ULUSLARARASI TİCARET HUKUKU - Deneme Sınavı - 3

Masraflar, sigorta ve navlun ödenmiş teslim alıcının menfaatini üst düzeyde koruyan teslimdir. Bu nedenle doğru şık “a”dır.

CIF satışın dört temel unsurunu şu şekilde ifade etmek mümkündür:
• Sözleşme konusu malların deniz yolu ile taşınacağının kararlaştırılması,
• Malların gemiye yüklenmesi,
• Malların sigortalanması,
• Satış bedelinin içinde malların bedelinin yanı sıra sigorta ücreti ile navlunu da barındırması 

Malların varış limanına ulaşması  CIF satışın temel unsurlarından biri değildir.

Malları varış limanında alıcıya teslim etmek satıcının borcu değildir.

Malların sigorta bedelini ödemek CIF satışlarda satıcının borcudur.

Masraflar ve navlun ödenmiş teslimin, masraflar, sigorta ve navlun ödenmiş teslimden farkı satıcının sigorta yükümlülüğü olmamasıdır. Bu nedenle doğru şık “a”dır.

Malların ihracına yönelik her türlü yetki ve formaliteleri sağlamak, CIF satışlarında satıcının borçlarından biridir. Diğer şıklarda verilenler ise CIF satışlarında alıcının yükümlülükleridir.

Satıcının tüm mali yükümlülüklere katlandığı teslim türüne gümrük ile ilgili mali külfetler ödenmiş teslim  adı verilir.

Teslim şekli konusunda bir uyuşmazlık çıktığında, taraflar arasında teslim hakkında detaylı bir anlaşma yoksa, mahkeme kanunlar ihtilâfı kuralları uyarınca tespit edeceği bir devletin hukukunu uygulayacaktır. Bu ise tarafların, öngörmedikleri durumlarla karşılaşmalarına neden olabilir. Uluslararası ticari sözleşmelerde böylesi kavram ve/veya anlam karmaşalarının önüne geçmek ve tarafların yeknesak bir sonuca ulaşmalarını sağlamak amacıyla INCOTERMS (International Commercial Terms) adı altında kurallar oluşturulmuştur. ICC tarafından ilk olarak 1936 yılında oluşturulan bu kurallar, malların nakliye ve teslimine ilişkin kuralların
yorumuna dair hükümler içerirler

İşyerinde teslimde malların alıcı tarafından teslim alınması için, satıcının işyerinde teslime hazır hale getirilmesi gerekir. Bu nedenle doğru şık “c”dir.

Satıcının teslim borcunun, malların gemi bordasına yüklenmesi ile sona erdiği teslim türü gemi bordasında teslimdir. Bu nedenle doğru şık “c”dir.

Ülkemizde en çok kullanılan teslim türü gemi bordasında teslimdir.

INCOTERMS’in uygulanabilmesi, tarafların, aralarındaki sözleşmede bunu açıkça kararlaştırmalarına bağlıdır (TBK m. 1). Zira söz konusu hükümler doğrudan uygulama kabiliyetini haiz değildir. Bu çerçevede değerlendirildiğinde INCOTERMS’in mutlak suretle uygulanması gereken kurallar olmadığını, tarafların farklı bir teslim şeklini benimseyebileceklerini de ifade etmekte fayda vardır.

Tarafların, aralarındaki sözleşmede INCOTERMS’e atıf yapmamaları ve sözleşmeye uygulanacak olan hukukun da Türk hukuku olması hâlinde Türk Borçlar Kanunu hükümleri uygulanacak ve teslim yeri bizim kanunumuza göre belirlenecektir.

C Grubu teslimlerin ortak özellikleri “navlun ödenmiş”, D Grubu teslimlerin ortak özellikleri “varış”, F Grubu teslimlerin ortak özellikleri ise “navlun ödenmemiş” olmasıdır. E Grubu zaten tek bir teslim şeklinden oluştuğu için bu konuda herhangi bir açıklamaya ihtiyaç yoktur. Yine de E Grubunu “çıkış” şeklinde karakterize edebiliriz.

Malların satıcının işyerinde (fabrika, imalathane, depo, garaj gibi) alıcının alması için hazır hâle getirilmesine EXW teslim denir. Malların buradan alınarak, alıcının ülkesineNgötürülmesine ilişkin tüm masraflardan alıcı sorumludur. Bu hâlde yarar ve hasar da satıcının işyerinde malları teslim alan alıcıya geçmektedir.

Satıcının, malları yükleme limanında rıhtıma veya mavnaya yerleştirmek suretiyle, teslim  yükümlülüğünü yerine getirdiği modele FAS adı verilir. Başka bir deyişle, malların satıcı tarafından gemiye yerleştirilebilecek hâle getirilmesi gerekir. Gemiye yükleme, alıcının sorumluluğundadır.

2000 sürümünde yer alan DAF, DES ve DDU’nun yerine almak üzere oluşturulan DAP teslim, sözleşme konusu malların kararlaştırılan yerde alıcının teslim almasına uygun hâle getirilmesi olarak ifade edilebilir.

Satıcının tüm mali yükümlülüklere katlandığı başka bir deyişle satıcının azami sorumluluğunun olduğu teslim türüne DDP adı verilir. Bu mali sorumlulukların yanı sıra risk ve masraflar da satıcıya aittir.

FCA teslimde, gümrük çıkış işlemlerini tamamladıktan sonra, alıcının belirlediği taşıyıcıya veya kişiye malları teslim eden satıcı, yükümlülüğünü yerine getirmiş olur. Öyle ki, satıcı malların kendi aracından boşaltılması işlemini dahi yapmaz. Bu durumun istisnası, malların satıcıya ait bir yerde teslim edilecek olmasıdır.  FCA teslim, kara, hava, akarsu gibi her türlü taşıma modelinde kullanılabilir; multimodal taşımada kararlaştırılması da mümkündür.

C grubunda toplam dört adet teslim şekli bulunmaktadır. Bunlar CIF, CFR, CPT ve CIP şeklinde kısaltmalarını ifade edebileceğimiz teslimlerdir. Bunların ortak özellikleri sadece “C” harfi ile başlamaları değildir. Bunun yanı sıra C grubu, yukarıda belirtildiği üzere
“navlun ödenmiş” teslim şekilleridir. Alıcı menfaatlerinin üst düzeyde korunduğu Masraflar, sigorta ve navlun ödenmiş(Cost Insurance and Freight, CIF) teslim şeklinde sözleşme konusu malların kararlaştırılan varış yerine kadar taşınması amacıyla yapılan masraflar ve navlunun yanı sıra sigortanın yapılması yükümlülüğü de satıcının üzerindedir.