hissettirdiler. Papa IX. Stefan (1057-1058), I. Otto’nun kurduğu geleneğe aykırı olarak imparatorluk onayı almadan hüküm sürdü. Papa II. Nicholas (1059-1061), 1059’da papayı kardinallerin seçeceğini ilan etti. Onun bu hareketi, bugün dahi papayı seçen Kardinaller Kurulu’nun temelini attı. Bu kurulun oluşturulmasıyla papalık İtalya’daki yerel güçlerin ve imparatorluk gücünün müdahalelerinden ba­ğımsız hâle geldi. Bununla birlikte, Avrupalı hükümdarlar papa seçiminde önemli ve dolaylı etkiye sahip olmaya devam ettiler.

İngiltere’de Magna Carta ilan edilirken bu dönemde Fransa’ya güçlü feodal prens­ler egemendi. Bu durum, Karolenj Hanedanı’ndan sonraki Capet Hanedanı’nın başlangıcından (987) II. Philip Augustus (Ogüst) dönemine (987-1223) kadar devam etti. Capet kralları, Paris civarındaki kraliyet topraklarını korudular. Özel­likle Şişman VI. Louis (1108-1137) döneminde bu bölgedeki aristokrasiye feodal haklarını zorla kabul ettirdiler. Bu grubun mutlak itaatini kazanarak ülkedeki tek egemen güç hâline geldiler. II. Philip Augustus döneminde Paris kenti Fransız yönetiminin ve kültürünün merkezi oldu. Normanların İngiltere’yi istilası, karışık durumdaki Fransa’nın birleşmesine dolaylı yoldan yardım etti. Kralların ulusal Fransız monarşisini kurmalarına olanak sağladı.

Philip Augustus’un büyük oğlu IX. Louis (1226-1270), birleşik ve mutlak bir krallığı devraldı. Atalarının bağlaşıklarını sömürdükleri etkili Fransız bürokrasisi, Louis’nin ellerinde düzeni ve yerel yönetimde adaleti sağlama aracı hâline geldi. Kraliyet, Büyük Karl’ın missi dominicisini hatırlatan komisyon üyelerini taşraya göndermeye başladı. Komisyonların görevi yerel idarecileri denetlemek ve ada­leti sağlamaktı. Bu kurum sıradan insanların seslerini duyurabildikleri bir kürsü oldu. Louis, hanedana ait topraklarda serfliği lağvetti. Uyruklarına üst mahkeme­lere adli başvuru hakkını verdi. Ortaçağ ölçülerine göre eşitlikçi bir vergi sistemi oluşturdu. Bu reformlar, Fransızların krallarını adalet kavramıyla özdeşleştirme­ye başlamalarında ve ulusal duygunun oluşmasında etkili oldular. Bu dönemde Fransız toplumu, dili ve kültürüyle modern zamanlara dek tüm Avrupa’ nın taklit ettiği bir model hâline geldi. Kuzey Fransa, monastik (manastırla ilgili) reformun, şövalyeliğin ve Gotik sanat ve mimarinin vitrini oldu. Louis devri, Skolastik dü­şüncenin Altın Çağ’ı idi.

12. ve 13. yüzyıllarda Fransa’da ve İngiltere’de istikrarlı yönetimler gelişirken; 13. Yüzyıl ortasında Almanya’yı, Burgundiya’yı ve kuzey İtalya’yı kapsayan Roma- Germen/ Alman İmparatorluğu’ndaki gelişmeler çok farklıydı. Magna Carta ile İngiliz aristokrasisinin hakları kralların otoritesine karşı dengelenirken, Fransa’da II. Philip Augustus’un döneminde kralın otoritesi aristokrasisinin aksi yöndeki iddialarına karşı korundu. IX. Louis gibi krallar sayesinde Fransızlar merkezî ida­reyi güçlendirip uluslararası politikaya ve kültüre yön verir konuma geldiler. Al­man hükümdarlarının güney İtalya’yı imparatorluğa katma çabaları, Almanya’yı iki yüzyıl süren kanlı savaşlara sürükledi. Ülkenin 19. yüzyıl sonlarına kadar par­çalanmış hâlde kalmasına yol açtı.

Ruhban sınıfını atama yetkisi konusundaki mücadele, imparatorluk otoritesi­ni oldukça zayıflatmıştı. I. Friedrich Barbarossa (1152-1190)’nın tahta çıkışı Otto soyundan sonra gelen en güçlü Alman hanedanı olan yeni Hohenstaufen ailesinin dönemini başlattı. Hohenstaufenlar, imparatorluk otoritesini yeniden kurmanın yanında, papa-imparator rekabetine yeni bir boyut kattılar. I. Friedrich, gözünü Almanya ve Lombardiya’daki güçlü feodal prensliklere ve Roma’daki Papalığa dik­ti. Diğer yandan, İmparator, İtalya’nın Bologna kentinde canlanan kültür ve eğitim faaliyetleri çerçevesinde yeniden hayat bulan Roma hukuku çalışmalarına destek verdi. Bunun nedeni, Roma hukukunun içerik bakımından Friedrich’in aristokrat sınıfa karşı merkezî otoriteyi artırma ve papalığın imparatoru taçlandırması ge­leneğine karşı dünyevi imparatorluk gücünün temellerini vurgulama planlarına hizmet etmesiydi. İmparator vassallarıyla olan feodal bağlarına dayanarak im­paratorluğa tek başına hükmetmeye kalktı. Friedrich’in, İtalya’nın imparatorluk sınırlarına dahil edilmesi yönündeki girişimleri, İtalya’daki güçler tarafından geri püskürtüldü. Friedrich, 1190’da öldüğünde, itibarını yitirmiş bir hükümdardı. 1183’teki Constance Barışı’ndan sonra İmparatorluk, Almanya’nın feodal prensle­ri arasındaki bölünmüş durumunu da kabul etmiş görünüyordu. Heinrich, 1190’da tahta çıktığında çevresi düşmanlarla çevriliydi. İmpara­torların Papalık devletleri üzerindeki territoryal hak iddialarını reddeden Papalık gücü, Cologne (bugünkü Köln) başpiskoposunun yönlendirdiği bağımsız Alman prenslerini ve Arslan Yürekli Richard İngiltere’sini ve sürgündeki Saksonya dükü Arslan Heinrich’i destekliyordu. Tahtın geleceği için tek bir hanedanın gereklili­ğine inanan İmparator VI. Heinrich, birçok Alman Prensini yanına çekmeyi ba­şardı. Ancak, Papa, imparatorun otoritesinin prensler arasında dağıtılmış olduğu 1152 yılı öncesindeki statükoyu tercih ettiğinden mutlak Alman monarşisi fikrine muhalif Alman prenslerinin cephesine katıldı. Heinrich, 1197’de öldüğünde, Almanya anarşi ve iç savaşın içine sürük­lendi. Bu arada, İngiliz Kralı I. Richard, Hohenstaufen karşıtı cepheye finansal destek veriyordu. Böylece tahta aday olan rakip Welf Hanedanı’ndan Arslan Heinrich’nin oğlu Brunswickli Otto, 1198’de IV. Otto olarak taç giydi. Hükümran­lığı Almanya’nın genelinde kabul gördü. Ancak iki hanedanın savaşından çıkarı olan İngiltere ve Fransa bu kez Hohenstaufen Hanedanı’nı desteklemeye başladı. Bu olay, Fransızların tarih boyunca sık sık Almanya’nın iç işlerine karışmalarının başlangıcını oluşturmaktadır. Alman halkının Hohenstaufenlere olan desteği hep canlı kaldı. Otto, bu nedenle parçalanmış bir krallığa hükmedebildi.

Papa Innocentius, Hohenstaufenların gücünü İngiliz-Welf ittifakına sadık kalan Fransızlara katılarak ve İtalya’da gözü olan Otto’ya karşı cephe alarak den­gelemek istedi. Bu olaydan bir süre sonra Fransız kralı Philip Augustus, IV. Otto yönetimine son verdi (1215). Son Hohenstaufen İmparatoru VI. Heinrich’in oğlu II. Friedrich Papalığın, Fransız ve Almanların desteğiyle Romalıların imparato­ru olarak taç giydi. İzlediği politikalar, Almanya’nın parçalanmışlığına katkıda bulundu:

Alman prenslerinden istediği tek şey halefleri için imparatorluk unvanı idi. Kar­şılığında; prensleri imparatorluk otoritesine vassallıktan azat etti. Ancak onun bu hareketi, Almanya’yı altı yüzyıl boyunca bölünmüş hâlde bıraktı. Friedrich’in verdiği bu ayrıcalık Almanya’daki imparatorluk sorumluluğundan feragat etmesi anlamına geliyordu. Bu durum, Alman asalet sınıfının haklarının korunması demek olduğun­dan İngiliz Magna Carta’sına eşit bir sözleşmenin Almanya’da da tekrarlandığını gö­rüyoruz. Ancak tek bir farkla: Magna Carta atanmış bir kral ve uzun ömürlü bir par­ lamento yaratmışsa Friedrich’in Alman prenslerine verdiği onama, onları krallığının küçük imparatorları yapmıştır. II. Friedrich 1250’ de öldüğünde Alman monarşisi tarihe karıştı.

Taşra: Malikânelerin Çözülmesi

Erken Ortaçağ’dan Geç Ortaçağ’a kadarki dönemde malikânenin evriminde iki temel oldu: İlki malikânenin parçalanması ve tek-aile mülkünün yükselişiydi. Bu gelişme, tasma şeklindeki koşum takımı, at nalı ve ürün dönüşümlü üç tarla sistemi gibi teknolojik ilerlemelerle oldu. Lordların topraklarını yeni kiracılara bölüştür­mesi, kendi arazi parçalarını küçülttü. Kiracıların sayısındaki artış ve lordun ara­zilerindeki düşüş, kiracılardan sağlanan emeği de azalttı. Yeni tarlaların üretime kazandırılması kişisel mülkleri artırdı ve angaryaları azalttı.

Klanın yerini tek-aile birliği alınca, madde ve hizmetler cinsinden ödenen ver­giler malikânelerin üzerinden kalkarak ev halkının üzerine çöktü. Aile çiftlikleri malikâne birliklerinin yerini aldı. Köylülerin iyi organize edilmiş ortak yaşamı, ailenin toprağının korunmasını ve evin reisinin ölümünden sonra burada ikamet edebilmesini sağladı. Bu yolla toprak ve mülkiyet hakkı nesilden nesile ailenin elinde kalmış oldu.

Malikânenin evrimindeki ikinci değişiklik, serfin yükümlü olduğu hizmetleri para cinsinden ödeyebilmesi idi. Bu dönüşüm, Haçlı Seferleri sonrasında ticaretin canlanması ve şehirlerin yükselmesiyle oldu. Bu gelişme serflerin topraklarını kira ödeyen kiracılar gibi ellerinde tutmalarını ve statülerini değiştirmelerini sağladı. Kiracılar, daha özgür olsalar da, maddeten daha iyi koşullara kavuşamamışlardı. Kölevari çalışanlar ve kira ödeyenler güç zamanlarda kendi hâllerine bırakılıyor­lar ve toprak lordlarının insafına kalıyorlardı.

Köylü soyundan gelenlerin işgal ettiği ve onlara ait olarak kabul edilen top­raklar, her zaman lordun eski miras hakkı ve hatta zorla el koyma hakkının göl­gesindeydi. Kendi toprakları azalan lordlar malikânelerdeki mera gibi kamu top­raklarına tecavüz etmeye çalıştılar. Köylü sınıfı bu çabalara şiddetle karşı koydu. Pek çok bölgede köylüler kırsal memurların seçiminde rol oynamak için kendi aralarında organize oldular.

Kent endüstrileri vebanın ağır etkilerine rağmen kârlı çıktı. Kent meclisleri, kırsaldan gelen göçmenlerle rekabeti düzenlemek ve göçü kontrol altına almak için yasalar koydular. Kanunlar giderek feodal lordların kırsaldaki topraklarına kadar yayıldı. Lüks tüketime artan düşkünlük zanaatkârların önemini artırdı. Zanaatkârların ve loncaların ekonomik ve politik gücü, bunların ürettikleri mal ve hizmetlere olan taleplerle orantılı olarak arttı. Tüccar sınıfı, zenginlik ve sayı bakımından tırmanışa geçti. Kendi loncalarını kurarak aristokrasinin otoritesine meydan okumaya başlamaları (kentli ve taşralı) eski soylu sınıf ile mücadele ya­rattı. Kentler, soylu sınıfa karşı kralla ittifak yaptı. Bu gelişme Ortaçağ Avrupa’sın­daki feodal yönetimleri ortadan kaldırdı.

Aristokrasi, geleneksel üstünlüğünü korumada zorlandı. İstemeden zanaatkâr lonca liderlerine kent yönetiminde temsil hakkı verdiler. Loncalar politik güç kazanınca, yerel endüstrileri koruyan yasalar koydular. 1350’den sonra aristok­ratlar ve Kilise- vebadan sonra savunmada kaldı. Krallar, kendi yönetimlerini ve ekonomilerini merkezîleştirmeye yönelik ulusal bilinci geliştirmeye çalışırlarken bu yeni durumdan fazlasıyla istifade ettiler. Aristokratlara karşı yıldızı parlayan bu kentsoylu adamların müttefiki oldular. Kentler, krallara destek vererek feodal toplumlardan ulusal monarşik yönetimlere geçişte önemli rol oynadılar. Kentler, kralları aristokratlar karşısında güçlü kılacak insani, finansal, ve teknolojik kay­naklara sahipti. Kentli burjuvalarla ittifakın krallara ve imparatorlara bu derece cazip gelmesinin nedeni ise kentlerin krallıkları ve imparatorlukları yönetmede etkin bir araç olan Roma hukukunu bilen eğitimli bürokratlar ve hukukçula­rı yetiştiren üniversiteleri barındırması idi. Geleneksel aristokratların tehditkâr askerî güçlerine karşı kendi ücretli ordularını kiralamak isteyen krallar gerekli parayı kentlerde bulabiliyordu. Kentliler topraklarına kentleri de katmak isteyen despotik yerel lordlara karşı güçlü kralların sunacağı himayeye muhtaçtı. Çünkü krallar kentlilere otonomi veriyor ve iç işlerine karışmıyordu. Bir kent için, güç­lü bir kralın bayrağı altında uzun mesafede ticaret yapmak avantajlı idi. 11-14. yüzyıllar arasında kentler özgürlük ve otonomi elde ederek Eski çağdaki gibi Batı Uygarlığının kültür merkezleri oldular.