ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulacak, uluslararası ekonomik sistemin temelini oluşturan Bretton Woods Anlaşması’nın 22 Temmuz 1944 tarihinde imzalanmasının ardından 27 Aralık 1945 tarihinde Uluslararası Para Fonu faaliyetlerine başlamıştır.

IMF’nin temel amacı, uluslararası parasal ve finansal sistemin istikrarını sağlamaktır.

Başlangıçta 29 ülkeyle yola çıkan IMF’in bünyesinde Doğu Bloğu ülkeleri yer almamıştır.

Türkiye de 11 Mart 1947 tarihinde IMF’e katılmıştır.

Örgüt’ün kurulduğu dönemde uluslararası ödemelerde ABD doları rezerv para olarak kullanılmaktaydı.

IMF Guvernörler Konseyi’nin 1967 yılında aldığı kararla Özel Çekme Hakları (Special Drawing Rights – SDR) sistemi yürürlüğe girmiştir.

Büyük Buhran’ın etkisini ilk atlatan ülke Almanya olmuş, giderek güçlenen sanayi üretimi ihracat artışını desteklemiştir. Bilindiği üzere bu ekonomik gücün yarattığı Alman Ordusu’nun Polonya’yı işgal etmesiyle de İkinci Dünya Savaşı başlamıştır

Uluslararası Para Fonu gerçekleştirdiği ilk mali yardımda 1947 yılında Fransa’ya 25 milyon dolar kredi sağlamıştır.

Uluslararası ödemeler sisteminde belirsizlik yaratan bu uygulamalar karşısında 1936 yılında ABD, İngiltere ve Fransa Üçlü Anlaşma’yla ulusal paralarının değerini değiştirmeme konusunda uzlaşmışlardır. Bu girişim, Birinci Dünya Savaşı sonrasında ilk kez küresel ekonomiye istikrar kazandırma arayışı olarak kabul edilebilir

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulacak, uluslararası ekonomik sistemin temelini oluşturan Bretton
Woods Anlaşması’nın 22 Temmuz 1944 tarihinde imzalanmasının ardından 27 Aralık 1945 tarihinde Uluslararası Para Fonu faaliyetlerine başlamıştır. Gerçekleştirdiği ilk mali yardımda 1947 yılında Fransa’ya 25 milyon
dolar kredi sağlamıştır.

Geçiş ekonomileri kavramı, sosyalizm uygulamasından vazgeçerek piyasa ekonomisi koşullarına göre yapılanmaya çalışan eski Doğu Bloğu ülkelerini tanımlamak için kullanılmaktadır

Ülke Kota    Pay     Oy         Pay
ABD 82.994 17,46 831.407 16,52
Japonya 30.821 6,48 309.670 6,15
ÇHC 30.483 6,41 306.294 6,09
Almanya 26.634 5,60 267.808 5,32
Fransa 20.155 4,24 203.016 4,03
İngiltere 20.155 4,24 203.016 4,03
İtalya 15.070 3,17 152.164 3,02
Hindistan 13.114 2,76 132.608 2,64
Rusya Fed. 12.904 2,71 130.502 2,59
Brezilya 11.042 2,32 111.884 2,22
Türkiye 4.659 0,98 48.050 0,95
Toplam 475.473 100 5.031.614 100

1944 yılında kurulan Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (International Bank for Reconstruction
and Development-IBRD), Dünya Bankası Grubu’nu oluşturan beş kuruluştan en büyüğüdür

BRIC ülkeleri Brezilya, Rusya Federasyonu, Hindistan ve Çin’i kastetmek için
kullanılır.

Türkiye’nin Dünya Bankası’ndan kullandığı ilk kredi 1950 yılında onaylanan 12,5 milyon dolar tutarındaki Samsun Limanı
proje kredisidir.

15 Nisan 1994 tarihinde Marakeş’de imzalanan Uruguay Turu Sonuç Belgesi (Nihai Senet) kapsamında
yer alan Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması (General Agreement on Trade in Services: GATS), uluslararası
hizmetler ticaretine ilişkin temel kavram, kural ve ilkeleri ortaya koyan ilk çok taraflı anlaşmadır. GATS
üç sütuna bağlıdır.  İlki bütün üye ülkelere uygulanacak esas yükümlülükleri içeren Çerçeve Anlaşması’dır.
İkinci sütun devam eden serbestleştirme sürecinde üye ülkelerin ulusal taahhütlerini içeren listelerden
oluşmaktadır. Üçüncüsü ise hizmet sektörlerinde özel durumları gösteren birkaç ekten oluşur.

Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansı (Multilateral Investment Guarantee Agency: MIGA), ticari olmayan risklere karşı güvence sağlayarak ve teknik destek vererek gelişmekte olan ülkeye yönelik yabancı sermaye yatırımlarını teşvik etmekte böylece bu ülkelerde ekonomik büyümeyi desteklemeyi ve yoksulluğun azaltılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

12 Temmuz 1947 tarihinde İspanya dışında 16 Avrupa ülkesi Avrupa Ekonomik İşbirliği Konferansı adı altında Avrupa’nın Yeniden İmarı Programı’nı formüle etmek için Paris’te toplanmıştır. Toplantıda Marshall Yardımı’nın koordinasyonunu yürütecek daimi bir kuruluşun oluşturulması için hazırlanan Avrupa Ekonomik İşbirliği Sözleşmesi 16 Nisan 1948 tarihinde imzalanarak Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü (Organization for European Economic Cooperation: OEEC) kurulmuştur

OEEC çatısı altında Batı Avrupa ülkeleri ekonomik işbirliğini geliştirebilmek için birçok kurumsal
yapı oluşturmuşlardır. Bunlardan ilki OEEC üyesi 16 ülkenin serbest ticaretin gelişebilmesi için karşılıklı ödemelerin istikrarını sağlamak amacıyla 1950 yılında Avrupa Ödemeler Birliği (European Payments Union: EPU)’ni kurmalarıdır

Uluslararası Finans Kurumu Dünya Bankası Grubu’nun faaliyetlerini destekler.

Dünya Bankası Grubu Başkanı aynı zamanda IFC Başkanıdır. 

IFC gelişmekte olan ülkelerde özel sektöre destek vermek amacıyla 1956 yılında kurulmuştur. 

IFC az gelişmiş ülkelerdeki kalkınma bankalarının sermayesine katkıda bulunarak dolaylı yollardan da kredi sağlayabilir.

MIGA 1988 yılında kurulmuştur.

Çin, kurucusu olduğu Dünya Bankası ve IMF’den 1949 yılında ayrılmış ancak 1980’de tekrar bu örgütlere katılmayı talep etmiş ve üye olmuştur.

OECD’nin karar alma organı her üye ülkeden birer temsilci ile Avrupa Komisyonu temsilcisinden oluşan Konsey’dir.

Konsey yılda bir kez, önemli konuları tartışmak ve OECD çalışmalarının önceliklerini belirlemek üzere toplanmaktadır.

Konsey, karar ve tavsiye olmak üzere iki tür karar almaktadır.

OECD, üye ülkelerin tavsiyelere uyması konusunda baskı yapmaz.

Bir ülkenin OECD’ye üyeliği Konsey’de oybirliği ile kararlaştırılır.

Doğru cevap IMF'dir.Uluslararası parasal ve finansal sistemin istikrarını sağlamak IMF'nin temel amacıdır.