UYGARLIK TARİHİ I

İnsan denen canlının kültürel bir varlık olarak ortaya çıktığı, insanlık tarihinin başlangıç evresini oluşturan Paleolitik Çağ / Yontma Taş Devri, Besin Toplayıcılığı Dönemi olarak da tanımlanmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Karain Mağarasında yapılan kazılarda Anadolu’nun şimdilik en eski fosil insanlarının kalıntıları ele geçirilmiştir. Homo sapiens neanderthalensis türündeki insana ait bu kalıntılardan başka, antik fil, su aygırı, mağara ayısı, öküz, at, geyik gibi hayvanlara ait kemikler ve çakmak taşından yapılmış el baltaları, kazıyıcılar ve çeşitli uçlar da bulunmuştur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Batman ili Kozluk ilçesi yakınlarında yer alan Hallan Çemi Höyüğü, Neolitik Çağ’ın hiç bilinmeyen en erken evreleri konusunda yeni bilgiler sağlayan, Anadolu’nun bugüne kadar saptanmış en eski köyüdür. Doğru cevap C seçeneğidir.

Tunç Çağında, madenciliğin gelişmesi, iş bölümüne dayalı kent yaşamının başlamasını sağlamış, bu oluşum Anadolu’da sosyal sınıfların giderek daha belirginleştiği, yönetici sınıfın görkemli bir yaşam düzeyine ulaştığı ilk bağımsız beyliklerin, siyasal örgütlenmelerin ve merkezi yönetime bağlı devletlerin ortaya çıkışını hazırlamıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

İlk kez ilk Tunç Çağı II evresinden itibaren Anadolu’da çömlekçi çarkı kullanılmaya başlamıştır.Troya IIb tabakasında ortaya çıkan çömlekçi çarkının, Mezopotamya’dan deniz yolu ile Troya’ya geldiği düşünülmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bu ticaretin Anadolu’ya sağladığı en büyük kazanç Assurlu tüccarlardan yazının öğrenilmesi olmuştur (İ.Ö.2000/1900). Yazının Anadolu’ya girmesiyle Anadolu Uygarlık Tarihi’nin ikinci evresi, yani Anadolu’nun Tarihi Çağları başlamıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Anitta, Anadolu'da giderek güçlenip, Anadolu beyliklerini birer birer denetim altına alarak merkezî Hitit Devleti’nin temellerini atmıştır. Anitta’dan yaklaşık yüz yıl sonra, aynı soydan gelen Kuşşaralı Labarna, Hattuş kentini başkent yapıp, kente Hattuşa, kendine de Hattuşili (Hattuşalı) adını verdi. Böylece feodal ve teokratik Hitit Devleti kuruldu. Doğru cevap A seçeneğidir.

İlk para Lidyalılar tarafından icat edilmiştir. Lidyalıların insanlık tarihine ve uygarlığa yaptıkları katkılardan en önemlisi İ.Ö. 7. yüzyılın ikinci yarısında parayı icat etmiş olmalarıdır. Arkeolojide “sikke” olarak adlandırılan madeni paranın icat edilmesinin nedeninin, paralı askerlerin alacaklarının ödenmesi ile ilgili olduğu sanılmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

355 m çapında ve 61 m boyutlarıyla Anadolu’nun en büyük tümülüsü Alyattes Tümülüsü’dür. Bu tümülüsün kral Alyattes’e ait olduğunu Herodotos bildirmektedir. Tümülüsün mezar odası kireç taşı bloklardan 3.32x2.37x2.30 boyutlarında yapılmıştır. Mezar odası defineciler tarafından yağmalandığından günümüze çok az buluntu kalabilmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Antalya'daki Karain Mağarası, Anadolu'da Paleolitik Çağ'a ait en eski yerleşmelerden biri olup mağarada Mezolitik Çağ'a ait buluntular da görülmektedir.

Anadolu'daki en eski köy olan Hallan Çemi Köyü, inşa edilmiş konutlar bulunan en eski kalıcı yerleşim birimidir.

Kalkolitik Çağ'ın en önemli özelliği, Taş Devri'nden Maden Devri'ne bir geçiş yaşanmasını sağlayan ve bakır başta olmak üzere farklı madenlere dair madenciliğin gelişmesidir. Bu sebeple cevap B şıkkıdır.

İlk Tunç Çağı’nda zengin bir uygarlık yaratan Anadolu toprakları özellikle Mezopotamya’daki güç odaklarının ilgisini çekmiştir. Akkad İmparatorluğu’nun kurucusu I. Sargon ve Naram-Sin’e ait yazılı belgelerde adının geçmesiyle birlikte Anadolu Ön Tarih / Protohistorik Çağı’na girmiştir. Bu yazılı belgelerde Anadolu toprakları için Hatti Ülkesi adı kullanılmıştır. Bu isim Anadolu’nun bugün için bilinen en eski ismidir ve Assur yıllıklarında görüldüğü üzere İ.Ö. 7. yüzyıla kadar kullanılmaya devam etmiştir.

Lidya’da Atyadlar, Heraklid ya da Tylonidler ve Mermnadlar olmak üzere üç kral sülalesi egemen olmuştur. Eski Hitit Devleti'nin kuruluş aşamasında Anadolu'da yaşayan en önemli halklar, Hattiler, Luviler, Palalar ve Hurrilerdir.

Kral Midas, Orta Yunanistan’daki Delphoi kehanet merkezine armağanlar yollayarak Kıta Yunanistan ile iyi ilişkiler kurmuş; Batı anadolu’da bir Aiol kenti olan Kyme (Nemrut Kale)’nin prensesi ile evlenerek Batı Anadolu sahillerindeki Yunanlı yöneticilerin güvenini kazanmıştır. Gerek antik batı kaynakları, gerekse arkeolojik buluntular, Frig-Batı ilişkisinin İ.Ö. 8. yüzyılın sonlarında yoğunluk kazandığını açıkça göstermektedir. Buna göre kral Midas, bir yandan Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Urartu, Kuzey Suriye ve Assur ile diğer yandan bat›da Batı Anadolu sahilleri ve Kıta Yunanistan ile ilişkiye giren Anadolu’nun ilk Demir Çağ kralı olarak haklı bir üne sahip olmuştur.