ULUSLARARASI POLİTİKA I

Yapı ve Birbirleriyle etkileşim içinde olan birimler, Neorealist yaklaşımın “sistem” tanımlamasında yer almaktadır.

Thomas Hobbes, genel siyaset teorisi alanında yayınlanmış  olan Leviathan adlı eserinde, yöneticilerin temel görevinin halkın güvenliğini sağlamak olduğunu belirtmiştir. Hobbes, insan doğasını kötümser bir yaklaşımla ele almış, kargaşayı önlemenin ve istikrarı sağlamanın en önemli yolunun güçlü bir egemenden geçtiğini savunmuştur.

Hans Morgenthau’ya göre Realizm’in altı temel prensibi bulunmaktadır: (1) politika, toplum gibi, kaynağı insan doğası olan objektif kanunlar tarafından yönetilmektedir; (2) uluslararası politikada çıkar güç olarak tanımlanır; (3) güç olarak tanımlanan çıkar evrensel bir olgudur, ancak çıkarın anlamı ve içeriği dış politikanın oluşturulduğu kültürel ve siyasi ortama bağlı olarak değişebilir; (4) ahlaki buyruklarla, siyasi eylemler arasında daima bir gerginlik vardır; (5) belli bir ülkenin ahlaki kaygıları ile evrensel ahlaki kurallar aynı anlama gelmemektedir; (6) Realizm’in çıkarı güç açısından tanımlaması, uluslararası politikayı diğer disiplinlerden ayırmakta ve onu bağımsız bir disiplin yapmaktadır. Uluslararası işbirliği sayılan altu prensip arasında bulunmamaktadır.

Bir devletin gücünü oluşturan öğeler, temel olarak güç kaynakları ve güç kapasiteleri olmak üzere iki başlık altında incelenebilir. Güç kaynakları, bir devletin uzun dönemde gücünü arttırmak için kullanabileceği öğeleri içermektedir. Gayrisafi milli hasıla, nüfus, toprak, coğrafya ve doğal kaynaklar bu tür güç öğeleridir. Güç kapasiteleri ise, bir devletin kısa dönemde etki aracı olarak kullanabileceği öğelerden oluşmaktadır. Bu grupta yer alan öğelerin başında askeri güç gelmektedir.

Devletlerin savaş gibi askeri yöntemler kullanarak diğerlerine istediklerini yaptırabilme yeteneği olarak tanımlanan kavram sert güçtür. Yumuşak güç, devletlerin askeri yöntemler yerine, kendi değerlerini ve ideolojilerini başkalarına benimseterek istediklerini yaptırabilme yeteneğini; mutlak güç, bir ülkenin güç öğelerinin sayısal toplamını; göreceli güç, bir ülkenin gücünün, diğer devletlerin gücüne oranını ifade etmektedir. Fiziki güç ise ekonomi, coğrafya, askeri güç, nüfus gibi gücün somut öğelerini kapsayan sınıflandırmayı belirtir.

Klasik Realistlere göre sistemin anarşik yapısının devletler üzerinde önemli etkileri mevcuttur. Devletler, sistemdeki diğer devletlerin gücünü kendi olanakları ile dengelemek durumundadırlar. Sistemde merkezi bir otorite olmadığından devletler arasında güvensizlik oluşmakta ve bu da güvenlik ikilemini ortaya çıkarmaktadır. Devletlerin temel amacı güç kazanmak ve diğerlerinin güç kazanmasını engellemek olduğundan sistemin anarşi olması devletler arasında iş birliğini zorlaştırmaktadır.

Klasik Realist düşünceye eleştiri olarak ortaya çıkan Neorealizm ve Klasik Realizm birçok noktada ortaklaşmakla birlikte bazı noktalarda ayrılmaktadır. Bu iki yaklaşım arasındaki en büyük fark devlet tercihlerinin kaynağı ile ilgilidir. Klasiklere göre; uluslararası politika bir güç mücadelesidir ve devletlerin temel amacı güce sahip olmaktır. Neorealistlere göre ise devletlerin güce sahip olma isteklerinin altında kendi güvenliklerini sağlama ve hayatta kalma ihtiyacı vardır. İki düşüncenin ortaklaştığı nokta, sistemin anarşik doğasının sonucu olarak güvensiz yapıda olması ve bu nedenle sistemde işbirliği olasılığının düşük olmasıdır.

Neoklasik Realizm devletlerin sistemdeki davranışlarının hem uluslararası sistemden hem de iç politikadan kaynaklanan faktörlere bağlı olduğunu savunmaktadır. Neoklasik Realistlere göre devletin dış politika amacı ve kapsamı, o devletin göreceli olarak sahip olduğu maddi güç kapasiteleri tarafından belirlenir. Bu noktada Neoklasik Realistlerin diğer Realistlerden farklı olduğu nokta, maddi güç kapasitelerinin dış politika üzerindeki etkisinin dolaylı ve karmaşık olduğunu, devletler üzerindeki sistemik baskının devlet düzeyindeki faktörlerle açıklanması gerektiğini savunmalarıdır.

Savunmacı Realistlere göre, devletler güvenlik ikileminin ortaya çıkmasını önlemek ve daha güvenli bir ortam yaratmak için daha ılımlı politikalar izlemeli ve yayılmacı politikalarını sınırlamalıdırlar.

Anarşi altındaki devletlerin kendilerini korumak amacıyla algıladıkları tehdide göre ittifaklar oluşturacağını, yani devletlerin gücü değil tehdidi dengelediklerini ifade eden, bu nedenle yayılmacı ve revizyonist devletlerin, kendi bölgelerinde bulunan diğer devletler için tehlike oluşturacağından, kendilerine karşı ve genellikle kendilerinden daha güçlü bir ittifakın kurulmasını teşvik edeceklerini savunan düşünür Stephen Walt'tur.

Devletlerin hayatta kalmasının en iyi yolunun daha fazla güç kazanmak olduğunu ileri süren Saldırgan Realist düşünür John Mearsheimer'dır. Saldırgan Realizme göre anarşi altında devletlerin birbirlerinin niyetlerinden emin olmalarına olanak yoktur. Bu nedenle devletlerin daha fazla güç kazanmaları ve devamlı olarak diğerleri karşısındaki konumlarını güçlendirmeleri gerekmektedir.

Temel prensiplerinden birisi "uluslararası politikada çıkar güç olarak tanımlanır" olan yaklaşım, realizm olarak bilinen yaklaşımdır.

Realizme göre ulusal moral, ulusal özellikler, diplomasi ve hükümetin kalitesi gibi soyut ögeler, fiziki olmayan güç ögelerini oluşturmaktadır.

Bir devletin kendi güvenliğini arttırmak için savunma amaçlı almış olduğu tedbirlerin, diğer bir devlet tarafından kendisine yapılacak bir saldırının işareti olarak algılanması ve kendi güvenlik tedbirlerini almaya başlaması güvenlik ikilemi'dir.

Realistlere göre uluslararası politikada bir devletin kazancının otomatik olarak diğer devletin kaybı olması olgusu sıfır toplamlı oyun olarak değerlendirilir.

Neorealistlere göre devletlerin güç kazanma hırsının temel sebebi güvenlik kaygılarıdır.

15. ve 16. yüzyıl İtalyan şehir devletleri arasındaki rekabeti anlatan Prens adlı eserin yazarı Niccola Machiavelli'dir.

Askeri güç sözü edilen durumu sağlamaz.

Bir ülkenin güç öğelerinin sayısal toplamı mutlak gücünü ifade eder.

Realizme göre uluslararası politikanın en önemli aktörü devletlerdir.