ULUSLARARASI TİCARETTE VERGİLENDİRME - Deneme Sınavı - 7

6.1.1982 tarih ve 2576 Sayılı Bölge İdare Mah­kemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un (2576 sayılı Kanun) 6. maddesine göre, vergi mahkemeleri, Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri malî yükümlülükler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları çözümlemekle görevlendirilmiştir. Dolayısıyla, gümrük vergisi ve buna bağlı cezalara ilişkin uyuşmazlıkların yargısal çözü­münde de vergi mahkemeleri görevlendirilmiştir.

Dilekçenin kanuna uygun olarak verilmesinden ve iki tarafın karşılıklı iddialarının tamamlanmasından sonra davanın görülmesine başlanır. Görülmekte olan davaların en geç 6 ay içinde sonuçlandırılması gerekmektedir.

 

Serbest bölgeler, ülkenin ulusal sınırları içinde fakat gümrük sınırlarının dışında gümrük mevzuatından, vergilendirme başta olmak üzere hukuki ve idari düzenlemelerden kısmen veya tamamen muaf olan bölgelerdir.

Antrepo: Gümrük vergisi olmaksızın yabancı menşeli malların gümrük idaresinin denetimi altında belirli bir süre depolandığı kapalı alanlardır.

Serbest bölgeler yeni istihdam alanları oluşturur

Türkiye'de ilk serbest bölgeler 1985 yılında Mersin ve Antalya'da kurulmuştur

5810 Sayılı Kanunla vergi uygulamaları bakımından 31.12.2008 sonrası için düzenlemeler yapılmış, vergisel yükümlülükler ve istisnalarda değişikliğe gidilmiş, istisnalarda süre sınırı olarak Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğinin gerçekleştiği vergilendirme dönemi baz alınmıştır.

06.02.2004 tarihinden sonra ruhsat alanlar veya ilgili tarihten önce ruhsat almış fakat ruhsat tarihi sona ermiş olan mükellefler açısından kanunda değişiklik yapılmıştır.
Daha önce faaliyet konusu dikkate alınmadan istisna uygulaması geçerliyken sonraki uygulamada istisna şartı olarak serbest bölgede üretim şartı konulmuştur

Türkiye sınırları içinden serbest bölgeye verilen telekomünikasyon hizmetinde
KDV söz konusudur. Serbest bölgedeki herhangi bir firma, serbest bölge içerisinde ilgili hizmeti gerçekleştirirse bu durumda verilen hizmet KDV’den istisnadır.

Serbest bölgeye ithal edilmiş ya da serbest bölgede üretilen bir malın Türkiye’ye gönderilmesi söz konusu olduğunda, serbest bölgeden ülkemize yapılan her türlü mal alışları ithalat olarak tanımlanmaktadır. Serbest bölgeden Türk Gümrük Bölgeleri’ne malların getirilmesi durumunda hem gümrük vergisi hem de ÖTV uygulaması söz konusu olacaktır.

Serbest bölgelerde emlak vergisinde istisna uygulaması yoktur

MTV Kanunundaki istisnalar bölümünde serbest bölgelere ilişkin herhangi bir
istisna belirtilmemiştir. Bu yüzden serbest bölgelerde MTV’ye ilişkin herhangi bir istisna uygulaması söz konusu değildir.

Tarihsel süreç içerisinde dünya genelinde dış ticaretteki artışın en önemli nedenleri aşağıda sıralanmıştır. Bunlar;
• Ülkeler arasında malların maliyet farklılıkları sonucunda fiyatlarındaki farklılaşmalar,
• Ülkeler içindeki üretimlerin yetersiz olması,
• Kalite, ürün yeniliği ve AR-GE, tüketici tercihleri, pazarlama stratejileri vd. nedenler sonucunda mallardaki farklılaşmalardır.

Dış ticarete ekonomik nedenlerle müdahalelerin başlıcaları;
• Dış ödemeler bilançosundaki istikrarsızlıkların azaltılması,
• Yerli endüstriyi dış rekabete karşı koruma,
• Sanayileşme stratejisine göre müdahale,
• İstihdamın artırılması,
• Otarşi; kendi kendine yeterlilik,
• Kalkınmanın finansmanı için gerekli kamu gelirlerinin sağlanması,
• İç piyasadaki tekelleşme eğiliminin kırılmasıdır.

Ülkelerin dış ticarete ekonomik olmayan nedenlerle müdahalelerinin başlıcaları;
• Ülkenin güvenliği,
• Politik (dış politika aracı olarak kullanılması) nedenlerdir. 

Diğer seçeneklerde ekonomik nedenlerle yapılan müdahalelere yer verilmiştir.

Dış ticaret politikası araçlarının en önemlisi ve ilk akla gelen gümrük tarifeleridir. Günümüz ekonomik sistemlerindeki gelişmeler ve yenilikler sonucunda da alternatif çok sayıda yeni düzenleme ve araç ortaya çıkmıştır. Bu araçlar şunlardır;
• Gümrük tarifeleri,
• Gümrük tarifeleri dışındaki araçlar;
• Miktar kısıtlamaları,
• Tarife benzeri faktörler,
• Görünmez engeller,
• Gönüllü ihracat kısıtlamaları,
• İhracatın özendirilmesi,
• Bağlı ticaret.

Transit Rejimi: Serbest dolaşıma henüz girmemiş eşya ile ihracat eşyasının gümrük gözetimi altında Türkiye gümrük bölgesi içerisinde bir noktadan bir diğer noktaya taşınmasında uygulanan bir dış ticaret rejimidir. Bu dış ticaret rejiminde ana konu; eşyanın henüz serbest ticaret rejimine girmemiş olmasıdır.
Bu dış ticaret rejimi üç durumda devreye girmektedir. Bunlar; eşya, yurt dışından gelerek Türkiye üzerinden yurt dışına geçebilir. Eşya, yurt dışından Türkiye gümrük bölgesine gelip bir iç gümrük idaresine gidebilir. Eşya, Türkiye’deki bir iç gümrükten yurt dışına gidebilir.

Dâhilde İşleme Rejimi: Serbest dolaşıma girmiş ya da girmemiş olmasına bakılmaksızın gümrük bölgesine girmiş eşyanın her türlü işleme faaliyetine tabi tutulmasına imkân sağlayan bir dış ticaret rejimidir. Bu dış ticaret rejimi ihraç amaçlı eşyalar için uygulanmaktadır.

Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi her ne kadar uluslararası ticaret işlemleri üzerinden alınan vergiler arasında yer alsa da dış ticaret vergileri olarak kabul edilmemekte; hem dış ticaret hem de iç ticarete konu mal üzerinden alındığı için tüketim vergileri olarak kabul edilmektedirler.

En çok kayrılan ülke ilkesine göre Dünya Ticaret Örgütüne taraf olan bir ülkeye taviz verildiği zaman o tavizi Dünya Ticaret Örgütü üyesi olan tüm ülkelere vermek gerekmektedir.