ULUSLARARASI PAZARLAMA

Uluslararası pazarlama bir işletmenin ürün ve hizmetlerinin birden fazla ülkedeki tüketici ve kullanıcılara kâr hedefiyle akışının planlanması, fiyatlandırılması, tutundurması ve yönlendirilmesi amacıyla tasarlanmış işletme faaliyetlerinin performansı olarak tanımlanabilmektedir.

Mikro dış çevre, pazarlamanın müşterilere, tedarikçilere, pazarlama aracılarına, pazarlara, rakiplere, işletmenin pazarlama dışı birimlerine ve ilgili toplumsal kesimlere hizmet yeteneğini etkileyen işletmenin pazarlama birimlerine yakın olan aktörlerden oluşur.

Demografi insan topluluklarının nüfuslarının büyüklük, yoğunluk, konum, yaş, cinsiyet, ırk, meslek ve diğer istatistikler açısından incelenmesini kapsar, demografik çevre de bu değişkenlerden oluşur.

Uluslararası dış pazar çevresi “kontrol edilemeyen” bir çevre olarak değerlendirilmek durumunda olup, bu çevrede de uluslararası ekonomik, politik ve yasal, rekabetçi, kültürel ve teknolojik kuvvetler ile coğrafya ve alt yapıya ilişkin değişkenler ve dağıtım yapısı ayrıntılı olarak ele alınır ve işletme stratejilerine temel teşkil eder.

Sosyal ve kültürel çevreyi oluşturan toplumun sosyal ve kültürel değerleri, değer yargıları, yaşam biçimi, gelenekler ve inançlar tüm toplumsal çevreyi ve dolayısıyla pazarlama işlevlerini etkiler. Sosyal faktörler bir toplumdaki gelenekleri, din, aile, toplumsal gruplar, sınıf veya kast yapısı, eğitim, meslek, refah düzeyi, sağlık koşulları gibi değişkenleri içerir.

Değer Zinciri beş ana faaliyetten (tedarik lojistiği, üretim işlemleri, fiziksel dağıtım, pazarlama ve satış, satış sonrası hizmetler) oluşur.

Maliyet liderliği: Düşük maliyetlerle faaliyet göstermenin başarılmasıdır.

Küresel tedarik kararları aynı zamanda riskleri de barındırmaktadır. Tedarikte gecikmeler, tahminleme hataları, temin sorunları, stoklama riski, kapasite sorunları gibi problemler rekabet gücünü olumsuz yönde etkileyecektir.

Dış paydaşlar genel olarak ekonomik, sosyal/politik, teknolojik ve yöre halkı olarak dört ayrı grupta incelenmektedir. Daha geniş bir gruplamada bu aktörler finansal, medya, hükümet, vatandaş grupları, yerel gruplar ve genel toplumsal paydaşlar olarak
değerlendirilebilmektedir.

İşletmenin pazarlama karması ürün, fiyat, dağıtım ve tutundurma elemanlarından oluşmaktadır.

Makro dış çevre ise mikro dış çevrede yer alan aktörleri etkileyen daha geniş kapsamlı kuvvetleri
içerir (Armstrong ve Kotler, 2013). Şekil 2.2’de işletmenin makro dış çevresinde yer alan değişkenler yer
almaktadır. Bu değişkenler demografik, ekonomik, doğal, teknolojik, politik, yasal, sosyal ve kültürel
etkenlerden oluşmaktadır. Görüldüğü gibi bu çerçevede işletmenin kendisi merkezde konumlanırken, tüm
işletmeyi, hatta o sektördeki işletmelerin tümünü, ülkeyi ve dünyayı etkileyen kuvvetler makro dış
çevrede karşımıza çıkmaktadır.

Şekilde görülebileceği gibi uluslararası pazarlamaya ilişkin değişkenler açısından aşağıdaki
yaklaşımlar öne çıkmaktadır:
1. Çevrenin “kontrol edilebilir” ve “kontrol edilemeyen” olarak ayrımlanması,
2. “Kontrol edilemeyen” çevrenin “yerel” ve “dış pazar” olarak değerlendirmeye alınması,
3. Uluslararası çevrenin ülke pazarları temelinde bölümlenmesi,
4. “Coğrafya”nın ayrı bir etken olarak belirtilmesi,
5. “Dağıtım yapısı”nın kontrol edilemeyen dış pazar çevresinde ayrı bir değişken olarak yer alması

Şekil 2.4’te de görülebileceği gibi, bir sektördeki rekabetin durumu beş temel rekabetçi kuvvet
tarafından belirlenmektedir (Porter, 1980):
1. Mevcut rakipler arasındaki mücadele,
2. Pazara yeni girebilecek olan rakiplerin tehdidi,
3. Alıcıların pazarlık gücü,
4. Tedarikçilerin pazarlık gücü,
5. İkame ürün ve hizmetlerin tehdidi.

Uluslararası pazarlamanın “kontrol edilebilir” işletme içi çevresi olarak tanımlanan bu çevrede, pazarlama
karmasının unsurları ile işletmenin diğer işlevlerinin pazarlama çerçevesinde eşgüdümünü sağlayan aktör
ve işlevler yer almaktadır (Mucuk, 2010).

İşletmenin pazarlama karması ürün, fiyat, dağıtım ve tutundurma elemanlarından oluşmakta olup bu
değişkenleri temel karar değişkeni olarak görüp, bu elemanların her birinin altyapısını oluşturan diğer çok
sayıdaki bileşeni de değerlendirmek gerekmektedir (Mucuk, 2010).

Makro dış çevre ise mikro dış çevrede yer alan aktörleri etkileyen daha geniş kapsamlı kuvvetleri
içerir (Armstrong ve Kotler, 2013). Şekil 2.2’de işletmenin makro dış çevresinde yer alan değişkenler yer
almaktadır. Bu değişkenler demografik, ekonomik, doğal, teknolojik, politik, yasal, sosyal ve kültürel
etkenlerden oluşmaktadır. Görüldüğü gibi bu çerçevede işletmenin kendisi merkezde konumlanırken, tüm
işletmeyi, hatta o sektördeki işletmelerin tümünü, ülkeyi ve dünyayı etkileyen kuvvetler makro dış
çevrede karşımıza çıkmaktadır.

Fiyat
Uluslararası fiyatlandırma amaç ve stratejileri belirlenirken öncelikle maliyetlerle birlikte işletmenin diğer iç paydaşlarının stratejileri ile uyumu dikkate almak gerekir. Fiyat söz konusu olduğunda işletmenin ortakları, üst yönetim, finansman yöneticileri, üretim sorumluları kısaca iç paydaşların tümü uygulanan fiyatın yol açacağı diğer işletme performans ölçütlerine göre kararlar alınmasını isteyeceklerdir.
Pazarlamanın diğer iç paydaşlarla eşgüdümü fiyat konusunda büyük önem taşımaktadır (Keegan ve Green, 2011). Ayrıca doğal çevrenin korunmasına yönelik tüm önlemler de maliyetleri dolayısıyla fiyat politikalarını etkilemekte ve pazarlamacılara zorlamalar getirmektedir.

Rekabet aynı müşterileri veya aynı kaynakları hedefleyen işletmeler arasındaki mücadeledir (Ebert ve
Griffin, 2013; Bovee and Thill, 2013). Her sektör ayrı bir rekabet çevresi içindedir ve işletmeler bu
rekabetin kurallarını saptayabilmek için faaliyet gösterdikleri sektörün çevre koşullarını çok iyi bilmek
durumundadırlar (Porter, 1980).

Uluslararası pazarlamada “kontrol edilemeyen” bir çevre olarak kabul edilen mikro dış çevrede müşteriler, rakipler, tedarikçiler, dağıtım kanalları ve diğer dış paydaşlar yer almaktadır.

Mikro dış çevre, pazarlamanın müşterilere, tedarikçilere, pazarlama aracılarına, pazarlara, rakiplere,
işletmenin pazarlama dışı birimlerine ve ilgili toplumsal kesimlere hizmet yeteneğini etkileyen işletmenin
pazarlama birimlerine yakın olan aktörlerden oluşur (Kotler ve Armstrong, 2012).