ULUSLARARASI POLİTİKA I

Millet kavram› ise ayn› ülkede yaflayan, ortak gelenek, özlem ve ç›karlar› bulunan ve gruplar›n› sürdürmek sorumlulu¤unu üstlenen insan grubunu tan›mlamak
için kullan›l›r

Dekolonizasyon: İkinci Dünya Savaşı' ndan sonra sömürge devletlerde sömürgeci devletlerden kurtulup bağımsız devletler kurma amacıyla gerçekleştirilen çabalar.

"Devleti sınırları belirlenmiş bir ülke üzerinde yerleşik bir insan topluluğunun egemenlik yetkisine sahip bir iktidar tarafından yönetilmesi ile ortaya çıkan politik bir kurum olarak tanımlamıştık."

"Zayıf devlet hukuken diğer devletlerle eşit statüde bulunmasına rağmen, güç unsurları açısından diğer devletlere göre daha dezavantajlı durumda olan devletlerdir."

"Çökmüş devlet kendi ülkesi içinde egemenlik yetkisini kullanamayan devletlerdir. Toplumda suç oranlarının hayli yüksek olduğu, vatandaşların devletin fonksiyonlarına dair güvenlerini kaybettiği, bu nedenle can ve mal endişelerinin olduğu, ekonominin büyük ölçüde devletin denetimi ve kontrolü dışında devam ettiği, yolsuzluğun yüksek olduğu bu devletlerin sınır güvenliği de sağlanamamaktadır."

"Devlet benzeri(quasi state) ise devlet olabilmek için gerekli ülke, millet ve hükümet kriterlerini yerine getirmesine ve bağımsızlık ilan etmesine rağmen, çeşitli nedenlerle diğer devletler tarafından tanınmamış ve BM’ye üye olamamış olan devletlerdir."

Uluslararası düzeyde faaliyet gösteren, birden çok devletin ya da farklı devletlerde
yerleşik birey, sivil toplum örgütü ya da çeşitli devlet dışı birimin bir araya gelerek
oluşturdukları ticari amaç taşımayan kurumlara uluslararası örgüt adı verilir.

AB’yi geleneksel hükümetlerarası uluslararası örgütlerden ayrı bir kategori olarak incelemek gerekir. Bunun nedeni AB’nin hükümetlerarası yapısının yanında, bazı kararlarını uluslarüstü düzeyde alan sui generis bir yapıya sahip olmasıdır.

1992 Maastricht Anlaflmas›’n›n ard›ndan Birlik ad›n› alan AB, bu anlaflma ile üç
sütun üzerine bina edilmifltir: Avrupa Toplulu¤u, Ortak D›fliflleri ve Güvenlik Politikas› ile Adalet ve ‹çiflleri. Bu üç sütundan Avrupa Toplulu¤u sütununu ilgilendiren
kararlar uluslarüstü zeminde al›n›rken di¤er iki sütun olan Ortak D›fliflleri ve Güvenlik Politikas› ile Adalet ve ‹çifllerine iliflkin kararlar hükümetleraras› zeminde al›nmaktad›r. 01 Aral›k 2009 tarihinde yürürlü¤e giren Lizbon Antlaflmas› ile kararlar›
uluslarüstü zeminde al›nan konu bafll›klar› artt›r›ld›. 2007 y›l›nda 27 tam üyeye ulaflan AB, 2013 y›l›nda H›rvatistan’›n da kat›l›m›yla 28 üyeli bir Birlik hâline gelecektir.
AB’nin organlar› flunlard›r: Avrupa Konseyi, AB Bakanlar Konseyi, Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu, AB Adalet Divan›, Say›fltay, Ekonomik ve Sosyal Komite,
Avrupa Merkez Bankas›, Avrupa Yat›r›m Bankas› ve Ombudsman.

Lobi: Parlamento üyelerini kanun koyma sürecinde, kendi kanaatleri ve çıkarları
doğrultusunda etkilemek için örgütlenmiş gruplara lobi denir.

B

Karşılıklı Bağımlılık teorisi, Marksist teori ve Eleştirel teori çok uluslu şirketlerin uluslararası politikada en önemli analiz birimi olması gerektiğini iddia etmektedir. Yanıt C.

BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere'dir.

Kendi ülkesi içinde egemenlik yetkisini kullanamayan devletlere çökmüş devlet denir.

Marksist teori ise kapitalist küreselleşmenin, ulus devletin uluslararası sistemdeki başat konumunu aşındırdığını iddia eder. Maksizme göre uluslararası sistem devletlerin değil tekelci çok uluslu şirketlerin mücadelesi sonucu şekillenmektedir.

51 devletle kurulan BM’nin günümüzde 193 üyesi vardır. Örgütün ana organları Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Genel Sekreterlik ve Uluslararası Adalet Divanı ve Vesayet Konseyi’dir. BM’nin ana organlarının dışında çeşitli yardımcı organları da bulunur. Bunlar alt organlar, teknik yardımcı organlar ve özel yardımcı organlar olmak üzere üçe ayrılır: Uluslararası Hukuk Komisyonu ve İnsan Hakları Komisyonu alt organlara; BM Yönetim Mahkemesi teknik yardımcı organlara; UNICEF,BM Sığınmacılar Yüksek Komiserliği de özel yardımcı organlara örnek olarak verilebilir.

1815 Viyana Kongresi’nde ihtilaf konusu olan Ren Nehri üzerindeki ulaşım ve taşımacılığı düzenlemek amacıyla kurulmuş “Uluslararası Akarsular Komisyonu” ilk uluslararası örgüt olarak kabul edilir.

Uluslararası örgütlerin sahip olduğu genel özellikler şunlardır: Uluslararası örgütler bir anlaşma, antant ya da sözleşme ile kurulurlar. Mutlak biçimde önceden belirlenmiş ve kurucu belge içine yerleştirilmiş amaçlara sahiptirler. Sistemin işleyişine, üyelerine, ortak tutum ve davranışlarına ilişkin olarak ilkeler benimserler. Her durumda olmasa da üyelerini egemen ve eşit kabul ederler. Faaliyetlerinin yürütülmesini sağlayan organlar oluştururlar. Faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için kaynak temin ederler ve genel olarak bir merkeze sahiptirler.

Uluslararası Af Örgütü hükümet-dışı örgütlere örnek teşkil eder.

47 devletin üye olduğu Avrupa Konseyi ise 1949 yılında Avrupa’da barış, insan hakları ve demokrasinin yaygınlaşması amacıyla kurulmuştur.