ULUSLARARASI POLİTİKA I - Deneme Sınavı - 5

Ad hoc geçici, bir olaya veya bir defaya mahsus anlamına gelir. Ad hoc elçilik de mukim olmayan, geçici elçilik anlamındadır.

Avrupa Uyumu sisteminin ortaya çıktığı 1815 Viyana Kongresi ise günümüzde de pek çoğu devam eden temel diplomatik kuralların ve geleneklerin ortaya çıkması açısından önem taşır. Viyana Kongresi özellikle, o güne kadar Avrupa’da pek çok konferansın düzenlenmesinde önemli bir sorun olan diplomatik protokol konusunda getirdiği düzenlemeler nedeniyle oldukça önemlidir. 1961’de Viyana’da yapılan Diplomatik İlişkiler ve Bağışıklıklar Hakkında BM Konferansı, 1815’te getirilen temel düzenlemeleri geliştirerek günümüzde uygulanmakta olan diplomatik usullerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Türk hukukuna göre diplomatik misyonda büyükelçi, daimî temsilci, daimî temsilci yardımcısı, temsilci, elçi, maslahatgûzar, elçi - müsteşar, birinci müsteşar, müsteşar, hukuk müşaviri, başkâtip, ikinci kâtip, üçüncü kâtip, ataşe ve ataşe yardımcıları ile askerî ataşeler, askerî ataşe yardımcıları ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına mensup daimî temsilci yardımcısı, müşavir, müşavir yardımcısı, ataşe ve ataşe yardımcıları görev yapar.

Kordiplomatik: Bir ülkede görev yapan tüm diplomasi temsilcilerini ve maiyet- lerini ilgilendiren konularda ortak bir şekilde hareket etmelerini sağlamak üzere meydana gelmiş fiilî bir topluluktur. Kordiplomatik diplomatik hakların ve ayrı- calıkların korunması amacıyla sıkça toplanır.

Uluslararası aktörü uluslararası sistem içerisinde az ya da çok özerk eylemler yapabilen, yaptığı bu eylemlerle diğer aktörlerin davranışlarında gözlemlenebilir bir değişiklik yaratma becerisine sahip birimler olarak tanımlayabiliriz

Diplomasi genel ve özel yetkili organlar vasıtasıyla yürütülür. Bir devletin diplomasisini yürütmek konusundaki genel yetkili organlar devlet başkanı, hükümet başkanı ve dışişleri bakanlarıdır.

Satow, diplomatın özellikleri üzerinde durmuş, diplomatın zekâsı, zarafeti, uzak görüşlülüğü yanında mutlaka görevli olduğu devletin dilini öğrenmesini tavsiye etmiştir. Kendisi de uzun süre Uzak Doğu devletlerinde görev yapmış ve görev yaptığı devletlerin dillerini ve kültürlerini çok iyi öğrenmiştir. Dil bilmek, günümüzde de bir diplomatın kalitesini belirleyen kriterlerdendir.

Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden (1918) günümüze değin devam eden açık diplomasi dönemini, klasik diplomasi döneminden ayıran belirgin farklar mevcuttur. Bu farkların ilki diplomatik misyonların sayısında meydana gelen artış; ikincisi büyükelçilerin özerkliklerinin azalması; üçüncüsü kamuoyu baskısının artışı; dördüncüsü ise zirve diplomasisinin gün geçtikçe artan önemidir.

Çok taraflı diplomasiye verilebilecek en eski örnek Eski Yunan kent devletlerinde görülen Olimpiyat mütarekeleridir. Birçok devletin ortak bir amaç için bir araya gelerek müzakere yürüttükleri çok taraflı diplomasi özellikle on yedinci yüzyıldan sonra Avrupa’da oldukça popülerleşmiştir. Kongre sistemi adı verilen bu çok taraflı diplomasi faaliyetleri ile güç dengesi içinde bulunan devletler, kıta sorunlarını tartışıp barışçı çözümler aramışlardır. Ancak çok taraflı diplomasinin kurumsallaşması Viyana Kongresi ile sağlanmıştır. On dokuzuncu yüzyılda Aix-la-Chapelle Kongresi, Paris Kongresi, Berlin Kongresi çok taraflı diplomasiye örnek olarak verilebilecek toplantılardır.

Günümüzde zorlayıcı diplomasi en sık kullanılan diplomasi biçimidir. Bir devlete, istihbarat faaliyetlerinden ekonomik araçlara, hatta askeri müdahale tehdidinden çeşitli propaganda ve yönlendirme faaliyetlerine kadar bir dizi yöntem kullanarak istemediği bir şeyi yaptırmaya zorlamaya zorlayıcı diplomasi adı verilmektedir. İlk olarak 1962 yılında ABD ile SSCB arasında Küba Füze Krizi sırasında kullanılan yönteme özellikle güçlü devletler tarafından sıklıkla başvurulmaktadır.

E

B

C

C

E

D

C

D

E

C