ULUSLARARASI POLİTİKA II

Stephen D. Krasner, egemenliğin farklı boyutlarına dikkat çekmiş ve kavramı şu dörtlü bir tasnife tabi tutmuştur: • İç egemenlik: Bir devlette kamu otoritesinin örgütlenmesi ve bu otoritenin denetim mekanizmasına, kontrol gücüne sahip olması, • Sınır ve karşılıklı bağımlılık egemenliği: Kamu otoritesinin sınır aşan hareketlerini de denetleyebilme kabiliyeti, • Uluslararası hukuk egemenliği: Devletlerin birbirlerini tanımaya dayalı egemenlik alanı, • Westphalian egemenlik: Dış aktörlerin iç otorite konfigürasyonuna müdahale edememesi.

Egemenlik kavramını ilk kez ele alıp inceleyen düşünür Jean Bodin’dir.

Rousseau’ya göre egemenlik genel iradenin tecellisidir ve genel irade ise siyasi bedenden ibaret iradesiyle moral bir varlık olup her halükarda bütünün ve parçalarının korunması ile iyiliğe yönelen, yasaların kaynağı olan devletin tüm üyeleri için haklı ve haksızı belirleyen bir kuraldır. Rousseau’da halkın iradesinin işleyişi olan egemenlik, halk kolektif bir varlık olduğundan hiçbir zaman başkasına devredilemez.

Sivil Toplum Kuruluşları STK’ler bireylerin gönüllülük ilkesi çerçevesinde ortak amaçları gerçekleştirmek üzere devletten herhangi bir ekonomik destek almadan ve böylece devletle bağı bulunmayan kuruluşlardır.

Günümüzde devletler bir yandan varlık alanlarını korumak için tepkisel eylemde bulunurken diğer yandan da küreseleşmenin derinleştiği bir dünyadan da izole olmayı çeşitli nedenlerle istememektedirler. İşte bu durum devletleri egemenlik ikilemiyle karşı karşıya bırakmaktadır.

Hobbes Leviathan isimli eserinde özellikle egemenin kendi toprakları üzerindeki mutlak ve sorgulanamaz konumunu ele almıştır.

Hobbes’un egemenlik anlayışında egemenlik bölünmez, devredilemez ve paylaşılamazdır. İktidarın tek meşru kaynağı, egemenliği kendisinde toplayan kral/prenstir. Hobbes da hukuka tabi olmayan egemenin yetkilerine rakip olabilecek herhangi bir ara ya da alt iktidarı ile hukuk sistemini kabul etmez. Hobbes’a göre devlet (Civitas), insanların birleştiği tek kişilik öznedir. Rousseau’da halkın iradesinin işleyişi olan egemenlik, halk kolektif bir varlık olduğundan hiçbir zaman başkasına devredilemez.

Rousseau, toplum sözleşmesi kuramıyla bireylerin devlet kurmalarındaki temel fikri ve bu sözleşmeden doğan yurttaşlık, halk, egemen gibi statüleri açıklamaya çalışmıştır. Toplum sözleşmesinin temelinde, her insan diğerleriyle birleştiği hâlde onu özgür olmaktan çıkarmayacak bir birlik fikri yatmaktadır.

Fransız Devrimi’nden kısa bir süre önce 1789’un Ocak ayında yayımladığı Qu’est-ce que le tiers-état? (Üçüncü Hükümranlık Nedir?) risalesinde Emmanuel-Joseph Sieyés, ilk iki hükümranlık sahibi yapıyı oluşturan ve temsil imkânı yakalayan din adamları ve aristokrasiden bağımsız olarak burjuvaziyi devletin taşıyıcı unsuru ve ulusun kendisi olarak tanımlamıştır.

Ekonomik amaçlı Uluslararası Parafonu (IMF) Dünya Bankası (WB) Dünya Ticaret Örgütü (WTO), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) gibi örgütlerdir.

Küreselleşme, kişilerin ve toplumların yaşam koşullarını şekillendiren, topraksal sınırlarının önemini azaltan bir dizi ekonomik, kültürel ve teknolojik süreci ifade etmektedir. Doğru cevap C'dir.