TAR113U
UYGARLIK TARİHİ I - Deneme Sınavı - 20
Dönem Sonu Sınavı
68020
Soru 1
Doğu Roma İmparatorluğu'nu ortaya çıkaran olay aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Theodosius vasiyetinde imparatorluğun Doğu yarısının idaresini büyük oğlu Arcadius’a, Batı yarısını (Roma kenti merkez olmak üzere) küçük oğlu Honorius’a bıraktı. Yasaların iki taraf için de geçerli olduğu ve imparatorluğun tek olduğu ilkesi kabul edilmiştir. Bununla birlikte imparatorluk bir daha fiilen hiçbir zaman birleşmeyecektir. Böylece Doğu Roma yani Bizans imparatorluğu ortaya çıkmış oluyordu.
Soru 1
Taş temelli, kerpiç bedenli surların altında açılan, bir tehlike anında veya ana kapının açılmaması gerektiği durumlarda, gizlice şehrin dışına çıkmayı sağlamak amacıyla kullanılan gizli geçitlere ne ad verilir?
Çözüm Açıklaması
Potern: Yeraltı geçidi. Taş temelli, kerpiç bedenli surların altında açılan, bir tehlike anında veya ana kapının açılmaması gerektiği durumlarda, gizlice şehrin dışına çıkmayı sağlamak amacıyla kullanılan gizli geçitlerdir.
Soru 2
Aşağıdakilerden hangisi Heracleius döneminde Anadolu'da kurulan "Thema"lardan biri değildir?
Çözüm Açıklaması
Heracleius, Opsikion, Armeniakon ve Anatolikon themalarını kurdu; Anadolu’nun güneyinde Kibyraioton theması da bu devirde kuruldu. Doğru cevap D seçeneğidir.
Soru 2
Roma Devleti'nin I., II. ve III. Pön Savaşları'nda karşı karşıya geldiği, ünlü generalleri Hannibal'in fil ordusuyla savaş sanatının en ünlü taktik hamlelerinden birini gerçekleştirdiği, İ.Ö. 149 yılında Roma Cumhuriyeti'ne katılan devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Romalılar 1. Pön Savaşı’nda (İ.Ö. 264-241) ilk defa düzenli bir donanma kurarak, gücünü deniz hakimiyetinden alan Kartaca Devleti’nin donanmasını yendiler. 17 yıl süren savaş sonunda Kartaca barış istemek zorunda kaldı ve Sicilya Adası’nı Romalılara bıraktı. Romalılar ele geçirilen bu yeni bölgeyi, Roma Devleti’ne vergi ödeyen ve bir vali tarafından yönetilen bir provincia (eyalet) hâline getirdiler.
Romalıların yayılmacı politikası, Kartacalıları, İ.Ö. 219 yılında başlayan 2. Pön Savaşı (İ.Ö. 219-201) ile tekrar Romalılarla karşı karşıya getirdi. Bu savaşta Kartaca Generali Hannibal, savaş sanatının en ünlü taktik hamlelerinden birini gerçekleştirdi. Filleri de içeren büyük bir orduyla İspanya’dan Fransa’ya geçip, Alp Dağları’nı aşarak İtalya’ya girdi. İ.Ö. 216’da gerçekleşen Cannae Meydan Savaşı’nda, Roma ordusunu yendi. Hannibal bu zaferle İtalya’da Romalılarla ittifak yapan kentlerin teslim olmasını amaçlıyordu. Ancak ikmal yolları kesilen ve iyi savunulan şehirler karşısında başarılı olamayan Hannibal, Güney İtalya üzerinden Kartaca’ya dönmek zorunda kaldı. Bu ola¤anüstü kriz boyunca diktatör seçilen Roma Generali Scipio İ.Ö. 210 yılında ispanya’daki Kartaca topraklarını ele geçirdi ve Hannibal’in ordusunun arkasından Kuzey Afrika’ya geçerek burada Hannibal’i yendi. İ.Ö. 202’de barış istemek zorunda kalan Kartaca, bütün denizaşırı topraklarını Roma’ya terk ederek, yüklü bir savaş tazminatı ödemiş ve donanmasını feshetmişti. Böylece Kartaca önemli bir güç olmaktan çıktı. Hannibal, Kartaca’dan kaçmak zorunda kalarak, kendisine yeni müttefikler bulmak üzere Anadolu’ya geçti. Bu amacında başarılı olamayan Hannibal, Nikomedia (İzmit) kenti yakınındaki Dakibyza (Gebze) yakınlarında ölmüştür ve mezarı buradadır. İ.Ö. 149’da çıkan 3. Pön Savaşı sonunda Kartaca Devleti tamamen yıkılmıştır ve toprakları Roma Cumhuriyeti’ne Afrika Eyaleti adıyla katılmıştır.
Soru 3
Aşağıdakilerden hangisi ikonoklasm karşıtlarının ana dayanaklarından biridir?
Çözüm Açıklaması
İkonaları hoş gören Roma Papalarına göre okuma yazma oranının çok düşük olduğu ve eğitimin sadece ruhban sınıfıyla sınırlı olduğu bir çağda İsa’nın hayatını ve havarilerinin yolculuklarını tasvir eden ikonalar büyük kolaylıktı. Doğru cevap D seçeneğidir.
Soru 3
Roma kentinde kraliyet yönetimi yıkıldıktan sonra yeni kurulan devlet yönetim sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Roma kentinde kraliyet yönetimi yıkıldıktan sonra yeni kurulan devlet yönetim sistemi bir cumhuriyetti. Bu cumhuriyetin en önemli kurumu, üyeleri patriciuslar tarafından oluşturulan Comitia Curiata idi. Bu meclis bütün devlet görevlilerinin atamalarını yapmakta ve kanunlar çıkarmaktaydı. Devlet yönetimi meclis içinden Roma Cumhuriyeti’nde Sosyal Yapı ve Devlet Yönetimi seçilen 2 adet konsüle bırakılmıştı. Bu konsüller imperiuma (en yüksek yetki) sahip olmakla beraber, aslında görevleri paylaşmaktaydılar. İki adet seçilmelerinin herhangi birinin tek başına güçlenerek bir krala dönüşmesini engelleyeceği düşünülmüştü. Ayrıca meclisin sıkı denetimi altındaydılar. Aldıkları kararları
Soru 4
Neoplatonist düşüncenin dini resimleri desteklemesinin ana nedeni nedir?
Çözüm Açıklaması
İkonaların yüceltilmesi Neoplatonist düşünceden de beslenmiştir. Bu felsefi sisteme göre çevremizde gördüğümüz dünya gerçeğin bir kopyası ve yansımasıdır. Tanrının ya da bir azizin resmi orijinal değildir, ancak orijinal olanın bir yansımasıdır ve bu nedenle gördüğümüz herhangi bir şey kadar da gerçektir. Doğru cevap C seçeneğidir
Soru 4
Roma Devleti'nde kan bağı, memuriyet veya büyük toprak sahipliği vasıflarıyla, güç ve sonrasında asalet unvanları kazanan memurlardan oluşan sınıf aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Optimatlar: Kan bağı, memuriyet veya büyük toprak sahipliği vasıflarıyla, güç ve sonrasında asalet unvanları kazanan eski patricius ve plepler ile memurlardan oluşan sınıf.
Proletaria: Şehirlerde yaşayan yersiz, yurtsuz ve çoğu zaman işsiz insan kitlelerinden oluşan sınıf.
Atlılar (Equestrii): Para zenginliği ile asil unvanı kazanan sınıf.
Plep: Köken olarak aşağı tabakadan gelen veya sonradan Roma vatandaşlarına alınan yurttaşlar.
Patricius, (çoğulu Patricii): Roma kentinin yerel aristokrasisi.
Soru 5
Aşağıdakilerden hangisi Constantinus'un "Hristiyan Tanrının seçilmiş hükümdarı" olarak görülmesinin sebeplerinden biri değildir?
Çözüm Açıklaması
Constantinus İ.S. 313’de Licinius ile birlikte Milano Fermanı olarak bilinen belgeyi yayınlayarak Hristiyanlara yönelik nicedir süren adli kovuşturmaya son verdi. Kiliseleri onarttı ve Hristiyan piskoposları maddi olarak destekledi. Constantinus, artık Hristiyan Tanrının seçilmiş hükümdarıdır. Bundan sonra sıra yeni dini desteklemeye, onu yaymaya ve inanç birliğini korumaya gelmiştir.
Soru 5
MÖ 2600 yıllarında Girit adasında gelişmeye başlayan ve Eski Yunan Uygarlığının öncüsü sayılan uygarlık hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Eski Yunan Uygarlığının öncüsü sayılan Minos Uygarlığı MÖ 2600 yıllarında Girit adasında gelişmeye başlamıştır. Doğru cevap A'dır.
Soru 6
Aşağıdakilerden hangisi Heracleius döneminde Anadolu’da kurulmuş olan themalardan biri değildir?
Çözüm Açıklaması
Heracleius, Opsikion, Armeniakon ve Anatolikon themalarını kurmuştur; Anadolu’nun güneyinde Kibyraioton theması da bu devirde kurulmuştur. Khalkedon ise bugünkü İstanbul, Kadıköy bölgesinin eski ismidir.
Soru 6
Minos Uygarlığının merkezi aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Minos Uygarlığının merkezi Girit adasıdır. Doğru cevap B'dir.
Soru 7
1.İngiltere ve Fransa için de bir intihar denemesinden farksızdı. Bu savaşlar barut ve ağır topun icadı yüzünden ağır kayıplara neden oldu.
2. Avrupa’nın birçok bölgesini etkisi altına aldı ve nüfusun beşte ikisini yok etti.
Yukarıda verilen bilgilere göre Geç Ortaçağda Avrupa’yı bir kez daha sarsan en önemli iki olay aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
İngiltere ve Fransa arasında yüz yıllık bir döneme yayılan Yüzyıl Savaşları (1337-1453) iki ulus için de bir intihar denemesinden farksızdı. Bu savaşlar barut ve ağır topun icadı yüzünden ağır kayıplara neden oldu. Çağdaşlarının Kara Ölüm dedikleri, gelen ticari yolları izleyerek Doğu’dan Avrupa ana karasına giren veba, 1348-1350 arasında Avrupa’nın birçok bölgesini etkisi altına aldı ve nüfusun beşte ikisini yok etti. İtalya’daki kalabalık liman kentlerinden girerek kuzeye doğru yayılan bu hastalık kentlerde daha çok kayıplara neden oldu. Doğru cevap E seçeneğidir.
Soru 7
Minos Uygarlığının yönetim biçimi hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Girit halkı, kral ve soylular tarafından yönetilmiştir ve bu insanlar din, ticaret ve sanat olmak üzere her konuda egemen sınıfı temsil etmiştir. Yönetim biçimi teokratiktir. Doğru cevap C'dir.
Soru 8
Konsil gibi tüm Hristiyan cemaati bağlamayıp yerel düzeydeki dinî konuların tartışıldığı meclise ne ad verilir?
Çözüm Açıklaması
Konsil gibi tüm Hristiyan cemaati bağlamayıp yerel düzeydeki dinî konuların tartışıldığı meclise sinod adı verilir?
Soru 8
Homeros'a göre Minos Uygarlığının en önemli şehir merkezi olan ve Kefala Tepesi'nin üzerinde kurulan şehir hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Minos Uygarlığının en önemli merkezi Knossos şehridir. Kefala Tepesi’nin üstünde kurulan Knossos şehrinde Knossos Sarayı, Minoslular Evi, Küçük Saray, Kral Villası, Dionysos Villası, Güney Kral Tapınağı ve mezarı bulunur. Doğru cevap D'dir.
Soru 9
Aşağıdakilerden hangisi Makedonya Hanedanı döneminde Bizans'ta yaşanan değişimlerden biri değildir?
Çözüm Açıklaması
Makedonya Hanedanlığı 867-1056 tarihleri arasında hüküm sürmüştür. I. Haçlı Sefer'i ise 1096 yılında başlamıştır.
Soru 9
Geç Minos Dönemi tarih aralığı hangisinde doğru verilmiştir?
Çözüm Açıklaması
Geç Minos Dönemi MÖ 1500-1000 yılları arasını kapsamaktadır. Doğru cevap E'dir.
Soru 10
Aşağıdakilerden hangisi farklı özelliklerine göre ayrılan Bizans Sanatı dönemlerinden biri değildir?
Çözüm Açıklaması
Bizans sanatı, Erken Bizans Dönemi Sanatı, İkonoklasm Dönemi Sanatı, Orta Bizans Dönemi Sanatı ve Son Dönem Bizans Sanatı olmak ğzere dörde ayrılır.
Soru 10
Miken Uygarlığı hangi yıllar arasında tarih sahnesinde etkindir?
Çözüm Açıklaması
Miken Uygarlığı MÖ 1600-1100 yılları arasında Yunanistan'da tarih sahnesindedir. Doğru cevap E'dir.
Soru 11
Aşağıda verilmiş olan Bizans mimarisi örneklerinden hangisi İstanbul'da yer alır?
Çözüm Açıklaması
Chora Manastırı (Kariye Camii) İstanbul'da yer almaktadır.
Soru 11
Yunanistan’da hangi yüzyıllar arası Arkaik Çağ olarak kabul edilir?
Çözüm Açıklaması
İ.Ö. 8-6. yüzyıllar Yunanistan’da Arkaik Çağ adı ile bilinmektedir. Demokrasinin gelişimi Arkaik Çağ’da olmuştur. Doğru cevap A'dır.
Soru 12
Constantinus, taht mücadelesine girdiğinde Roma İmparatorluğu hangi idarî sistemle yönetilmekteydi?
Çözüm Açıklaması
Constantinus, taht mücadelesine girdiğinde Roma İmparatorluğu'nda tetrarşi idarî sistemi yürürlükteydi.
Soru 12
Klasik Çağ hangi tarih aralığındadır?
Çözüm Açıklaması
Klasik Çağ İ.Ö. 5-4. yüzyılları arasındadır. Doğru cevap B'dir.
Soru 13
Constantinus’un İ.S. 313’de Licinius ile birlikte imzaladığı "Milano Fermanı" hangi konuda özgürlükler getirmiştir?
Çözüm Açıklaması
Constantinus’un İ.S. 313’de Licinius ile birlikte imzaladığı "Milano Fermanı" din konusunda özellikle hristiyanlara özgürlük tanımıştır.
Soru 13
Yunan mitolojisinde yeraltı tanrısına verilen isim hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Yunan mitolojisinde yeraltı tanrısının ve ölümden sonra gidilen yeraltı dünyasının ismi Hades'tir. Doğru cevap C'dir.
Soru 14
Kilisenin hristiyan inanç esaslarını tespit ve tahkîm etmek, Hristiyanlık ahlâki ve disiplininin esaslarını belirlemek ve onaylamak üzere kiliseye bağlı bütün piskoposların katılımıyla yaptığı toplantıya ne ad verilir?
Çözüm Açıklaması
Kilisenin hristiyan inanç esaslarını tespit ve tahkîm etmek, Hristiyanlık ahlâki ve disiplininin esaslarını belirlemek ve onaylamak üzere kiliseye bağlı bütün piskoposların katılımıyla yaptığı toplantıya "konsil" adı verilir.
Soru 14
Sikkenin en küçük birimine ne isim verilir?
Çözüm Açıklaması
En küçük sikke birimi Obol'dür. Eski Yunan'da ölü gömme geleneklerine göre kullanılmıştır. Doğru cevap E'dir.
Soru 15
Quasi Partitito ne anlama gelir?
Çözüm Açıklaması
Quasi Partitito: Roma İmparatorluğu’ nun sözde ikiye bölünmesi.
Soru 15
Kuzey İtalya'da Demir Çağ'ında kurulan ve muhtemelen Anadolu kökenli oldukları öne sürülen kültür aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Etrüsklerin Anadolu kökenli oldukları öne sürülmektedir. Kuzey İtalya'da Demir Çağ'ında kurulan bir kültür olan Etrüskler bilhassa Romalıları mimari, el sanatları ve din konularında etkileyerek kültür aktarımı sağlamışlardır. Doğru cevap D seçeneğinde verilmektedir.
Soru 16
Nika İsyanı hangi tarihte gerçekleşmiştir?
Çözüm Açıklaması
Nika İsyanı 532 yılında gerçekleşmiştir.
Soru 16
I. Etrüsk şehir devletleri ile yapılan ittifaklar II. Roma koloni kentleri kurulması III. Tarentum kentinin Romalılara teslim olması IV. Latin kentleri ile yapılan askeri ittifaklar Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri "Roma Cumhuriyeti'nin İtalya yarımadasını tamamen ele geçirmesi ve dolayısıyla İtalya'da Milli Birliği sağlamasının sebeplerindendir?
Çözüm Açıklaması
Roma Cumhuriyeti kurulur kurulmaz Romalılar, hâlen çevrelerinde sürmekte olan Etrüsk egemenliğine karşı, İ.Ö. 5. yy. boyunca yakın komşuları olan Latin kentleriyle ortak askerî ittifaklar yapmaya başladılar. Böylelikle iyice zayıflamaya başlamış olan Etrüsk şehir devletleri birer birer ele geçirilir. Ele geçirilen veya askerî ittifaklarla sıkı ilişki kurulan kentlerde yaşayanlara vatandaşlık hakları tanıyan Romalılar bölgede millî birbirlik oluşturmaya başladılar. Ayrıca bu bölgelerde Roma koloni kentleri kurularak birlik pekiştirilir. Romalılar, İ.Ö.275 yıllarına gelindiğinde müttefiklerini ve arazilerini güney İtalya’daki Yunan kentlerine de yaymaya başladılar. Sadece Tarentum kenti bu ittifaka katılmayarak artan Roma baskısına karşı savaştı. Ancak sonuçta Tarentum kenti de Romalılara teslim oldu. Böylece Roma Cumhuriyeti İtalya Yarımadası’nın tamamını ele geçirmiş oldu. Doğru cevap C seçeneğinde verilmektedir.
Soru 17
Tüm Hristiyan cemaati bağlamayıp yerel düzeydeki dinî konuların tartışıldığı meclise ne ad verilir?
Çözüm Açıklaması
Tüm Hristiyan cemaati bağlamayıp yerel düzeydeki dinî konuların tartışıldığı meclise sinod adı verilir.
Soru 17
Fenikeli kolonistlerce Kuzey Afrika'da kurulmuş olan uygarlık aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Başkenti bugünkü Tunus'ta bulunan Kartaca Devleti, Kuzey Afrika'nın batısına, İspanya ve Fransa'nın deniz kıyısı bölgelerine ve adalara sahip güçlü bir devlet, uygarlıktı. Fenikeli kolonistlerce Kuzey Afrika'da kurulmuştu. Doğru cevap D seçeneğinde verilmektedir.
Soru 18
Ecloga olarak bilinen kanun derlemesi hangi imparator zamanında oluşturulmuştur?
Çözüm Açıklaması
III. Leon devleti tehdit eden dış düşmanlara karşı kazandığı askeri başarıların yanında devletin geleceği için önemli reformlar da gerçekleştirdi. Bunlar içinde Ecloga olarak bilinen kanun derlemesi ve ikonoklasm politikası çok önemlidir.
Soru 18
"Comitia Curiata"nın tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Plepler tarafından kurulan meclise Comitia Tributa, köken olarak alt tabakadan gelen ve sonradan Roma vatandaşlığına alınan yurttaşlara Plep, devleti yönetmek için her yıl seçilen iki üyeye Konsül, Roma kentinin yerel aristokrasisine ise Patricius denilmekteydi. Patriciusların oluşturduğu meclise "Comitia Curiata" denilmekteydi. Doğru cevap C seçeneğinde verilmektedir.
Soru 19
Justinianus’un hukukî içtihatlarının Grekçe özetlerinden oluşan ve Basiliki (İmparatorluk Kanunları) adı verilen kanun külliyatı hangi imparator döneminde oluşturulmuştur?
Çözüm Açıklaması
Justinianus’un hukukî içtihatlarının Grekçe özetlerinden oluşan ve Basiliki (İmparatorluk Kanunları) adı verilen kanun külliyatı imparator VI. Leon döneminde oluşturulmuştur.
Soru 19
Aşağıda verilen seçeneklerden hangisinde "Proletaria"nın tanımı yapılmaktadır?
Çözüm Açıklaması
Para zenginliği ile asil unvanı kazanan sınıfa Atlılar, köken olarak alt tabakadan gelen yurttaşlara Plepler, kan bağı, memuriyet gibi sebeplerle güç ve asalet kazanan sınıfa Optimatlar, bir provinciayı yönetmek için gönderilen valiye ise Prokonsül veya Propraetor denilmekteydi. Şehirlerde yaşayan yersiz, yurtsuz, işsiz sınıfına Proletaria denilmekteydi. Doğru cevap E seçeneğinde verilmektedir.
Soru 20
Aşağıdakilerden hangisi önemli Bizans şairlerinden değildir?
Çözüm Açıklaması
Önemli Bizans şairleri arasında Nannos, Romanos, Musaios, Patrik Sergios sayılabilir.
Soru 20
I. İmparator Nero'nun ölümü üzerine başlamış olan iç savaş II. Roma vatandaşlığının eyaletlerde iyice yayılması III. Anadolu kentlerinde refahsal yükselişin artarak devam etmesi IV. Sınırlardaki orduların kendi generallerini imparator yapma isteği Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri Flaviuslar Dönemi'nin başlamasına olanak sağlayan gelişmeler olarak söylenebilir?
Çözüm Açıklaması
İmparator Nero'nun ölümü üzerine başlamış olan iç savaş ve sonrasında sınırlardaki orduların kendi generallerini imparator yapma isteği Flaviusların Dönemi'ni ortaya çıkartan sebeplerdir. Vespasianus doğu ordularının desteği ile diğer generalleri yenerek imparator olmuş ve Flaviuslar Dönemi başlamıştır. Roma vatandaşlığının eyaletlerde iyice yayılması ve Anadolu kentlerinde refahsal yükselişin artarak devam etmesi Flaviuslar dönemi içerisinde yaşanmış olan olaylardır. Doğru cevap E seçeneğinde verilmektedir.