ULUSLARARASI TİCARETTE VERGİLENDİRME - Deneme Sınavı - 7

Dünya mal ihracatında birinci sırada Çin yer almaktadır.

Uluslararası ticarette uygulanan vergiler, ülke geçişlerinde alınan vergiler ve yurt içinde alınan vergilerdir. Ülke geçişlerinde; gümrük vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi alınır. Bu vergiler dolaylı vergilerdir.

Yurt içinde alınan vergiler ise gelir ve kurumlar vergisidir. Gelir vergisi, kişisel gelirden alınan vergilerdir.

Uluslararası vergileme ilkeleri; dolaylı vergiler için ayrı dolaysız vergiler için ayrıdır. Dolaysız vergiler için ikametgâh (residence) ilkesi ve kaynak (source) ilkesi, dolaylı vergiler için Varış (destination) ve Menşe (origin) ilkeleridir.

Menşe ilkesi, uluslararası ticarete konu olan mal ve hizmetlerin üretildiği ülkede vergilendirilmesini öngörür.

Uluslararası ticarete konu olan mallardan alınan dolaylı vergiler; Gümrük Vergileri, İthalatta Alınan KDV Ve İthalatta Alınan ÖTV’dir. Gümrük vergileri; ihracat gümrük vergileri, ithalat gümrük vergileri ve transit gümrük vergileri olarak üçe ayrılmaktadır.

Uluslararası ticaretin vergilendirilme gerekçeleri; ithalatı kısarak cari işlemler dengesini sağlamak, gelir dağılımında adaleti sağlanmak, hazineye gelir sağlamak, yerli üreticileri korumaktır.

Vergi tatili, belli bir bölgede yapılan yatırımlardan ve bu yatırımların getirisinden belli bir süre için verginin kaldırılması veya daha düşük vergi olanlarının uygulanmasını ifade eder.

Zararlı vergi rekabeti, bir ülkenin sağlamış olduğu yüksek vergi avantajlarıyla, uluslararası sermaye hareketlerinin ve yatırımların yönünü değiştirmesiyle diğer ülkelerin vergi matrahlarının azaltılmasıdır.

Ülkeler, uluslararası ticaret üzerinden alınan gümrük vergilerinin “tüketim etkisi”, “yeniden dağıtım etkisi”, “gelir etkisi”, “dış ticaret etkisi” ve “koruma etkisi” olarak bilinen beş temel etkisinden yararlanmayı amaçlamaktadır. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Gümrük kavramı, uluslararası ticari faaliyetlerin ülkeler arası geçiş işlem süreç ve şekillerini
tanımlamada kullanılan referans bir kavramdır. Diğer bir ifadeyle gümrük, dış ticaret işlemlerinin yasallık denetiminin yapıldığı yer, idare ve işlemler olarak tanımlanabilir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Tarife: Gümrük işlemlerine konu eşyanın yasallık denetiminde dikkate alınacak esasların ve uygulanacak vergi oranlarının tanımlandığı cetveldir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Eşyanın gümrük işlemlerine konu edilişi açısından bakıldığında gümrük vergileri “ihracat vergisi”, “ithalat vergisi” ve “transit vergisi” olarak sınıflandırılabilmektedir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Gümrük vergilerinin genel özellikleri şunlardır: 
1) Bir kamu gelir türü olması,
2) İktisat politikası aracı olması,
3) Uluslararası anlaşmalar tarafından şekillendirilmesi,
4) Dolaylı vergi olup, harcama vergileri arasında yer alması,
5) Vergi tahsil ve uyum maliyetlerinin düşük olası,
6) Tarafsız bir vergi olması ve
7) Özel ihtisas gerektirmesi.

Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Gelir etkisi, gümrük vergilerinin mali amacının bir ürünüdür. Devletin gümrük vergilerinden gelir sağlamasını ifade eder. Gelir etkisi verginin konusu olan mal ve hizmetlerin işlem hacmi, uygulanan oran ve malın fiyat talep esnekliğine bağlıdır. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Uygulanan bir gümrük vergisi öncelikli olarak ithalatı pahalılaştırıp ithal mal talebini azaltır. Azalan ithalatın karşıladığı talep yerli üretimle karşılanmaya başlar. Gümrük vergilerinin ithalatı azaltıcı yerli üretimi artırıcı etkisi toplamda dış ticaret etkisi olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

En çok kayrılan ülke kuralı; bir üye ülke, herhangi bir ülkeye, ikili anlaşmalarla DTÖ’nün öngördüğünden daha fazla ayrıcalık tanımışsa aynı ayrıcalıkları tüm DTÖ üyesi ülkelere de tanıma zorunluluğunu ifade eder. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Uluslararası vergilemede önemli bir ilke olan varış yeri ilkesi gereği, gümrük vergisi, eşyanın bir ülke sınırına girişinde alınır. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Gümrük Yükümlüsü: Uluslararası ticarete konu eşyayı gümrük idaresiyle muhatap kılan gümrük beyannamesini imzalayarak gümrük idaresine veren kişidir. Bu kişi aynı zamanda gümrük vergilerinin ödenmesinden de sorumludur. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Ticaret, bir mal ve hizmetin ayni veya nakdi bir bedel karşılığında alınıp satılmasıdır. Ülkeler açısından ticaret, iç ticaret ve dış ticaret olarak ikiye ayrılarak incelenebilir. İç ticaret, ülkenin kendi gümrük sınırları içerisindeki yerleşikler arasında yapılan ticarettir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Uluslararası ticaret en basit ifadesiyle, bir ülkede yerleşik bir şirketin birden fazla ülkede ticaret ağı kurarak yapmış olduğu ticarettir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.