ULUSLARARASI TİCARET HUKUKU

Montreal Sözleşmesi'nin 24. maddesine göre, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ( International Civil Aviation Organization, ICAO ) tarafından her 5 yılda bir, Montreal Sözleşmesi'yle getirilmiş sorumluluk sınırları gözden geçirilecek ve SDR'yi belirlemede para birimi esas alınan devletlerdeki 5 yıllık ortalama enflasyon oranına göre hesaplanan bir enflasyon faktörü doğrultusunda, sorumluluk sınırları yeniden belirlenerek taraf devletlere tebliğ edilecektir. Yeni sorumluluk sınırlarının yürürlüğe girmesi, taraf devletlerin çoğunluğunun itirazına uğramaması şartına bağlanmıştır. ICAO ilk 5 yıllık değerlendirmesini yapmış 01.01.2010 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek sorumluluk sınırlarını da belirleyerek sözleşmeye taraf devletlere bildirmiştir. Yeni sorumluluk limiti 113.1000 SDR'dir. Doğru cevap D'dir.

Havayolu taşımaları bakımından ülkemiz açısından da yürürlükte olan iki uluslararası sözleşme bulunmaktadır. Bunlardan ilki, 1929 tarihli Varşova Sözleşmesi ve onu tadil eden Lahey Protokolüdür. Bu nedenle anılan düzenleme Varşova/Lahey Sözleşmesi olarak ifade edilecektir. İkincisi ise 1999 tarihli Montreal Sözleşmesidir.

A devleti Varşova Sözleşmesine taraf iken, B devleti hem Varşova Sözleşmesine hem de Montreal Sözleşmesine taraf ise bu iki ülke arasında yapılacak havayolu taşımalarında çıkacak uyuşmazlıkta
ortak payda olan Varşova Sözleşmesi hükümleri uygulanacaktır.

Türk Sivil Havacılık Kanununun 106. maddesi uyarınca havayolu ile yurt içinde yapılacak taşımalarda; bu Kanunda hüküm bulunmadıkça, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmaların hükümleri ve bu anlaşmalarda da hüküm bulunmadığı hallerde, Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulama alanı bulur.

Konişmento, bir taşıma sözleşmesinin yapıldığını ispatlayan, eşyanın taşıyan tarafından teslim alındığını veya gemiye yüklendiğini gösteren ve taşıyanın eşyayı, ancak onun ibrazı karşılığında teslimle yükümlü olduğu senettir.

Demiryolu ile Uluslararası Taşıma Sözleşmesi'nin kısa adı COTIF'tir.

Denizyolu ile taşımalara ilişkin çeşitli uluslararası anlaşmalar bulunmakla beraber ülkemizde sadece 25.08.1924 yılında Brüksel'de imzalanan '' konişmento Müteallik Bazı Kaidelerinde Tevhidi Hakkında Milletlerarası Sözleşmeyi '' 1995 yılında onaylayarak yürürlüğe sokmuştur. Bu sözleşme hazırlıkları 1921 yılında Lahey'de başladığından doktrinde 1924 Lahey Sözleşmesi olarak da anılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Bern'de 1980 yılında imzalanan ve 1985 yılında yürürlüğe giren '' Demiryolu ile Uluslararası Taşıma Sözleşmesi'ne ''  Türkiye'de taraftır. Kısa adı COTIF olan sözleşmenin A ve B ekleri bulunmaktadır. A ekinde '' Demiryolu ile Uluslararası Yolcu ve ve Bagaj Taşıma Sözleşmesi  ile ilgili Birleşik Hükümler ''; B ekinde ise '' Demiryolu ile Uluslararası Eşya Taşıma Sözleşmesi ile ilgili Birleşik Hükümler '' yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Demiryolu ile Uluslararası Eşya Taşıma Sözleşmesi kapsamında ziyan veya hasar halinde taşıyıcının sorumluluktan kurtulabilir olduğu halleri 7 grupta toplayabiliriz. Bunlar:

1. Taşımanın üstü açık vagonla gerçekleştirilememesi

2. Eksik veya yetersiz ambalaj

3. Eşyaların gönderen tarafından yüklenmesi veya gönderilen tarafından boşaltılması

4. Eşyanın özellikle kırılma, paslanma, bozulma, kuruma, sızma, olağan fire yoluyla kolayca zarar görmesine yol açan doğal niteliği

5. Eşyanın yetersiz etiketlenmesi

6. Canlı hayvan taşınması

7. Taşıma belgesinde belirtilmiş ve gönderen ile taşıyıcı arasındaki sözleşme gereği, muhafız refakati altında gerçekleştirilmesi gereken, şayet ziyan veya hasar muhafız refakatinin önlemeyi amaçladığı bir riskten meydana geliyorsa.

Doğru cevap B'dir.

Denizle Uluslararası taşımalarda vb. sorumlunun faaliyet ve işletmesine bağlı olmayan, öngörülemez ve önlenemez nitelikte olan, meydana geldiğinde bir normun ihlaline kaçınılmaz şekilde sebebiyet veren olağan dışı olaylara mücbir sebep denir. Doğru cevap E'dir.