ULUSLARARASI TİCARET HUKUKU

Bu hukuk uluslararası nitelikte idi. Mekân ve yerel âdetlerin farklılığına bakılmaksızın aynı şekilde uygulanıyordu. Uygulama profesyonel yargıçlardan ziyade tacirler tarafından yapılıyordu. Tacirler arasında ortaya çıkan uyuşmazlıklar mahkemelerde değil bugünkü anlamda tahkim diyebileceğimiz özel ticaret mahkemelerinde karara bağlanmaktaydı. Bu sayede uyuşmazlıklar katı hukuki usul ve tekniklerden ziyade, hızlı ve resmî olmayan bir usul ile çözülüyordu.

Teamül hukuku, belli bir toplum veya grupta sürekli uygulanan ve uygulamanın zorunlu olduğu kabul edilen yazılı olmayan kurallara denir. Örneğin buğday ticareti ile uğraşan tacirler arasında yükleme ve indirmeden doğan hamaliye masraflarının satıcı tarafından karşılanması gibi...

UNCITRAL ticaret konuları ile ilgilenen diğer bir BM kuruluşudur. Gelişmişlik düzeyi fark etmeksizin tüm devletler için geçerli olacak kural ve standartların uyumlaştırılmasına yönelik çaba göstermektedir. 1966 yılında kurulan Komisyon, BM Genel Kurulu tarafından altı yıllık dönem için seçilen 60 üye ülkeden oluşmaktadır.

BM Genel Kurulunun ticaret, yatırım ve kalkınma konuları ile ilgilenen temel organı olan UNCTAD, İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan GATT (DTÖ), Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası gibi uluslararası ekonomik örgütlerin gelişmekte olan ülkelerin problemlerini yeterince ele almadığı düşüncesi nedeniyle ortaya çıkmıştır.

Ticaret hukuku da dâhil olmak üzere uluslararası özel hukuk alanında uyumlaştırma çalışmaları yürüten diğer bir hükûmetlerarası organ Uluslararası Özel Hukuka İlişkin Lahey Konferansı’dır. Lahey Konferansı çalışmalarını 1893 yılından itibaren yapmakla birlikte, 1995 yılında kabul edilen statü ile hükûmetlerarası bir kuruluş hâline gelmiştir. Türkiye’nin de üyesi olduğu Lahey Konferası’nın hâlihazırda 83 üyesi bulunmaktadır.

Türkiye’nin dış ticaretine ilişkin ana hedef ve politikalar Ticaret Bakanlığı’nca belirlenir. Belirlenen hedef ve politikalar çerçevesinde dış ticarete ilişkin ulusal mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasının sağlanması Bakanlığın temel görevidir.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Türkiye ihracatının özel sektör kanadının en üst örgütüdür. TİM’e bağlı olarak on üç ihracatçı birliği bulunmaktadır. TİM, Türk ihracatçılarını yurt içinde ve yurt dışında temsil eder.

Ülkemiz uygulamasında, diğer anlaşmalarda olduğu gibi ticaret ile ilgili anlaşmalar da imzalanmaları sonrasında TBMM tarafından
uygun bulunmakta, ardından cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak yürürlüğe girmektedir.

Anayasamızın 90. maddesine göre, usulüne göre yürürlüğe konulmuş anlaşmalar kanun hükmündedir. Anlaşmaların iç hukukta uygulanması için yönetmelik gibi alt mevzuatın çıkarılmasının gerekli olması hâlinde ise, Cumhurbaşkanlığı veya ilgili bakanlık anlaşmanın uygulanması için gerekli alt mevzuatı kabul ederek uygulamayı gözetir

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Anlaşması ekinde yer verilen Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması ise üye ülkeler arasında ortaya çıkan ticari anlaşmazlıklar için etkin bir çözüm sistemi tesis etmiştir.
Her ne kadar DTÖ’ye yalnızca üye devletler anlaşmazlıklarını taşısa da, anlaşmazlıkların
gerisinde her daim özel firmaların çıkarlarını koruma düşüncesi vardır.

Mahkemeler uluslararası bir ticari işlemin tamamlanması sürecinde yer almazlar.

Uluslararası bir ticari sözleşme yapılırken kararlaştırılmayan hususlara hangi hukukun uygulanacağı kanunlar ihtilafı kuralları tarafından belirlenir. Bu nedenle doğru şık “c”dir.

Tahkim tacirlerin uluslararası ticari ilişkilerine ulusal hukuklarına alternatif olarak uygulanacak kuralları belirleme yöntemlerinden biridir. Bu nedenle doğru şık “c”dir.

Lex Mercatoria’nın temel özelliklerinden biri, uygulamasının mahkemeler tarafından değil tacirler tarafından yapılmasıdır. Bu nedenle doğru şık “d”dir.

Kuralların uygulanmasının denetlenmemesi uluslararası ticaret hukukunun uyumlaştırılması amacıyla özel hukukta yaşanan gelişmelerden değildir. Bu nedenle doğru şık “e”dir.

Ürün meşeini belirleme ilkesi DTÖ’nün kurallarına kaynaklık eden temel ilke ve düşüncelerden değildir. Bu nedenle doğru seçenek “d”dir. menşei konuları ile dünya gümrük örgütü ilgilenmektedir. bakınız: s.10

Dünya Gümrük Örgütü ürünlerin sınıflandırılması ve menşei konusunda faaliyet göstermektedir. Bu nedenle doğru şık “b”dir.

Milletlerarası Ticari Tahki­me Dair Model Kanun devletler bakımından bağlayıcı nitelikte değildir. Bu nedenle doğru şık “c”dir.

Komisyoncu uluslararası bir ödeme yöntemi olan akreditif ilişkisinde yer almaz. Bu nedenle doğru şık “e”dir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı uluslararası ticaret hukuku alanında fonksiyon ve rolü bulunan Türkiye’deki kuruluşlardan biri değildir. Bu nedenle doğru şık “e”dir.