ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

1978’de kurulan Helsinki Watch, örgütün ilk nüvesini oluşturmaktadır. Bölgelerindeki insan hakları uygulamalarını izlemek için 1981’de kurulan Americas Watch, 1985’te kurulan Asia Watch, 1988’de kurulan Africa Watch ve 1989’da kurulan Middle East Watch, örgütün diğer temel bileşenlerini oluşturmaktadır.

Doğru cevap E'dir.

BM’ye göre devletlerarası anlaşmalarla kurulmamış bütün uluslararası örgütler “hükümet dışı örgüt” olarak olarak kabul edilir?

BM kurucu antlaşmasının 71. maddesinde hükümet dışı örgütler sadece “sivil toplum kuruluşları” şeklinde ismen geçmektedir.

insan hakları ve çevre sorunları konusunda faaliyet gösteren  hükümet dışı örgütler: Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi, Afrika Birliği, Amerikan Devletler Örgütü, İslam İşbirliği Örgütü, Arap Birliği

UAÖ'nun günümüzdeki kendi temel misyonu:

• Kadınların, çocukların, azınlıkların ve yerel
halkların hakları,
• İşkenceye son verme,
• İdam cezasının kaldırılması,
• Fikir mahkûmlarının, sığınmacıların ve
göçmenlerin sorunları ve hakları,
• Siyasi suçluların hakları,
• İnsan onurunun korunması.

Uluslararası Af Örgütü, 1977’de Nobel Barış Ödülünü 1978’de almıştır.

Uluslararası Af Örgütü 1978 yılında BM İnsan Hakları Ödülü’nü almıştır

UAÖ’nün, 70’den fazla ülkede de büroları bulunmaktadır

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün merkezi New York’ta bulunmaktadır

Amsterdam, Berlin, Beyrut, Brüksel, Chicago, Cenevre, Johannesburg, Londra, Los Angeles, Moskova, Nairobi, Oslo, Paris, San Francisco, Sao Paulo, Sidney, Tokyo, Toronto,
Washington ve Zürih’te şubeleri bulunmaktadır.

• Okyanuslar ve yaşlı ormanların korunması,
• İklim değişikliğini durdurabilmek için
fosil yakıtların kademeli olarak sonlandırılması ve yenilenebilir enerjilerin
teşvik edilmesi,
• Nükleer silahlanma ve nükleer kirliliğe
son verilmesi,
• Zehirli kimyasalların ortadan kaldırılması,
• Genleri ile oynanmış organizmaların
doğaya bırakılmasının önlenmesi.

Hükümet dışı uluslararası örgütler, devletlerin/ kamu gücünün kurduğu ve yürüttüğü kurumların dışında ortaya çıkan uluslararası sivil yapılardır.Doğru cevap E seçeneğidir.

BM kurucu antlaşmasının 71. maddesinde hükümet dışı örgütler sadece “sivil toplum kuruluşları” şeklinde ismen geçmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

hükümetler tarafından toplumdan ziyade hükümetin çıkarlarına hizmet etmek için “gerçek” hükümet dışı örgütlere karşı kurulduğu gerekçesiyle kimi oluşumlar GONGO (govermentorganised NGOs) olarak adlandırılmaktadır. Yine dinî oluşumların cemaatlerinin dar çıkarlarını gerçekleştirme amacıyla kurduğu savlanan kuruluşlar RINGO (religious-oriented NGOs), iş çevreleri/ sermaye tarafından kurulan/desteklenen örgütler de BINGO (business-oriented NGOs) olarak adlandırılabilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Hükümet-dışı örgütler birçok uluslararası örgütte görüş bildirme, gündem yaratma ve danışma işlevi görmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

28 Mayıs 1961’de The Observer’da Peter Benenson imzasıyla yayınlanan “The Forgotten Prisoners” makalesiyle başladığı kabul edilen bir süreçle kurulan Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) (Amnesty International), bugün hem ulaştığı kapsama alanı, hem etkinliği hem de tanınırlığı ve bilinirliği açısından en önde gelen hükümet dışı uluslararası örgütlerdendir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Her hükümet dışı örgütte olduğu gibi resmî yapılanmalardan farklı olarak görece esnek ve yatay olarak örgütlenen UAÖ’nün en üst düzey yönetim organı, Uluslararası Konsey’dir. Örgütün merkezînin bulunduğu Londra’da faaliyet gösteren ve şubelerin ve alt-birimlerin üyeleri oranında önerdiği adaylardan oluşan Uluslararası Konsey’de örgüt dışından da katılımcılar yer alabilmekte, ancak oy verme hakkı sadece UAÖ üyelerine ait sayılmaktadır. İki yılda bir toplanan Konsey, hem genel siyasayı ve politikaları belirlemekte hem de bir anlamda iç denetim yapmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch: HRW), 1978’den itibaren kurulan bir dizi insan hakları örgütünün 1988’de tek bir şemsiye altında toplanmasıyla oluşturulmuştur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Vencouver’da (Kanada) düzenlenen nükleer-karşıtı eylemlerle olgunlaşan yapılanma, ismini ABD’nin Alaska’da yapacağı nükleer denemeye itirazi tanıklık etme yolculuğu için kiralanan ve adı Greenpaece olarak değiştirilen gemiden almaktadır. Farklı ülke ve kıtalarda aynı isim altında faaliyet gösteren çevreci oluşumlar, 14 Ekim 1979’da Amsterdam merkezli Greenpeace International’ın oluşmasıyla çok kısa sürede küresel çapta faaliyet göstermeye başlamıştır. Zehirli ve kimyasal atıklar, balina avcılığı, deniz canlılarının korunması, okyanuslar, yağmur ormanları ve habitat, biyolojik çeşitlilik, sürdürülebilir tarım, temiz enerji, iklim değişikliği, nükleer kirlilik ve silahsızlanma, genetiği değiştirilmiş organizmalar vb. konular dâhil her türlü çevresel sorun, örgütün zamanla genişleyen ajandasında yer almaktadır. Yeşil Barış, 1971 yılından itibaren küresel düzeyde çevre sorunlarına karşı mücadele veren en önemli hükümet-dışı uluslararası örgüttür. Doğru cevap A seçeneğidir.

1978’de çeşitli eylemlerde kullanılmaya başlanan gemi, 10 Temmuz 1985’te Yeni Zelanda açıklarında Fransa tarafından yapılacak bir nükleer denemeyi protesto etmek için bölgeye gitmiş ama Fransa gizli servisi tarafından bombalanarak batırılmıştır. (Fransa, bir gazetecinin de öldüğü saldırı (Operation Satanique) nedeniyle 1987’de özür diledi ve tazminat ödedi. Doğru cevap D seçeneğidir.