UYGARLIK TARİHİ I - Deneme Sınavı - 17

Mezopotamya’da bugüne kadar bulunan kanunlar yazılış sırasına göre şunlardır:
I. Sümerce Yazılı Kanunlar: a) Urukagina Kanunu b) Ur-Nammu Kanunu c) Ana İttişu Kanunu d) Lipit-İstar Kanunu
II. Akkadca Yazılı Kanunlar: a) Eşnunna Kanunu b) Hammurabi Kanunu c) Orta Assur Kanunları
Doğru yanıt A'dır.

Sümerler, zamanı altmış dakikalık saatlerde ölçen ilk insanlardı ve 1 hafta yedi gündü. Ayın yedisi, ondördü, yirmi biri ve yirmi sekizi hafta sonu kabul edilmişti. Doğru yanıt D'dir.

Piramitlerin iki ana türü vardı: Basamaklı piramitler ve Gerçek piramitler. Gerçek piramitler 4. Sülale’den itibaren yapılmaya başlanmıştır. Bunlar basamaklı piramitlerin gelişmesi sonucu ortaya çıkmışlardır. Basamaklı piramitten, gerçek piramit mezar anıtlarına geçiş, 4. Sülale’nin ilk firavunu Snefru’nun Memfis’in 50 km kuzeyindeki Meidum’da ve Dahşur’da yaptırdığı piramit mezarlarda görülebilmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Belli başlı Mısır tanrıları şöyleydi: Gök Tanrıçası Nut; Yer Tanrısı Geb; Hava Tanrısı Şu; Gökyüzü Tanrısı Şahin Başlı Horus, Güneş tanrıları şahin ya da şahin Başlı Ra, Amon ve Aton; Ay Tanrısı Hons; Timsah ya da Timsah Başlı Suların Tanrısı Sobek; Apis Boğası; Balıkçıl Kuşu Başlı Yazma ve Sayma Tanrısı Thoth; Yaban Eşeği Başlı, Düzensizliğin, Çöllerin, Fırtınaların ve savaşın Tanrısı Set; Mumyalama ile ilgili Nekropolis Tanrısı, Çakal Başlı Anubis; Ölüm ve Öbür Dünya Tanrısı Osiris; Osiris’in Karısı Koruyucu Tanrıça İsis; Aslan ya da Kedi Başlı Savaş Tanrıçası Bastet; Mumya Biçimli İnsan Şeklinde Bereket Tanrısı Min; Aile Tanrısı ve Genç Kızların Koruyucusu Bes; Su Aygırı ve Hamile Kadın Vücudu Karışımı Olan Hamile Kadınların Koruyucusu Taveret, Doğruluk ve Adalet Tanrıçası Ma’at. Doğru yanıt A'dır.

Öncelikle vücut yıkanıyordu. Daha sonra özel bir masaya yatırılıyordu. Burun deliğinden çengele benzeyen bir alet yardımı ile beyin ve iç organlar dışarı çıkarılırdı. Vücut içindeki yumuşak kısımların çıkarılmasının nedeni çürümeyi önlemekti. Göz ve yanakların çökmemesi için bu yumuşak kısımlara keten tamponlar konuluyor, ölünün göz kapakları da kapatılıyordu.

Karnın sol alt kısmında küçük bir yarık açılarak mide, karaciğer, akciğer ve bağırsaklar çıkarılıyordu. Kalp vücut içinde bırakılıyordu. Bu organlar natron ile kurutulduktan sonra kanopik adı verilen 4 adet vazo içine konulurdu.

Hazırlanan mumya ahşap bir tabuta, ancak ölen kralsa biri altından diğer ikisi ahşaptan 3 tabut içine konurdu ve bu tabutların hepsi son kez taş bir lahitin içine yerleştirilirdi. Kanopik vazolar da yanına koyulurdu. Mumyalama işlemi toplam 70 gün sürerdi. Doğru yanıt B'dir.

Mezopotamya Fırat ve Dicle Nehirleri arasındadır.

Akadca üç kanun vardır. Bunlar;  Eşnunna Kanunu, Hammurabi Kanunu, Orta Assur Kanunları'dır.

Urukagina Kanunu Sümerlerin en eski kanunudur.

Sümerler ilk yazı olan çivi yazısının mucididir.

Hammurabi Devrinin kültürel durumunu, sosyal gelişimini bize en iyi anlatan  Yaradılış Destanı’dır, çünkü bu destanın kelime hazinesi ve üslubuna dayanılarak Eski Babil Dönemi’nin bir ürünü olduğu kabul edilmektedir.

Mezopotamya Uygarlıkları tanrıların tapınak-ev anlamına gelen zigguratların altında yaşadığına inanırlardı. Zigguratlar Sümerlerden itibaren belli bir gelişim göstermiştir ve Mezopotamya’nın en önemli mimari eser tiplerinden biridir.

İştar Kapısı Babil devleti tarafından inşa edilmiştir.

Mezopotamya'da ilk köylerin görüldüğü dönemin adı Proto-neolitik dönemdir.

Dicle (İdiglat) ve Fırat (Purattu) nehirleri Mezopotamya’ya hayat verir. Fırat Nehri, Doğu Anadolu’dan doğar. İki ana kolu olan Karasu ve Murat Suyu’nun birleşmesinden sonra Balih ve Habur nehirlerini alarak güneye doğru devam eder. Basra Körfezi’ne 145 km kala Dicle Nehri ile birleşir ve Şattülarap Nehri adıyla Basra Körfezi’ne dökülür. Dicle ise Toros Dağlarından doğar. Diyarbakır havzasında Pamukçay ve doğuya doğru Batman, Garzan ve Botan çaylarını alır. Daha sonra Büyük Zap, Küçük Zap, Adhem, Diyala nehirleri ve son olarak Fırat ile birleşip Şattülarap Nehri adıyla Basra Körfezi’ne dökülür.

Akkadlar, Sümerlerden farklı olarak kent devletlerinden ziyade Evren veya Dünya krallığı kavramını Mezopotamya’ya getirmiştir. Akdeniz’e kadar bütün Mezopotamya’ya hâkim olmuşlar ve ülkeyi merkezî sistem ile yönetmişlerdir. Diğer seçenekler Sümerler’in, Erken Hanedanlar Dönemi’ne (İ.Ö. 2900-2350) ait özelliklerdir.

Anadolu’da İ.Ö. 1950-1750 yılları arasında yaşanan Assur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Assurlu tüccarlar Anadolu’ya ticaret yapmaya gelmişlerdir. Anadolu’daki ana ticaret merkezi (bugün Kayseri il sınırları içindeki Kültepe ören yerinde bulunan) Kaniş/Neşa kenti idi.

Assurlu tüccarlar genellikle tunç yapımında kullanılan kalay ve çeşitli kumaşlar satıyorlar, karşılığında da altın ve gümüş alıyorlardı.

Tanrıların, tapınak-ev anlamına gelen zigguratların altında yaşadığına inanılırdı. Zigguratlar Sümerlerden itibaren belli bir gelişim göstermiştir ve Mezopotamya’nın en önemli mimari eser tiplerinden biridir. Ziggurat, Sümerlerin mimariye kazandırdığı bir yapı tipidir.

Çivi yazısı, gelişimini İ.Ö. 3. binyılın ortalarına doğru tamamladı. İlk yazılan belgeler de Sümerce yazılmıştır.

Tanrıların insanlarla olan maceralarını anlatan edebî eserlere mitos denir.