ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün uluslararası sosyal politikaya temel oluşturan
uluslararası çalışma normları, sözleşme ve tavsiye kararlarıdır (Erdut, 2003:
55). Uluslararası Çalışma Orgütü’nün en önemli işlevlerinden biri, hükümet, işçi
ve işveren taraflarının oluşturduğu üçlü yapılanmanın yer aldığı Uluslararası Çalışma Konferansı’nda sözleşme ve tavsiye kararlarının kabulünün sağlanmasıdır (Ateşoğulları, 1997: 23). Sözleşmelerin üye devletler tarafından onaylandıktan sonra bağlayıcı olması ve tavsiye kararlarının da politikalara, mevzuata ve uygulamalara yön vermesi uluslararası sosyal politika açısından önemlidir.

Uluslararası normların iç hukuk üzerindeki etkisinin Türkiye açısından değerlendirmesini Anayasamızın 90. maddesi üzerinden yapmak gerekir. Madde
hükmünü detaylı olarak incelemeden önce konuyu genel açıdan değerlendirecek
olursak, Anayasamızın insan haklarına ilişkin uluslararası sözleşmeleri ulusal
hukukla bütünleştirmek için öngördüğü iki işlem bulunmaktadır. Bunlardan ilki
“uygun bulma yasası” çıkarılması, diğeri ise, “onay ve Resmi Gazetede yayımlama” dır. Bu iki işlemden ilki yasamanın yetkisindeyken; ikincisi yürütmenin yetkisindedir

“Sosyal bütünlüğü parçalama eğilimi gösteren zıtlıkların, gerginliklerin ve çatışmaların barışçı ve toplumdaki farklı tarafların ortaklaşa kabul edeceği yollarla çözümlenmesine yönelik politikalar bütünü”nü sosyal politika olarak tanımlamak mümkündür. Buna göre doğru yanıt B seçeneğinde verilmiştir.

Uluslararası sosyal politikanın doğuşunda temel belirleyici unsurun rekabet eşitsizliğini önlemek isteği olduğunu söylemek mümkündür. Buna göre doğru yanıt A seçeneğinde verilmiştir.

Uluslararası normların oluşturulması ve bunlara yine uluslararası düzeyde işlerlik kazandırılması uluslararası sosyal politikanın temel amacını oluşturur. Buna göre doğru yanıt D seçeneğidir.

UÇÖ resmi olarak 1919 yılında Milletler Cemiyetinin yapısı içerisinde oluşturulmuştur. UÇÖ, Versay Barış Antlaşması ile Milletler Cemiyeti Üyeliği ve UÇÖ üyeliği arasında organik bir bağ kurmaktadır. Uluslararası sosyal politika alanındaki temel kaynakların önemli bir bölümü UÇÖ tarafından hazırlanmıştır. Temel kaynaklardan ilki, 1944 yılında kabul edilen ve 1946 yılında Uluslararası Çalışma Örgütü Anayasası’na eklenen Filadelfiya Bildirgesi’dir. Filadelfiya Bildirgesi, dört temel evrensel değere sahiptir. Bunlar, özgürlük, insan onuru, ekonomik güvenlik ve fırsat eşitliğidir. Bu evrensel değerler ışığında sendikal hak ve özgürlüklere, ayrımcılık yasağına, ücret eşitliğine ve zorla çalıştırma yasağına ilişkin insan hakları sözleşmeleri kabul edilmiştir. UÇÖ’nün kabul ettiği sözleşmelerin üye ülkeler tarafından onaylanması, devletlere bazı yükümlülükler getirmektedir. Sözleşme, onaylayan devlet için bağlayıcı olmakta ve bağlayıcı hukuk kurallarına dönüşmektedir. Tavsiye kararları ise, uluslararası düzeyde siyasal ve ahlaksal açıdan ağırlıklı olan belgelerdir, ancak tavsiye kararları kendiliğinden herhangi bir hukuksal bağlayıcı güce sahip değildir. Buna göre doğru yanıt E seçeneğidir.

1945 yılında kurulan Birleşmiş Milletler’in amaçları; “uluslararası barış ve güvenliği korumak, hak eşitliği ve halkların kendi geleceğini belirleme ilkelerine saygı göstererek uluslararası dostça ilişkiler geliştirmek, uluslararası ekonomik, sosyal, kültürel, insani sorunların çözümünde işbirliği yapmak ve temel insan hak ve özgürlüklerine karşı saygıyı teşvik etmek, bu ortak çıkarların elde edilmesinde uluslar arasında uyum sağlayıcı örgüt olmak” olarak belirtilmektedir

Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği sosyal politikanın uluslararası nitelik kazanmasında rol oynayan bölgesel örgütlerdir.  Siyasi ve ekonomik amaçları olan her iki örgüt, uluslararası sosyal politikanın oluşumuna katkıda bulunmuştur. Buna göre doğru yanıt A seçeneğinde verilmiştir.

Genel olarak, uluslararası sosyal politikanın gelişmesinde etkili olan nedenleri; uluslararası rekabet, siyasal yakınlaşma veya bütünleşmeye ihtiyaç duyulması, insani nedenler, meslek bilincinin oluşmasının yarattığı uluslararası dayanışma ihtiyacı, sosyo-politik önlemler arasındaki farklılıkların kaldırılması ihtiyacı olarak sıralamak mümkündür. Kâr oranlarının azalma eğilimi bunlardan biri değildir. Buna göre doğru yanıt B seçeneğidir.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün kuruluşunu sağlayan Versay Barış Anlaşması’nın 13. bölümünün girişinde “rekabetin uluslararası çalışma mevzuatının oluşturulmasının temel sebebi olmadığı ancak sebeplerinden biri olduğu” ve “çalışma hayatı ile ilgili iyileştirici önlemler almayan ülkelerin, bu önlemleri almak isteyen ülkeler için bir engel olacağı” ifadeleri yer almaktadır. Buna göre, sosyal politika önlemlerinin uluslararası düzeyde kabul edilip onaylanması ülkeler arasında rekabet eşitliğinin sağlanmasına yardımcı olur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Uluslararası çalışma normlarını en genel anlamıyla, “özde insanın ve onun ayrılmaz bir parçası olan işgücünün, çalışma yaşamında ekonomik, sosyal ve mesleki yönden korunup geliştirilmesini sağlayan bölgesel, kıtasal ve evrensel düzeyde benimsenen ilkeler ve kurallar” (Altan, 2006: 97) olarak tanımlamak mümkündür. Uluslararası Çalışma Örgütüne üye ülkelerin onayladıkları sözleşme ve tavsiye kararları uluslararası çalışma normlarını oluşturmaktadır. Buna göre doğru yanıt C seçeneğinde verilmiştir.

Sözleşmeler ya resmi gerekçelerle ya da bir yükümlülük olarak onaylanmaktadır. Sözleşmelerin resmi gerekçe olarak onaylanması, söz konusu olan sözleşmenin ulusal mevzuatla uyum içinde bulunması, yürürlükteki yasal düzenlemelere aykırı düşen ve onların değiştirilmesini gerektiren aykırı düzenlemeler içermemesidir. İkinci gerekçe ise, Türkiye’nin uluslararası işbirliğine önem vermesi ve onayı, sözleşmeyi kabul eden uluslararası kuruluşun üyesi olmasının doğurduğu bir yükümlülük olarak değerlendirmesidir. Buna göre doğru yanıt D seçeneğinde verilmiştir.

Sosyal bütünlüğü parçalama eğilimi gösteren zıtlıkların, gerginliklerin ve çatışmaların barışçı ve toplumdaki farklı tarafların ortaklaşa ka­bul edeceği yollarla çözümlenmesine yönelik politikalar bütününe Sosyal Politika adı verilmektedir.

Toplumun Demografik Yapısı, Hukuk Düzeni, Gelenek ve Görenekler ulusal sosyal politikaların belirlenmesinde etkilidir

Rekabet eşitsizliğini önle­mek isteği, İşçi sınıfının uluslara­rası sosyal politika düşüncesine desteği, Dayanışma duygusu, Uluslararası barışın ve adaletin sağlanması uluslararası sosyal politikaların doğuşunda rol olan etmenlerdendir.

Sosyal Politikanın ilk oluşumları İngiltere'de görülmektedir

Özgürlük, İnsan Onuru, Ekonomik Güvenlik, Fırsat Eşitliği Filadelfiya Bildirgesinin sahip olduğu evrensel değerler arasında yer alır

Tavsiye kararların hukuksal bağlayıcılığı yoktur.

savaşlar bu nedenler arasında yer almaz

Uluslararası hukuk ile iç hukuk düzenlerini bir bütünün parçası olarak kabul eden görüş Tekli görüştür.