ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA - Deneme Sınavı - 5

Doğru cevap D şıkkıdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

I. Dünya Savaşının (1914-1918) yol açtığı büyük yıkım, savaş sonrasında, devletleri kalıcı bir barışı geçerli kılmak ve uluslararası güvenliği sağlamak amacına yöneltmiş ve 1920’de Milletler Cemiyeti kurulmuştu. Ancak Milletler Cemiyetinin varlığı II. Dünya Savaşının çıkmasını engelleyemedi; Milletler Cemiyetinin kendisi de II. Dünya Savaşının (1939-1945) ardından yapılan Cenevre Konferansı ile 1946 yılında feshedildi. Cevap: E şıkkıdır.

BM, kurucu devletler olarak adlandırılan 51 ülke tarafından, 24 Ekim 1945 tarihinde kurulmuştur. Cevap: C şıkkıdır.

Güvenlik Konseyi: BM’nin temel kuruluş amaclarından olan uluslararası barış ve güvenliğin korunmasından sorumludur. Konseyin beş daimi üyesi olan ABD, Çin, Fransa, İngiltere ve Rusya’nın yanı sıra on geçici üyeden oluşur. Cevap: C şıkkıdır.

BM Sisteminde, ECOSOC’a Rapor sunan ve bağımsız oturumlarında tavsiyelerde bulunan çeşitli Programlar ve Fonlar bulunmaktadır. Ekonomik ve sosyal politikanın çeşitli alanlarında küresel çapta faaliyette bulunan bu Programlar ve Fonların adları şöyledir: BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), BM Kalkınma Programı (UNDP), BM Çevre Programı (UNEP), BM Nüfus Fonu (UNFPA), BM İnsan Yerleşimleri Programı (UNHABITAT), BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Ofisi (UNHCR), BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), BM Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Güçlendirilmesi Kuruluşu (UNWomen), Dünya Gıda Programı (WFP), BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC). Cevap: B şıkkıdır.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO): Tarımsal verimliliği ve gıda güvenliğini geliştirmek ve kırsal nüfusun yaşam standartlarını iyileştirmek için çalışır. Cevap: D şıkkıdır.

Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD), 1945 yılında kurulmuş olan ilk birimdir ve gelişmekte olan ülkelerin kamu sektörüne kredi açan bölümdür. Türkiye IBRD’ye 1947 yılında üye olmuştur. Cevap: B şıkkıdır.

Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) 1960 yılında kurulmuştur. Kişi başına gelir bakımından yoksulluk çizgisinin altında kalan ülkelere kredi açmaktadır. Bu ülkelere genel olarak sıfır faizli ve 35-40 yıl vadeli kredi kullandırmaktadır. Türkiye IDA’ya 1960 yılında katılmıştır. Cevap: A şıkkıdır.

Avrupa Konseyi, 5 Mayıs 1949 yılında insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü savunmak amacıyla Avrupa çapında kurulmuş hükümetler arası bir kuruluştur. Merkezi Fransa’nın Strazburg kentinde bulunan Konseye, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ve 800 milyonluk bir nüfusu kapsayan 47 ülke üyedir. Cevap: D şıkkıdır.

Avrupa Konseyinin insan hakları alanında benimsediği temel metin, 4 Kasım 1950 tarihinde Roma’da imzalanan ve 1953 yılında yürürlüğe giren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesidir. Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini 1954 tarihinde onaylamıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, yaklaşık 800 milyon Avrupa vatandaşının hak ve özgürlüğünü koruyacak bir sistem kurmuştur. Cevap: D şıkkıdır.

Türkiye, 1999 yılından bu yana AB’ye aday üye ülke statüsündedir. 2005 yılında ise Katılım Müzakerelerine başlamıştır. Cevap: C şıkkıdır.

1932-1946 yılları arası UÇÖ’nün çok sayıda sözleşme benimsediği bir dönemdir. Bu dönemde UÇÖ 67 sözleşme onaylamış, 66 Tavsiye kararı almıştır. Türkiye bu dönemde 67 UÇÖ sözleşmesi içinden yalnızca bir sözleşmeyi onaylamıştır. Bu sözleşme, 45 sayılı Maden Ocaklarında ve Yer altı İşlerinde Kadınların Çalıştırılması Hakkında Sözleşmedir. Türkiye, 1936 sayılı İş Kanunu ile kadınların madenlerde yer altı çalışmalarını zaten yasaklamış olduğundan, 1938 yılında Sözleşmenin onaylanması Türkiye açısından bir sorun yaratmamıştır. Bu sözleşmenin onaylanması ile de Türkiye’nin UÇÖ sözleşmelerini onay politikasının ilk örneği verilmiş, Türkiye uzun yıllar boyunca yalnızca iç mevzuatı ile çelişmeyen UÇÖ Sözleşmelerini onaylama yoluna gitmiştir. Cevap: B şıkkıdır.

1947 yılında İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir. Cevap: D şıkkıdır.

1963 tarihli 274 sayılı Sendikalar Kanunu ve 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu, Türkiye’de toplu iş ilişkilerinin kurulmasında temel kaynaklar olmuşlardır. Cevap: C şıkkıdır.

OECD,Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün kısaltılmış adıdır. Cevap: B şıkkıdır.

UNCTAD’ın ulus ötesilik indeksi, dış satışların toplam satışlara, dış aktiflerin toplam aktiflere ve dış istihdamın toplam istihdama oranının ortalaması olarak hesaplanmaktadır. Cevap: B şıkkıdır.

1973 yılında BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi atadığı bir “Saygın Kişiler Grubu”na çok uluslu şirketlerin faaliyetleri ve kalkınma sürecindeki rolleri konusunda bir Rapor hazırlama görevi vermiştir. Hazırlanan Raporda, çok uluslu şirketlerin yatırımlarının, yatırımların yapıldığı ülkelerin kalkınma amaçları ve ulusal çıkarlarıyla çelişebileceği belirtilmiş, çok uluslu şirketlerin anavatanı olan ülkelerin hükümetleri ile yatırımların yöneldiği ülke hükümetlerinin işbirliği yaparak çok uluslu şirketlerin faaliyetlerini düzenlemesi gerektiği savunulmuştur. Rapor, ulusal piyasalara olduğu gibi uluslararası piyasalara da devletlerin müdahale edebileceği ve çok ulusluların faaliyetlerinin ulusal ve küresel düzenlemelerle denetlenebileceği inancının ifadesi olmuştur (Linden, 2000). Grubun önerileri doğrultusunda, çok uluslu şirketlere ilişkin sürekli bir hükümetlerarası forum niteliğini taşıyan BM Ulus ötesi Şirketler Komisyonu kurulmuştur. Grubun önerileri, ayrıca, BM Ulus Ötesi Şirketler Merkezinin kurulmasına yol açmış ve Merkez 1974 yılında BM’nin New York’taki merkezinde faaliyetlerine başlamıştır. Cevap: B şıkkıdır.

OECD bünyesinde 1976 tarihinde kabul edilen Uluslararası Yatırım ve Çok Uluslu İşletmeler Bildirgesi (OECD, 2000) başlıklı belge, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının serbestleştirilmesini hedef alan OECD enstrümanlarından biridir. Bildirgede, üye ülkelerin, liberal bir yatırım rejiminin temeli olan “ulusal muamele” ilkesini benimsedikleri, yani çok uluslu şirketlere, kendi şirketlerine tanıdıkları hakların aynısını tanıyacakları ilan edilmektedir. Bildirge, çok uluslu şirketlere ev sahipliği yapan hükümetlerin, şirketlerden çelişkili taleplerde bulunmayacağını ve şirketlerin yatırımlarını olumsuz etkilemeyeceğini de ifade etmektedir. Cevap: B şıkkıdır.