ULUSLARARASI POLİTİKA I - Deneme Sınavı - 9

Bir devletin yaşamsal çıkarlarının başında ülke güvenliği, ekonomik güç ve siyasi
bağımsızlık gelmektedir

Jeoekonomi: Ulusal
ekonomileri inceleyen ve
ülkelerin coğrafyası ile
ekonomik gücü arasında
bağlantı kuran bir bilimd

Örneğin her yıl değişik kategorilerde verilen Nobel Ödülleri,
kazanan kişi kadar o kişinin ülkesi için de bir gurur kaynağıdır. Örneğin, Orhan
Pamuk’un 2006 yılında almış olduğu Nobel Edebiyat Ödülü, Türkiye’nin tanıtımına ve saygınlığına çok büyük bir katkı sağlamıştır.

Yalnızcılık stratejisi, devletlerin kendilerine yönelen tehditleri azaltmak veya ortadan kaldırmak amacıyla, diğerlerinin işlerine karışmama ya da başka devletlerle
askeri ittifaklar yapmama ilkelerine dayanan bir stratejidir

Devletlerin dış politikada izledikleri diğer bir güvenlik stratejisi de kendi kendine yeterlilik stratejisidir. Diğerleri ile askeri ittifaklara girmeme ve diğerlerinden yardım almama yönleri ile yalnızcılık politikasına benzeyen kendi kendine yeterlilik
stratejisi bazı yönleri ile yalnızcılık politikasından ayrılmaktadır.

Devletlerin uluslararası ticarette izledikleri diğer bir strateji de korumacılıktır.
Temel amacı yerli sanayinin güçlendirilmesi ve onların uluslararası rekabetten
korunması olan korumacılık stratejisi, günümüzde pek çok devlet tarafından
farklı şekillerde uygulanmaktadır

Tarifeler: Tarifeler, devletlerin bir ülkeden aldıkları mallar üzerine koydukları vergilerdir.

Kotalar, bir ülkenin başka bir ülkeden aldığı malların miktarına
getirdiği kısıtlamadır.

Pax Romana, yani Roma Barışı, M.Ö. 127-M.S. 180 arasında isyanların bastırılıp, uzun bir barış dönemine girilmesini tanımlayan kavramdır.

Savaş konusunda yapılan akademik çalışmalar için ilk örnek Çinli General Sun-tzu’nun M.Ö. beşinci yüzyılda kaleme aldığı “Savaş Sanatı” isimli kitaptır.

Psikolojik Savaş, bir savaş esnasında düşmanın direncini kırmak ve düşman halkın devletlerine olan güvenlerini azaltmak amacıyla, çeşitli araçlarla düzenlenen yanlış bilgilendirme faaliyetleridir.

Biyolojik Savaş: Şarbon, brusella, veba, tularemi ve çiçek gibi mikroorganizmaların silah olarak kullanılması yoluyla yapılan savaşlardır.

Asimetrik Savaş: Şiddetin ve terörün kullanıldığı; kitle imha silahlarını bazen kullanarak bazen de kullanma tehdidinde bulunularak büyük bir korku halinin yaratıldığı; masum sivillerin canlı kalkana dönüştürüldüğü ya da sivil itaatsizliğe ve kitlesel göçe zorlandıkları; finansmanı uyuşturucu, silah ve insan kaçakçılığı ile sağlanan; en önemlisi de devletin güvenlik birimlerinin terör örgüleri ya da paramiliter kuvvetlerle savaşmak zorunda kaldıkları savaş türüdür.

Barış hakkında yüzyıllardır pek çok eser kaleme alınmıştır. Bunların arasında en büyük etkiyi yaratan eser 1795 yılında Kant tararından yazılan Ebedi Barış Üzerine Felsefi Bir Deneme’dir. Kant barışı her şeyden önce ahlakî bir gereklilik olarak tanımlar ve ancak hukuk yoluyla barışa ulaşılabileceğini savunur.

NATO askeri amaçla kurulmuş bir uluslararası örgüttür. Doğru yanıt A'dır.

Soğuk Savaş Döneminde ABD ve SSCB arasında var olan güvenlik ikilemi nedeniyle ortaya çıkan silahlanma yarışı tüm gezegeni tehdit eder bir hâle gelmiş ve 1960’lı yıllardan itibaren iki devlet arasındaki ilişkilerin yumuşamaya başlaması ile silahların kontrolü ve silahsızlanma anlaşmaları imzalanmaya başlanmıştır. Bu antlaşmalardan ilki 1963’te imzalanan Nükleer Denemelerin Kısmî Yasaklanması Antlaşması’dır. Aynı yıl iki süper güç arasında imzalanan Kırmızı Telefon Antlaşması, 1967’de Dış Uzay Antlaşması, 1968’de Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması, 1972’de imzalanan SALT I Antlaşması ve 1979’da imzalanmasına rağmen SSCB’nin Afganistan’ı işgali nedeniyle yürürlüğe giremeyen SALT II Antlaşması bahsi geçen silahsızlanma antlaşmaları arasında sayılabilir.

“Kara Hakimiyeti Teorisi” H. Mackinder tarafından 1904’te kaleme alınan Tarihin Coğrafi Esasları isimli eserinde açıklanmıştır. Mackinder’in eserinde Asya, Afrika ve Avrupa “dünya adası” olarak tanımlanır. Dünyada hakimiyet kurmak isteyen bir devlet dünya adasının tam merkezinde bulunan Doğu Avrupa’yı ele geçirirse bütün dünya adasının da hakimi olacaktır. II. Dünya Savaşı sırasında Almanya’nın izlediği jeostrateji büyük ölçüde Mackinder’in tanımladığı jeopolitik yaklaşımın bir ürünüdür.

Tarafsızlık

pacta sund servanda

Olgun anarşi uluslararası sistemde bir takım devletlerin diğerlerine oranla daha uygar ilişkiler geliştirme eğiliminde olduklarıdır. Kopenhag Okulu’na mensup Barry Buzan bu devletler arasındaki ilişkilerin bir üst otoritenin yokluğu anlamında anarşik yapısını sürdürdüğünü, ancak karakteristik olarak diğer devletlerin bencil doğalı ilişkilerinden farklılık gösterdiğini iddia eder.