Kültürlerarası İletişim ve Müzakere

Kültürlerarasılık; farklı kültürlerin bilgi, görgü ve edinilmiş deneyimler; düşünce biçimi, duygu ifade etme şekli, iletişim yaklaşımları ve grup oluşturma yöntemleri; kod ve sembollerle ifade edilebilen aktarımının yapılması; temel yapı taşları olarak kendine özgü bir dil, mitler, inançlar ve değerler gibi kültürel ögeler düzeyinde yaşanan etkileşim ve karşılaşmaları inceleyen bir çerçeve oluşturmaktadır.

Kültürlerarası iletişimin üçüncü temel kavramı iletişimdir. Sosyal bir varlık olan insanın olmazsa olmaz eylemi olan iletişim; bir bilginin, bir oluşumun, sembol, simge, göstergeler ve davranışlar yoluyla aktarılıp anlamlandırılması sürecidir. İletişim kısaca, insanların birbirlerine duygu ve düşüncelerini aktarmaları veya daha teknik bir yaklaşımla, “bilgi üretme, aktarma ve anlamlandırma süreci” (Dökmen, 1998) şeklinde tanımlanabilir.

İletişim süreci, gönderici veya kaynak ile işlerlik kazanır.

Kodlama, kaynağın fikir veya düşüncelerinin sembolik biçime dönüştürme işlevidir.

Kaynak, hedef kitlesi ile daha iyi iletişim kurmak için mesajını sembol, kelime, ifade ve sözlü olmayan unsurlara dönüştürür.

Mesajın kaynağı veya göndericisi bir işletme yöneticisi olabileceği gibi satışı gerçekleştiren satış elemanının kendisi de olabilir.

Gönderici tarafından kodlanan ve alıcısına gönderilen kelime, sembol ve işaretler mesajdır.

Mesajların hedef kitle ile buluşturulmasına aracılık eden tüm medya, iletişim kanalları olarak değerlendirilmektedir.

İletişim kanalları veya yüz yüze iletişim ile alıcıya gönderilen mesaj alıcı tarafından alınır ve yorumlanmaya çalışılır. Bu süreç kod açma sürecidir ve amaç ise gönderici ile alıcı arasında genel bir bağlantı kurmaktır.

Geribildirim, gönderilen mesaja karşı alıcının ne tür bir tepkide bulunduğunu ortaya koymaktadır (Erdoğan ve Eroğlu, 2013). Örneğin ürün satışı ile ilgili iletişim çabalarının geribildirimi ürünü satın alan kişilerin sayısıdır.

Hall, kültür ve iletişimi birbirinden ayrılmaz iki olgu olarak görmekte ve bağlantılı tanımlamaktadır. O’na göre “Kültür iletişimdir.” ve farklı kültürlerde iletişim süreçlerini anlamak, uçsuz bucaksız bir insan davranışı alanını tanımayı ve anlamayı sağlar. Hall, bu davranışlar alanını sessiz dil olarak nitelendirmektedir. Sessiz dil ancak o kültür içinde yaşanılarak öğrenilebilen pratikleri içermektedir.

Mesaj oluşturulma aşamasında bireylerarası ilişkilerin göstergesi olan dil davranışları, çoğunlukla muhataba biçilen role göre doğal bir refleks olarak iletişime yansır. Daha açık bir deyişle, Lüger tarafından sosyal yaşamın “iletişim rutinleri” olarak tanımlanan bu davranışlar, iletişime katılan bireylerin yaşlarına, cinsiyetlerine, eğitim düzeylerine, sosyal konumlarına ya da birbirleriyle olan ilişkilerine veya samimiyet derecelerine göre şekillenir.

Kişi ana dilinden başka bir dilde konuşma yapılıyorsa potansiyel olarak üç konuda problemle karşılaşma ihtimali bulunmaktadır. Bunlar (Honeycutt, Ford ve Simintiras, 2003):

• Basit bir dikkatsizlik,

• Birden fazla anlamlı kelime kullanımı,

• Deyim kullanımı

Basit bir dikkatsizlik ödev yaparken herhangi bir imla kuralını ya da soruyu yanlış anlama anlamına gelmektedir. Bu bir kelimenin kazara kullanılması ya da uygunsuz olması ile ilgilidir. Açıkçası böyle bir hata büyük bir probleme neden olabilir. Ancak böyle bir problemden kaçınmak için basit bir çözüm, yabancı dil sözlüğü kullanmak olabilir.

Kültürlerarası sözlü iletişimde diğer bir problem de birden fazla anlama gelen kelimelerin kullanılmasıdır. Böyle bir durumda kelime birincil anlamı dışında ikincil bir anlama da sahiptir ve ikincil anlam birincil anlamından çok daha farklıdır. Bu farklılık da anlaşmalarda çatışma ve anlaşmazlık yaratacak bir durum oluşturabilir. Japonca gibi dillerde bazı kelimeler, kelime bağlamı içerisinden çıkarıldığında anlamları değişmektedir. Bu problemle karşılaşılmaması için satışın tarafları kelimelerini dikkatli bir şekilde seçmelidir.

Deyim, sözdizimsel açıdan kalıplaşmış ve anlamsal açıdan bir bütünlük oluşturan sözcükler topluluğu olarak tanımlanmaktadır. Deyim kullanımında bireyin o dili incelikleriyle, komik, eğlenceli, garip, belki de kaba yanlarıyla kısacası tüm gerçekleriyle bilmesi iletişimi kolaylaştıracak, daha doyurucu ve zevkli kılacaktır. Ancak kültürlerarası iletişimde deyim kullanımı en sıkıntılı konulardan biridir. Bunun sebebi bir dilin kendine özgü deyişleri ve deyimlerinin edebî çevirisinin tam olarak yapılamamasıdır.

Lehçe, bir ana dilden çeşitli sebeplerle koparak farklılaşan ses, yapı ve yazı farklılıklarını gösteren dil biçimleridir

İnsanın başka insanların karşısına mümkün olduğu kadar temiz, düzenli, bakımlı ve iyi giyimli bir görünüm ile çıkması, kendisine ve çevresine olan saygısının bir göstergesi olarak düşünülmektedir.

Ses sözsüz iletişim sisteminin bir kanalıdır. Bütün sözsüz iletişim unsurları içerisinde sözlü ifadeye en yakın unsur konuşmadaki ses özellikleridir. Konuşmadaki ses özellikleri, ne söylendiğinden çok nasıl söylendiği ile ilgilenmektedir. İletişim kurmaya çalışan kişi bir durumu sözlü ifadelerle anlatırken dinleyiciler gerçek durumu anlamak için sesin yükselişi/ alçalışı, sesin düzeyi, duraklamalar ve akıcılık gibi çabaları kullanırlar. Aynı zamanda sözlü duygusal ifade kalıplarında ses açısından belli kültürel özellikler de görülmektedir. Etkili ses özellikleri: ses tonu, ton farkı, sesin yüksekliği, yükseklik farkı, hızı ve sürekliliğidir. Ses tonları, cümlelere göre değişmektedir. Düz cümlelerin başı düşük, soru cümlelerinin sonu düşük ses tonuyla bitmektedir. Sözcüklere anlam kazandırmak için ses yüksekliğini değiştirmek, anlamı kontrol etmek açısından yararlıdır. Sesin yüksekliği duygusal yoğunluğun bir göstergesidir ve yüksek sesle konuşan insanlar güçlü ve hırçın sayılırlar. Güvenilir, yeterince güçlü bir ses tonu ve yerinde vurgularla konuşmanın, ikna edici gücü yadsınamaz. Kültürel olarak farklı tonlamalar mevcuttur.

Monokronik eğilimli kültürlerin zaman anlayışına göre, zaman adeta para değerini taşımaktadır. Kişiler, zaman planlamasına büyük önem verirler; işlerin ve iş görüşmelerinin tam vaktinde olması konusunda son derece titiz davranırlar. Monokronik eğilimli kültürlerde zaman dilimlere bölünerek işler belirli bir sıralamaya göre planlanır ve yürütülür.