ULUSLARARASI POLİTİKA I - Deneme Sınavı - 12

Napolyon savaşlarından sonra dalga dalga Avrupa’ya yayılan milliyetçilik düşüncesi Belçika’nın kuruluşuna ve Polonya isyanına neden olduktan sonra Doğu Avrupa’ya, oradan da Balkanlar’a yayılmıştır.

Zayıf devlet hukuken diğer devletlerle eşit statüde bulunmasına rağmen, güç unsurları açısından diğer devletlere göre daha dezavantajlı durumda olan devletlerdir. Zayıf ekonomileri, düşük askeri kapasiteleri, az nüfusları ve küçük ülkeleriyle bu devletler uluslararası politikada da diğer devletlere göre daha etkisiz durumdadır.

Maksizme göre uluslararası sistem devletlerin değil tekelci çok uluslu şirketlerin mücadelesi sonucu şekillenmektedir.

Uluslararası düzeyde faaliyet gösteren, birden çok devletin ya da farklı devletlerde yerleşik birey, sivil toplum örgütü ya da çeşitli devlet dışı birimin bir araya gelerek oluşturdukları ticari amaç taşımayan kurumlara uluslararası örgüt adı verilir. Uluslararası örgütlerin sahip olduğu genel özellikler şunlardır: Uluslararası örgütler bir anlaşma, antant ya da sözleşme ile kurulurlar. Mutlak biçimde önceden belirlenmiş ve kurucu belge içine yerleştirilmiş amaçlara sahiptirler. Sistemin işleyişine, üyelerine, ortak tutum ve davranışlarına ilişkin olarak ilkeler benimserler. Her durumda olmasa da üyelerini egemen ve eşit kabul ederler. Faaliyetlerinin yürütülmesini sağlayan organlar oluştururlar. Faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için kaynak temin ederler ve genel olarak bir merkeze sahiptirler

Westphalia Antlaşması, Otuz Yıl Savaşları’nı sona erdiren anlaşma Kutsal Roma İmparatorluğu, Alman prenslikleri, İspanya, Fransa, İsveç ve Hollanda Cumhuriyeti arasında Ekim ve Mayıs 1648 tarihlerinde imzalanmıştır. Tarihsel açıdan ulus devletin ortaya çıktığı anlaşma olarak kabul edilir.

Günümüzde uluslararası hukuk olarak ifade edilen kuralların ortaya çıkmasında en önemli düşünür Hugo Grotius olmuştur. Hollandalı hukukçu hem devlet egemenliğinin tanımlanması hem de bu egemenliğin sınırlarının belirlenmesinde çoğu günümüzde de aynen uygulanan temel ilkeler geliştirmiştir.

Zollverein: Alman gümrük birliği. Aralarında gümrük birliği kuran Alman prenslikleri bu projenin başarılı olmasının ardından Prusya önderliğinde Alman Devleti’ni (Reich) kurdular.

I. Dünya Savaşı 28 Haziran 1914 günü Avusturya Arşidükü Franz Ferdinand’ın Saraybosna gezisi sırasında Bosnalı bir milliyetçi Sırp (Gavrilo Princip) tarafından öldürülmesi ile başladı.

Thomas Hobbes'ın Tevrat’ta geçen bir canavar olan Leviathan’ın ismini verdiği eseri politika biliminin ilk denemelerinden biri olarak kabul edilir.

Uluslararası politikada idealizmin öncü eserlerinden Ebedi Barış Üzerine Felsefi Bir Deneme ismindeki eserin yazarı Immanuel Kant sürekli barışın sağlanması, her şeyden önce ahlaki bir gereklilik olarak tanımlanır.

İtalya’nın faşist diktatörü Mussolini kanlı savaş sonunda kendisini Etiyopya İmparatoru ilan etmiştir.

Revizyonist Devletler: I. Dünya Savaşı sonrasında yapılan anlaşmalarda ağır
kayıplara uğrayan devletlerin savaş sonrası ortaya çıkan uluslararası sistemi
dönüştürme çabalarına revizyonizm adı verilir. İki dünya savaşı arası Almanya,
Bulgaristan, Japonya ve İtalya revizyonist devletler olarak anılır.

Güç, çıkar, bekâ ve anarşi kavramları Klasik Realizmin temel kavramlarıdır

Davranışçılara göre istatistiki veriler, sayısal analiz teknikleri ve yeni kullanıma girmeye başlayan bilgisayarlar kullanılmadan üretilen bilginin bilimselliği şüphe götürür. Kantitatif veriler kullanılarak ve değişkenleri sayısallaştırarak formel hipotezlere ulaşmak Davranışçılar için çok önemlidir.

BRICS Devletleri: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti.

Soğuk Savaşın sona ermesiyle gevşek iki kutuplu sistemde sona ermiştir.
ABD’nin uluslararası sistem içinde en önemli hegemonik güç olarak kalmasının
ardından kendine özgü bir yapı olan Avrupa Birliği’nin yanı sıra BRICS devletleri gibi bölgesel aktörler güç kazanmaya başlamışlardır.

Şogunluk Japon siyasi hayatında askeri diktatörlüğe verilen isimdir. Japonya tarihindeki üç Şogunluktan sonuncusu olan Tokugawa Şogunluğu 1603 yılından 1868 yılına kadar ülkeyi yönetmiştir.

Hobbes’un aksine insan doğasının iyi olduğunu düşünen Kant’ın evrenselci düşünceleri uluslararası politikada iyimserliği savunur. Kant’a göre insan iyilik arayışı içindedir. İnsanların organize olmuş hâli olan devlet de barış arar. Uluslararası politikada idealizmin öncü eserlerinden Ebedi Barış Üzerine Felsefi Bir Deneme ismindeki şaheserinde sürekli barışın sağlanması, her şeyden önce ahlaki bir gereklilik olarak tanımlanır.

İnsan insanın kurdudur (Homo Homini Lupus) sözüyle tanınan Thomas Hobbes (1588-1679) René Descartes ve Galileo Galilei gibi önemli filozof ve bilim adamlarının çağdaşıdır.

Türkiye başvurusu bulunmadığı hâlde uluslararası barışa katkısı nedeniyle özel bir davet alarak 1932 yılında Milletler Cemiyeti’ne üye oldu.

1859’da Oxford Üniversitesi’nde uluslararası hukuk ve diplomasi profesörleri bir uluslararası hukuk ve diplomasi kürsüsü kurdular. Bu kürsüyü ABD ve İngiltere’de kurulan yeni kürsüler izledi. Ancak ilk uluslararası ilişkiler kürsüsü 1919 yılında İngiltere’de Galler-Aberystwyth Üniversitesi’nde (University College of Wales) kurulmuştur ve dönemin Amerikan Başkanı Woodrow Wilson’un adını taşımaktadır.