ULUSLARARASI TİCARETTE VERGİLENDİRME - Deneme Sınavı - 8

Her türlü mal ve hizmet ithalatı verginin konusuna girmekle birlikte, ithalat kavramı 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda tanımlanmamıştır. Buna karşılık, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 2. maddesinde ithalat, “Verginin konusuna giren malların Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine girişi” olarak tanımlanmıştır. Gümrük Bölgesi ise 4458 sayılı Gümrük Kanununun 2. maddesinde şu şekilde tanım­lanmıştır: “Türkiye Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarını, karasularını, iç sularını ve hava sahasını kapsar.”

KDVK’un 10. maddesinde mal ithalatında gümrüğe tabi mallar açısından vergiyi doğuran olay, gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyan­namesinin tescili olarak tespit edilmiştir.

KDVK’un 1. maddesine göre, Türkiye’de yapılan ve maddede sayılan mal teslimleri ve hizmet ifaları vergiye tabidir. İthalat ise başka bir şart aranmak­sızın verginin konusuna girer. KDVK’un 6 ve 7. maddelerinde, hangi durumlarda işlem­lerin Türkiye’de yapılmış sayılacağı hükme bağlanmıştır. Söz konusu düzenlemelere göre;

Almanya da bulunan bir firmanın İngiltere de bulunan bir firmaya verdiği hizmet için ödenmesi gereken KDV Türkiye de ödenmez.

Gümrük Kanununun 167. maddesinde yer alan ve KDV’ye tabi olmayacak ithalat şöyledir:

– Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhı için gelen eşya,

– Mütekabiliyet esasına göre ithal edilen diplomatik eşya,

– Savunma ve güvenlik yönü ağırlıklara ilişkin istisna(silah, tesisat vb.),

– Değeri 150 Avro’yu geçmeyen eşya,

– Gerçek kişiler tarafından ithal edilmiş, kullanılmış şahsi eşyalar, çeyiz eşyası, miras yoluyla intikal eden eşya, eğitimle ilgili malzemeler ve kullanılmış ev eşyası,

Özel tüketim vergisi; kanuna ekli dört listede yer alan mallardan, katma değer vergisine ek olarak, tek aşamada ve yine kanunda öngörülen iktisadi aşamada alınan bir harcama vergisi türüdür.

Petrol ürünleri, doğal gaz ve bunların türevleri ile bio­dizelden oluşan (I) sayılı liste, (A) ve (B) cetvellerinden meydana gelmektedir. (A) Cetveli: Bu cetvelde, genel olarak benzin, motorin, jet yakıtı, fuel oil gibi akaryakıt ürünleri; sıvılaştırılmış petrol gazı (L.P.G.), doğal gaz ile söz konusu mallara ikame edilmesi mümkün bulunan petrol türevleri, petrokok ve benzeri diğer mallar yer almaktadır. (B) Cetveli: Bu cetvelde, solvent ve benzeri ürünler ile bunların türev­leri, gaz yağı, baz yağlar, madeni yağlar ile yağlama müstahzarları gibi akaryakıt harici petrol ürünleri yer almaktadır.

Kayıt ve tescile tabi taşıtların kullanılmak üzere ithali ile kayıt ve tescile tabi ol­mayan taşıtların ithalinde vergiyi doğuran olay; Gümrük Kanununa göre gümrük yükümlülüğünün doğması, ithalat vergilerine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescili anında meydana gelir.

Özel tüketim vergisi, bu Kanuna ekli listelerde yazılı malların karşılarında gösterilen tutar ve/veya oranlarda alınır. Kanunda verilen yetki çerçevesinde bu oranlar Cumhurbaşkanı tarafından değiştirilebilir.

2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 18 inci maddesine dayanarak alınan çevre katkı payının tahsilatı ithalattan önce bankalara yatırılmak suretiyle yapılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Telafi edici verginin iki kullanım alanı vardır. Birisi sübvansiyon uygulamalarına karşı kullanılması, ikincisi ise Gümrük Birliği uygulamaları kapsamında Gümrük Birliği'ne taraf olmayan bir ülke (üçüncü ülke) menşeli eşyalara serbest dolaşım hakkı kazandırabilmektir. Üçüncü ülke menşeli bir eşyanın gümrük birliği içinde serbest dolaşım hakkı kazanabilmesi için giriş yaptığı ülkede ithalat aşamasında ortak gümrük tarifesi üzerinden vergilendirilmesi zorunludur. Dolayısıyla, üçüncü ülkeden ithal edilen eşyaya ait olup da ithalat aşamasında alınmayan gümrük vergisinin, eşyanın AB ülkelerinden birine ihracatı aşamasında, alınması gerekmektedir. Böylece ithalat aşamasında alınması gerektiği halde alınmayan gümrük vergisi telafi edilmiş olmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Maliyetin altında yapılan satışlara damping denilmektedir. Maliyet fiyatının altında yapılan, zararına satışlar firmalar arasında haksız rekabete neden olmaktadır. Bu da uluslararası ticarette kabul edilmeyen ve önlenmesi gereken bir durum olarak kabul edilmektedir. Bunun önlenmesi için anti-damping vergisi uygulanabilir. Anti-damping vergisinde esas amaç ihracatçı firmanın damping yoluyla elde ettiği fiyat rekabet avantajının ithalatçı ülkede ortadan kaldırılmasıdır. Bu nedenle dampingli ticari faaliyet sonucunda oluşan ithalat fiyatı ile ihracatçı ülkede geçerli iç piyasa fiyatı arasındaki farkı (damping marjını) kapatacak kadar vergilendirme yapılması benimsenmiştir.

Tek ve maktu vergi genel olarak gümrük vergisinden muaf olmakla birlikte bazı sınırları aşan eşyalar üzerinden alınan vergiler olarak tanımlayabiliriz. Ancak eşyanın tek başına kıymeti 1500 Avro üzerinde olan yolcu beraberi eşya için tek ve maktu vergi uygulanması mümkün değildir. Bu durumda vergilendirme İthalat Rejim Kararı'nda belirtilen oranlar üzerinden yapılmaktadır. Doğru cevap d'dir.

Haksız rekabet unsuru olarak kabul edilen sübvansiyon uygulamalarına karşı telafi edici vergi kullanılmaktadır. İthalata konu malın üretiminde veya ihracatında alınan devlet yardımlarının sağladığı fiyat rekabet avantajının ortadan kaldırılması amacıyla ithalat üzerinden alınan vergidir. Devlet yardımının sağladığı fiyat rekabet avantajını ortadan kaldırdığı için "telafi edici vergi" olarak adlandırılmaktadır.Telafi edici verginin ikinci kullanım alanı Gümrük Birliği'ne taraf olmayan bir ülke meşeli eşyalara serbest dolaşım hakkı kazandırmaktır. Doğru cevap A'dır.

İthalatta alınan harcama vergilerinde temel temel amaç, yurt içi ekonomik faaliyet sürecinde alınan verginin, uluslararası ticari faaliyetler yoluyla iç piyasaya giren eşyadan da alınarak, ulusla- rarası ticaret kaynaklı haksız rekabetin önlenmesidir. Şayet ithalatçı, eşyayı ithal etmek yerine iç piyasadan temin etmiş olsaydı, alım faaliyetlerinden dolayı Katma Değer Vergisi (KDV) ödemek durumunda kalacaktı. Ancak, ithalat aşamasında KDV yükümlülüğünün olmaması halinde öncelikle ithalat gerçekleştiren ve gerçekleştirmeyenler arasında, aynı zamanda yurt içi üretici ve yurt dışı üretici arasında haksız bir rekabet doğacaktır. Bunun önlenmesi amacıyla ithalatta KDV'nin ek mali yükümlülük olarak alınması bir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu tarımsal girdilerin sübvansiyonu, üreticinin fiyat hareketlerinden korunması, ihracatın geliştirilmesi, ihracata dönük yatırımların finansmanı, ihracat sigortası kuruluncaya kadar ihracatın sigortası gibi faaliyetlerin finansmanı için kullanılabilir. Doğru cevap C'dir.

Toplu Konut Fonu gümrük vergisinin alınmadığı veya yeterli oranda alınmasının mümkün olmadığı koşullarda, gümrük vergisini destekleyici ve tamamlayıcı nitelikte ve "Fon" adı altında alınan eş etkili bir vergidir. Doğru cevap C'dir.

Bir ürünün normal değerinin altında bir fiyatla, diğer bir ifadeyle, ihracatçı ülkede tüketime konu aynı veya benzer bir ürünün karşılaştırılabilir fiyatından daha düşük bir fiyatla ihraç edilmesi damping olarak ifade edilmektedir. Maliyet fiyatının altında yapılan, zararına satışlar firmalar arasında haksız rekabete neden olmaktadır. Bu da uluslararası ticarette kabul edilmeyen ve önlenmesi gereken bir durum olarak kabul edilmektedir. Buna karşılık anti damping vergileri uygulanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Hangi devlet tanımlamasıyla yaklaşılırsa yaklaşılsın mülkiyet haklarının korunması devletin asli görevleri arasında kabul edilmektedir. Devletin mülkiyet haklarını koruma altına aldığının bir biçimde tanımlanması gerekmektedir. Bu noktada bir araç olarak damga vergisinden yararlanılmaktadır. Buradan hareketle damga vergisi, bireyler ve/veya kuruluşlar arasındaki hukuki işlemlerin geçerliliğini belgeleyen kağıtlardan alınan vergi olarak tanımlanabilir. Damga vergisi uygulamasıyla taraflar arasındaki hukuki ilişkinin devlet tarafından da tanındığı ve ihtilaf hâlinde devletin ilgili belge kapsamında sorunun çözümünde bir taraf olacağı iradesi ortaya koyulmuştur. Doğru cevap A'dır.

Uluslararası ticaret en basit ifadesiyle, bir ülkede yerleşik bir şirketin birden fazla ülkede ticaret ağı kurarak yapmış olduğu ticarettir.

Dünya Ticaret Örgütünün 2014 yılı verilerine göre dünya mal ihracatının en büyük olduğu bölge Avrupa’dır.