ULUSLARARASI POLİTİKA I - Deneme Sınavı - 16

Kırmızı Telefon Antlaşması: ABD ve SSCB liderlerinin, uluslararası politikada bir yanlış anlamadan doğabilecek çatışma riskini sıfıra indirmek için, doğrudan iletişime geçecekleri bir telefon sistemini kurdukları antlaşmadır.

1957’de Karl Deutsch tarafından yayımlanan “Siyasal Topluluk ve Kuzey Atlantik Bölgesi” isimli eserde savaşın büyük ölçüde karşılıklı güvensizlik nedeniyle ortaya çıktığı iddia edilir. Bu güvensizliğin aşılabilmesi ise ancak herkesin birbirini “biz” diye tanımladığı bir topluluk ortaya çıkabilmesi ile mümkündür. Deutsch içinde var olan herkesin bir diğerinin atacağı adımı öngörebildiği ve bu nedenle bir diğerine güvendiği bu topluluğa “güvenlik topluluğu” adını vermektedir.

Realist Güvenlik Anlayışı (Realizm), kendine yardım ilkesi gereği, her devletin kendi güvenlik ihtiyaçlarını kendisi karşılayabilecek kadar güçlü olması gerektiğini savunur.

Kolektif Güvenlik Kolektif güvenlik, ulusal güvenlikten farklı olarak her devletin diğer devletlerin güvenliği için aktif rol oynayacağı bir küresel güvenlik sistemini ifade eder. Nitekim kolektif güvenliği “birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için” sözleri ile de açıklayabiliriz. BM’nin kuruluşu sayesinde dünyadaki tüm güvenlik sorunları, tüm üye devletlerin söz hakkı olduğu bir küresel sorun hâline gelmiştir. Özellikle BM Güvenlik Konseyi’nin dünyada güvenliği ilgilendiren tüm sorunlarla ilgili karar verici ve veto edici bir BM kurumu olarak ortaya çıkması, kolektif güvenlik kapsamında önemli bir gelişmedir. BM’ye üyelik, aynı zamanda kolektif güvenlik için katılım ve zorlama ilkelerini kabul etmek anlamına gelir. BM tüm dünyada güvenliğin tüm askeri, ekonomik ve çevresel boyutlarında kurumlar kuran, zorlayıcı ilkeler belirleyen ve koruyucu rejimler geliştiren yegâne kurumdur. BM dünyada barış ve güvenliğin tehlike altı- 138 Uluslararası Politika-I na girdiği anda askeri önlemler de dâhil tüm önlemleri almakla yetkilidir. NATO yahut Soğuk Savaş Döneminde Doğu Bloğu’nun güvenliğini sağlayan Varşova Paktı birer kolektif güvenlik örgütü değildir. Bir örgütün kolektif güvenlik sağlayabilmesi için üyeliğinin evrensel olması ve tüm dünya güvenliği için ilkeler koyup uygulayabilmesi gereklidir. BM bünyesinde oluşturulan güvenlik sistemi yegâne kolektif güvenlik sistemidir.

Sistem kavramının sosyal bilimlere, özellikle de siyaset bilimine, girmesi 1950'li yıllarda olmuştur.

II. Dünya Savaşından sonra, ABD ve Sovyetler Birliği arasında yaşanan ve doğrudan silahlı çatışmanın olmadığı, askeri, ekonomik ve siyasi rekabet soğuk savaş olarak adlandırılır.

1990 yılında Irakı'ın Kuveyt’i işgal etmiştır.

Otuz Yıl Savaşlarını sona erdiren antlaşma Westphalia'dır

Günümüz sisteminin oluşumuna katkıda bulunan uygarlıklar, Antik Yunan,Orta Çağ Avrupası,Roma imparatorluğu,Emperyal Çin

Çin’de dış ilişkiler konusundaki görüşler, Eski Yunan’dan çok önceleri, Chou Hanedanlığı (M.Ö. 1027-221) döneminde oluşturulmuştur. Bu fikirler daha sonra, M.Ö 6. yy. da Konfüçyüs tarafından tekrar ifade edilmiş ve genişletilmiştir.

Orta Çağ Avrupa’sında ortaya çıkan ve toprağa dayalı bir yönetim biçimi olan örgütleniş feodalizmdir.

16. yy.ın ortalarında, kendisi de bir diplomat olan ve Realist düşünceye damgasını vuran ve Prens adlı eserin sahibi Niccolo Machiavellidir.

Napolyon Savaşlarının sona ermesiyle toplanan Viyana Kongresi Avrupa’da Avusturya, İngiltere, Fransa, Prusya ve Rusya önderliğnde çok kutuplu bir sistem ortaya çıkartmıştır

Bağdat Paktı 1955 yılında kurulmuştur.

"Devleti sınırları belirlenmiş bir ülke üzerinde yerleşik bir insan topluluğunun egemenlik yetkisine sahip bir iktidar tarafından yönetilmesi ile ortaya çıkan politik bir kurum olarak tanımlamıştık."

Devletlerin ya da uluslararası örgütlerin, başka bir devlete, o devlet içinde meydana gelen ağır insan hakları ihlallerini veya o devletin vatandaşlarının güvenliğini tehlikeye düşüren tehditleri ortadan kaldırmak için yaptıkları müdahaleye "İnsani Yardım" denmektedir.

Soğuk Savaş dönemi ABD ile Sovyetler Birliği arasında yaşanmış ve 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle sona ermiştir. Doğru yanıt 'D'.

Ortadoğu'da son elli senedir dünya enerji kaynakları için çok önemli rezervler bulunmaktadır. Bu rezervlere sahip olmak ya da onları işletebilmek birçok devlete istisnai güçler verebilecektir. Bu nedenle adı geçen bölgede güç ve çıkar çatışmaları olabilmek-tedir. Doğru yanıt 'B'.

Realistlerin sistem kavramı Liberallere nazaran daha nettir. Realistlere göre sistem anarşiktir ve devletlerin üzerinde kural koyacak bir güç bulunmamaktadır.

Maksistlerce dünya kaynaklarının devletler arasında eşit olmayan bir yöntemle paylaştırılmasına 'Katmanlaşma' adı verilmiştir. Doğru yanıt 'C'.