ULUSLARARASI TİCARET HUKUKU

Milletlerarası Özel Hukuk yabancılık unsuru taşıyan işlem ve ilişkilerden doğan uyuşmazlıklarda yetkili mahkemenin ve uygulanacak hukukun tayini ile yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizini konu alan hukuk alanıdır. Milletlerarası Özel Hukuk kural olarak kaynağı itibariyle bir iç hukuk alanını ifade eder. Milletlerarası Özel Hukukun uygulama alanına giren uyuşmazlıklar yabancı bir ya da birden çok hukuk düzeniyle bağlantılıdır. Diğer bir ifadeyle yabancı unsurludur. Doğru cevap B'dir.

Kanunlar İhtilafı Hukuku kurallarının büyük bir kısmı '' Bağlama Kuralı ''niteliğindedir. Bağlama Kuralları taraflar arasındaki uyuşmazlığa esastan çözüm getirmeyen, ancak hangi devlet hukukunun uygulanacağını gösteren kurallardır. Bu anlamda Bağlama Kuralları gösterici nitelikte kurallardır.Her Bağlama Kuralı:

1. Bağlama konusu

2. Bağlama noktası

3. Uygulama emrinden oluşur.

Bağlama konusu uyuşmazlığa sebep olan, çözümlenmesi gereken hayat ilişkisinin kendisidir. Bağlama noktası bağlama konusunu belli bir devlet hukukuna bağlayarak çözümlenmesini sağlayan maddi vakialardır. Doğru cevap B'dir.

Tabiiyet, gerçek kişileri, tüzel kişileri ve şeyleri ( hava araçları ve deniz gemileri ) bir devlete bağlayan hukuki ve siyasi bağdır. Vatandaşlık ise sadece gerçek kişilerin bir devletle olan hukuki ve siyasi bağını ifade eder. Bu sebeple gerçek kişiler bakımından '' tabiiyet  ve vatandaşlık '' aynı anlamda kullanılmakla birlikte, tabiiyet sadece gerçek kişileri değil tüzel kişiler ve şeyleri de içeren daha geniş kapsamlı bir kavramdır. Doğru cevap E'dir.

Mutad Mesken Milletlerarası Özel Hukuk'ta özellikle kişinin hukuku ve aile hukukuna ilişkin bağlama kurallarında yer verilen bağlama noktalarından biridir. Ancak '' Mutad Mesken '' kavramı pozitif düzenlemelerde tanımlanmıştır. Mutad Mesken, kişinin hayat ilişkilerinin merkezi niteliğinde olan ve gerçek ve fiili duruma uygun bulunan yer ( fiili ikametgah ) olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yabancı uyruklu uyuşmazlıklarda, Türk kanunlar ihtilafı kuralları uyarınca uygulanacak hukuk tayin edilir. Hakimin görevi, uygulanacak hukuk olarak tayin ettiği devlet hukukunu soyut uyuşmazlığa uygulamaktır. Bununla birlikte birbirinden farklı 2 durum uygulanacak hukukun uygulanmasını engelleyebilir. Bu durumlardan;

1. Kamu düzeni: Uygulanacak hukuk olarak tayin edilen yabancı devlet hukukunun uygulanması, ancak kamu düzenine aykırı olmadıkça mümkündür. 

2. Doğrudan uygulanan kurallarda kamu düzeni gibi yabancı devlet hukukunun uygulanmasını engeller.

Söz konusu kurallar, bir devletin hukuki, ekonomik ve sosyal menfaatlerinin ya da toplumun menfaatlerinin korunmasını amaçlayan kurallar olup uyuşmazlığın yabancı unsurlu olup olmadığına bakılmaksızın uygulanır. Doğru cevap E'dir.

Milletlerarası Özel Hukuk'un ( MÖHUK ) 24. maddesinin birinci fıkrasında sözleşmeden doğan borç ilişkileri alanında '' irade serbestisi prensibi '' benimsenmiştir. Söz konusu prensip uyarınca taraflar, aralarındaki sözleşmeden doğan uyuşmazlıklara uygulanacak hukuku seçme imkanına sahiptir. Söz konusu seçim imkanlarından yararlanan taraflar diledikleri bir devlet hukukunu uygulanacak hukuk olarak seçebilirler. Söz konusu hukukun taraflarla ya da aralarındaki sözleşmeyle bağlantılı bir hukuk olma şartı yoktur. Bu anlamda MÖHUK madde 24 sözleşme taraflarının hukuk seçimi imkanını sınırlandırmamıştır. Doğru cevap D'dir.

Karakteristik edim bir sözleşmeye özelliğini veren, o sözleşmeyi karakterize eden edimdir. Sözleşmelerin büyük bir çoğunluğundan taraflardan birinin edimi paradır. Bu sebeple, karakteristik edim para edimi olarak kabul edilmez. Karakteristik edim, para ediminin karşısındaki edimdir. Dolayısıyla bir sözleşmedeki karakteristik edim borçlusu para edimini ifa edecek tarafın karşısındaki taraftır. Doğru cevap C'dir.

Hak ehliyeti, medeni haklardan yaralanma ehliyetidir. Kişi hak ehliyetine sahip olmadıkça hak ve borçlara sahip olma ehliyetinden yararlanamaz. Fiil ehliyeti ise, medeni hakları kullanma ehliyeti, bir diğer ifadeyle kişinin hukuki sonuç doğuran hukuki işlemlerde bulunma ehliyetini ifade eder. Doğru cevap B'dir.

Fiili idare merkezi; tüzel kişinin veya kişi ya da mal topluluğunun işlerinin fiilen yönetildiği, yönetim ve denetim organlarının bulunduğu yeri ifade eder. Doğru cevap C'dir.

Hukuk seçimi açık olarak yapılabileceği gibi, zımni ( örtülü ) şekilde da yapılabilir. Uygulamada daha çok tarafların aralarındaki sözleşmeye koydukları bir hükümle açık hukuk seçimleri görülmektedir. MÖHUK uyarınca zımni ( örtülü ) hukuk seçimi de geçerlidir. Zımni Hukuk seçimi, sözleşme hükümlerinden veya halin şartlarından tereddüde yer vermeyecek biçimde anlaşılabilen hukuk seçimi olarak ifade edilmiştir. Doğru cevap B'dir.

I ve III

Milletlerarası özel hukuk, yabancılık unsuru taşıyan işlem ve ilişkilerden doğan uyuşmazlıklarda yetkili mahkemenin ve uygulanacak hukukun tayini ile yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizini konu alan hukuk alanıdır. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK), yabancılık unsuru taşıyan özel hukuka ilişkin işlem ve ilişkilerde uygulanacak hukuk, Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin tayini ve yabancı kararların tanınması ve tenfizine ilişkin kurallardan oluşur (m. 1, f. 1).

Kanunlar İhtilafı Hukuku, yabancılık unsuru taşıyan işlem ya da ilişkiyle irtibatlı olan birden fazla devlet hukukundan hangisinin somut uyuşmazlığa uygulanacağını gösteren kurallardan oluşur. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Tabiiyet, gerçek kişileri, tüzel kişileri ve şeyleri (hava araçları ve deniz gemileri) bir devlete bağlayan hukuki ve siyasi bağdır. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Uygulanacak hukuk olarak tayin edilen yabancı devlet hukukunun kanunlar ihtilafı kurallarının, Türk hukukunu yetkili görmesi haline “iade atıf ” veya “hakimin hukukuna atıf ” denir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Yabancı unsurlu uyuşmazlıklarda uygulanacak hukukun yabancı bir devlet hukuku olarak tayin edildiği hallerde, söz konusu hukukun uygulanmasını engelleyen iki durum vardır. Birisi "kamu düzenine aykırılıklar" diğeri ise doğrudan uygulanan kurallardır. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

MÖHUK’un 24. maddesinin birinci fıkrasında sözleşmeden doğan borç ilişkileri alanında “irade serbestisi prensibi” benimsenmiştir. Söz konusu prensip uyarınca taraflar, aralarındaki sözleşmeden doğan uyuşmazlıklara uygulanacak hukuku seçme imkanına sahiptir. Söz konusu seçim imkanından yararlanan taraflar diledikleri bir devlet hukukunu uygulanacak hukuk olarak seçebilirler. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Ayakkabı imalatı ile uğraşan Türk şirketi ile Fransa’daki mağazasında ayakkabı satan Alman vatandaşı arasında yapılan satım sözleşmesi MÖHUK m. 24, f. 4 anlamında ticari ya da mesleki faaliyetler çerçevesinde yapılan bir sözleşmedir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Fiili idare merkezi, tüzel kişinin veya kişi ya da mal topluluğunun işlerinin fiilen yönetildiği, yönetim ve denetim organlarının bulunduğu yeri ifade eder. Doğru cevap "A" şıkkıdır.