ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA - Deneme Sınavı - 1

Özerk bir yapıda olan bu 15 kuruluşun başlangıçta BM Sistemi içinde kurulmuş olmaları şart değildir. Ancak tümü BM Antlaşmasının 57. ve 63. maddeleri
gereğince ECOSOC aracılığıyla BM Sistemine dahil edilmişlerdir. Bu kuruluşlardan sosyal politika ile ilgili olanlar aşağıda listelenmiştir:
• Uluslararası Çalışma Örgütü (UÇÖ): Çalışma koşullarının ve istihdam olanaklarının iyileştirilmesi için politikalar ve programlar geliştirir; çalışma
yaşamına ilişkin uluslararası normları belirler.
• BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO): Tarımsal verimliliği ve gıda güvenliğini
geliştirmek ve kırsal nüfusun yaşam standartlarını iyileştirmek için çalışır.
• BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO): Herkes için eğitim ve kültürel gelişim olanaklarının, dünyanın doğal ve kültürel mirasının korunmasının, bilimde uluslararası işbirliğinin, basın ve iletişim özgürlüğünün
geliştirilmesi için çalışır.
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO): BM Sistemi içinde sağlıkla ilgili konuları
yönetmek ve koordine etmek yetkisi olan kuruluştur. WHO, küresel sağlık
konularında liderlik yapmak, sağlık araştırma gündemini şekillendirmek,
norm ve standartları belirlemek, kanıta dayalı politika seçeneklerini geliştirmek, ülkelere teknik destek sağlamak ve sağlık eğilimlerini izlemek ve
değerlendirmekten sorumludur.
• Tarımsal Gelişme Uluslararası Fonu (IFAD): Gelişmekte olan ülkelerde
gıda üretimini artırmak ve yoksulların beslenme düzeylerini yükseltmek
için mali kaynaklar seferber eder.

• Hakça Bir Küreselleşme için Sosyal Adalet UÇÖ Bildirgesi
• Dünya İstihdam Paktı
• 1998 Temel İlkeler ve Haklar Bildirgesi Küreselleşmeye sosyal yanıt döneminde,

• 100 Sayılı Ücret Eşitliği Sözleşmesi
• 111 Sayılı Ayrımcılık Sözleşmesi ise sosyal devlet döneminde kabul edilen belgelerdir.

Zaman içinde bir grup haline gelerek Dünya Bankası Grubu (World Bank Group) adını alan kuruluşun bünyesinde beş ana kurum yer almaktadır.
• Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD), 1945 yılında
kurulmuş olan ilk birimdir ve gelişmekte olan ülkelerin kamu sektörüne kredi açan bölümdür. Türkiye IBRD’ye 1947 yılında üye olmuştur.
• Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) 1960 yılında kurulmuştur. Kişi başına gelir bakımından yoksulluk çizgisinin altında kalan ülkelere kredi açmaktadır. Bu ülkelere genel olarak sıfır faizli ve 35-40 yıl vadeli kredi kullandırmaktadır. Türkiye IDA’ya 1960 yılında katılmıştır.
• Uluslararası Finans Kurumu (IFC) 1956 yılında kurulmuştur. Bu birim, gelişmekte olan ülkelerde özel sektöre kredi açmak ve özel sektörün gelişmesini sağlamak ile görevlidir. Türkiye, bu Kuruma 1956 yılında katılmıştır .
• Çoktaraflı Yatırımlar Garanti Ajansı (MIGA) 1985 yılında kurulmuştur.
Gelişmekte olan ülkelerde yapılacak yabancı yatırımlara, ticari olmayan
(döviz transfer zorluğu, kamulaştırma, millileştirme, vb.) riskleri karşılamaya dönük güvenceler sağlamak ile görevli birim olarak tasarlanmıştır.
Türkiye MIGA’ya 1988 yılında katılmıştır.
• Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi (ICSID) 1965 yılında
kurulmuştur. Arabuluculuk ve hakemlik davalarına bakan bir organdır. Tahkim ve Uzlaşma Panellerine ilişkin kurallar geliştirmekte, uzlaştırma komisyonu olarak iş görmektedir. Türkiye bu Merkeze 1987 yılında katılmıştır

1998 Bildirgesi, gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun, üye devletlerin tümünün uymak ve uygulamak zorunda oldukları temel insan haklarını güvenceye alan sözleşme ve tavsiyeleri dört başlıkta topladı. Öteki bireysel ve toplu hakları korumak ve geliştirmek ereğiyle özgürce hareket edebilmek için kaçınılmaz olan bu dört hak ve onları güvenceye alan sekiz sözleşme şunlardır:
• Sendika (örgütlenme) özgürlüğü ve toplu pazarlık hakkının eylemsel olarak tanınması (1948 ve 1949 tarihli, 87 ve 98 sayılı sözleşmeler);
• Tüm biçimleriyle zorla ya da zorunlu çalışmanın kaldırılması (1930 ve 1956 tarihli, 29 ve 105 sayılı sözleşmeler);
• Çocukların çalışmasının yasaklanması (1973 ve 1999 tarihli, 138 ve 182 sayılı sözleşmeler);
• İstihdam ve meslekte ayrımcılığın yasaklanması (1951 ve 1958 tarihli, 100 ve 111 sayılı sözleşmeler).

İnsanca çalışmanın küreselleşmenin meydan okumalarına karşı etkili bir araç olduğunu, bunun 1995 ve 2005 sosyal doruk toplantılarından da anlaşıldığını anımsatan 2008 Bildirgesi, verimli ve insanca çalışmayı, tüm ekonomik ve sosyal politikaların odağına yerleştirdi. Eşit derecede önem taşıyan dört stratejik hedef, alt bileşenleriyle I. Bölümde şöyle açıklandı:
• İstihdamın geliştirilmesi;
• Sosyal koruma önlemleri alınması ve güçlendirilmesi;
• Sosyal diyalog ve üçlülüğün geliştirilmesi;
• Temel çalışma haklarına saygı gösterilmesi ve uygulamaya konulması

Avrupa Konseyi, 5 Mayıs 1949 yılında insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü savunmak amacıyla Avrupa çapında kurulmuş hükümetler arası bir
kuruluştur. Merkezi Fransa’nın Strazburg kentinde bulunan Konseye, aralarında
Türkiye’nin de bulunduğu ve 800 milyonluk bir nüfusu kapsayan 47 ülke üyedir.

Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini 1954 tarihinde onaylamıştır.

Binyıl Bildirgesi: BM Genel Kurulu, yeni binyılın şafağında, 8 Eylül 2000 tarihinde “Binyıl Bildirgesi’ni kabul etti. XXI. Yüzyılda;
özgürlük, eşitlik, dayanışma, hoşgörü, doğaya saygı, sorumlulukların paylaşılması gibi temel değerlerin uluslararası ilişkilerde egemen olması vurgulandı. Bu değerlerin yaşama geçirilmesi için hedefler belirlendi.

İnsanca çalışma paradigması bağlamında, Örgüt’ün gelecek yıllardaki politikalarına kılavuzluk etmesi ve uluslararası rolünü belirlemesi gereken dört stratejik hedef öngörüldü:

1) Emeğin haklarını (çalışmaya bağlı insan haklarını),

2) İstihdamı,

3) Sosyal korumayı ve

4) Sosyal diyaloğu geliştirmek.

Türkiye, 1999 yılından bu yana AB’ye aday üye ülke statüsündedir. 2005 yılında ise Katılım Müzakerelerine başlamıştır.

2010 yılında mali ve ekonomik krizin etkileri altında benimsenen Avrupa 2020
Stratejisi, kapsayıcı bir büyüme ortamı yaratılırken sosyal ve bölgesel uyumun
sağlanması için yüksek istihdam ekonomisinin teşvik edilmesini öncelikli hedef
olarak belirlemiştir. Bu bağlamda 2020 yılına kadar 20 milyon insanın yoksulluk
riskinden kurtarılması ve 20-64 yaş grubu için % 75 istihdam oranı sağlanması
hedeflenmiştir.

Yakınmalara dayalı özel denetim sisteminin organlarından biri, Ocak 1950’de kurulan Sendika Özgürlüğü Araştırma ve Uzlaştırma Komisyonu’dur (SÖAUK).  Görevi, yakınmayı (saldırı
savlarını) “araştırmak” ve “soruşturmak”, yakınılan ilgili hükümetle işbirliği yaparak güçlükleri anlaşma, “dostça çözüm” yoluyla giderme olanaklarını incelemek ve sonunda da YK’ye bir rapor sunmaktır.

1998 Bildirgesi, üye devletlerin temel insan haklarına ilişkin yükümlülüklerinin  kapsam ve boyutlarını da belirtti. Üstlenilen yükümlülüklerin soyuttan somuta doğru uzandığını ve olumlu edimlerde bulunmayı da içerdiğini, her birini açıkladığı “saygı gösterme”, “geliştirme” ve “gerçekleştirme” sözcükleriyle tanımladı. Saygı gösterme, temel hak ve ilkeleri gerçekleştirme konusunda siyasal istenç taşıma demektir ve burada (bile) soyut nitelikli yalın sözler söz konusu değildir. Geliştirme, olumlu bir değişimi amaçlayan eylem ve programlarla desteklenmiş bir seferberlik anlamına gelir. Geliştirme, alt düzeyde de olsa, belli bir çıkış noktasından başlayarak temel ilke ve hakların tam olarak gerçekleştirilmesi doğrultusunda bir ilerlemeye girişilmesidir. Gerçekleştirmeden anlaşılması gereken ise, kadın ve erkeklerin ve ailelerinin günlük yaşamında, işyerinde ve toplumda (somut) iyileştirmelerin olmasıdır