UYGARLIK TARİHİ I

Devlet yönetimi meclis içinden seçilen 2 adet konsüle bırakılmıştı. Bu konsüller imperiuma (en yüksek yetki) sahip olmakla beraber, aslında görevleri paylafşmaktaydılar. İki adet seçilmelerinin herhangi birinin tek başına güçlenerek bir krala dönüşmesini engelleyeceği düşünülmüştü. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kudüs kenti, Hz. Süleyman tarafından inşa ettirilen Yahudilerin kutsal tapınağının bir sebasteiona dönüştürülmesini, içine tapınılmak üzere bir Roma imparator heykeli yerleştirilmesini Yahudilerin kabul etmemesi üzerine çıkan isyan sonrasında (İ.S. 70) Romalılar tarafından yıkılmıştır. Yağmalanan ve yıkılan yapılardan bir tanesi tapınağın kendisidir. Bugün bu yapıdan geriye kalan tek parça Ağlama Duvarıdır ve bu geleneğin de doğma sebebi bu olaydır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Hükümdar Octavianus'a senato tarafından prokonsül yetkilerinin en geniş şekli (imperium) verildi. Bundan böyle bu yetkilerini de ifade etmek için imparator unvanını da kullanmaya başladı. Roma İmparatorluğu, Octavianus’un imparator unvanını kullanması ile İ.Ö. 27 yılından itibaren başlatılır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Antoninus Dönemi imparatorlarından Hadrianus Dönemi, Roma İmparatorluğu’nun her tarafı için en görkemli dönemdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Cumhuriyet Dönemi’nin sonundan itibaren asker ihtiyacını karşılamak için yabancılar da lejyonlara alınmaya ve belirli sürelerle orduda hizmet vererek Roma vatandaşlık hakkı kazanmaya başlamışlardır. Bu nedenle Roma ordusu, Romalı olma fikrinin ele geçirilen topraklarda yayılması için anahtar bir rol üstlenmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Efsanelere göre Roma kenti, Troyalı Aeneas’ın soyundan gelen torunları Romulus ve Remus tarafından İ.Ö. 753 yılında kurulmuştur.

İ.Ö. 264 yılından itibaren Romalılar Batı Akdeniz’deki en önemli güç olan Kartacalılarla karşı karşıya geldiler. Pön savaşları olarak bilinen ve birbirini takip eden 3 savaşta Romalılar galip gelerek Batı Akdeniz’de geniş toprakları ele geçirmişlerdir. Romalılar 1. Pön Savaşı’nda (İ.Ö. 264-241) ilk defa düzenli bir donanma kurarak, gücünü deniz hakimiyetinden alan Kartaca Devleti’nin donanmasını yendiler.

Cumhuriyetin en önemli kurumu, üyeleri patriciuslar tarafından oluşturulan Comitia Curiata idi. Patriciuslar, Roma kentinin yerel aristokrasisine denirdi.

Mısır’a kadar Pompeius’u kovalayan Caesar, burada tahta Kraliçe VII. Kleopatra’yı geçirmiş, daha sonra Anadolu’ya geçerek Pontus ordusunu Zela (Tokat/Zile)’da yenmiştir. Ünlü “veni, vidi, vici” (geldim, gördüm, yendim) sözünü de bu savaştan sonra söylemiştir.

Hadrianus Dönemi Roma İmparatorluğu’nun her tarafı için en görkemli dönemdir. Hadrianus, yönetimi sırasında uzun gezilere çıkarak pek çok sorunu yerinde incelemiş ve çözmüştür. Bu gezilerin iki tanesi Anadolu içlerine kadar uzanır. Bu sayede pek çok Anadolu kenti gerek imparatoru karşılamak, gerekse belli imtiyazlar sağlamak sayesinde büyük imar hareketlerine girişmiştir. Hadrianus kendisi de bu faaliyetlere katkılarda bulunmuştur; örneğin Karadeniz’in dalgaları ile boğuşan Trapezos (Trabzon)’a bir dalgakıran yaptırmış, yakın zamanda deprem geçirmiş Nikaia (İznik) ve Nikomedia (İzmit) gibi kentlerin tekrar imarı için büyük miktarlarda para bağışlamıştır.

Coğrafi bakımdan oldukça elverişli bir yerde olan küçük Byzantion (İstanbul/Sarayburnu) kenti yeni imar faaliyetleri ile genişletilerek İ.S. 330’da Constantinopolis adıyla Roma İmparatorluğu’nun ikinci başkenti ilan edilmiştir.

Roma Hamamları, sadece yıkanma amacıyla sınırlı kalmayan, eğitim, spor ve kültürel faaliyetler için de kullanılan çok mekânlı ve çok amaçlı büyük yapılardır.

Erken Roma dininin bir özelliği, savaş veya diğer resmi işlerde mutlaka öncesinde tanrılar tarafından bu işin kutsanıp kutsanmadığını ölçmek için kehanetlerde bulunulmasıdır. Bu amaçla kesilen kurban hayvanlarının iç organları incelenmekte, gökyüzündeki kuşların uçuşları yorumlanmaktaydı. Diğer tüm ifadeler ise Hristiyanlık'a ilişkindir.

Roma Cumhuriyeti'nin İtalya'daki egemenliği ele geçirirken kullandığı yöntemler; komşu kentlerle ittifaklar oluşturmak, ele geçirilen kentlerde yaşayanlara vatandaşlık hakları tanımak, düzenli ordu ve askeri seferlerle toprak ele geçirmek ve stratejik noktalara, emekli askerler ve Roma vatandaşlarını yerleştirerek koloniler kurmaktı. Doğru cevap D seçeneğidir.

Proletaria; şehirlerde yaşayan yersiz, yurtsuz ve vasıfsız kişilerden oluşan sosyal sınıftır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Roma Cumhuriyeti’nin sonunu getiren iç savaşlarda ve Roma Cumhuriyeti’nin Roma İmparatorluğuna dönüşmesinde etkin rol oynayan diktatör Julius Caesar'dır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Octavianus, Augustus adıyla ilk Roma imparatoru olmuştur. Roma İmparatorluğu Augustus’un imparator unvanını kullanması ile İ.Ö. 27 yılından itibaren başlatılır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Batılı kanunların temellerinin atılması, tek tanrılı dinlere geçiş, Roma Dönemi sanatının günümüzdeki etkileri, mimaride tuğla, çimento gibi malzemelerin yaygın olarak kullanılması Romalıların günümüze olan etkilerindendir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Romalıların mimariye soktukları yeni yapı tipleri arasında en önemlisi hamamlardır. Hamamlar, sadece yıkanma amacıyla sınırlı kalmayan, eğitim, spor ve kültürel faaliyetler için de kullanılan çok mekânlı ve çok amaçlı büyük yapılardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Hamamlar, tiyatrolar ve amfi-tiyatrolar, aquaduktler (su köprüleri), basilikalar (Mahkeme ve borsa binaları) ve zafer takları Roma Dönemi'nin tipik yapılarındandır. Doğru cevap E seçeneğidir.