ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

Avrupa Konseyi, Avrupa’da, evrensel değerlere dayanan normların, kuralların oluşması ve kurumsallaşmasını amaçlamış bir bölgesel siyasi örgüttür. Avrupa Konseyi, üye devletlerin katılımı ve müzakereleriyle ortaya çıkarılacak sözleşmeler yoluyla, bölgesinde evrensel değerlere
dayanan bir Avrupa Hukuku’nun egemen olmasını hedeflemektedir.
Avrupa Hukuku’nun, devletlerarası siyasetin doğasını değiştirip Avrupa
halklarının birleşmesine katkı sağlaması beklenmektedir.

İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi

Avrupa Kültür Sözleşmesi 1955 yılında yürürlüğe girmiştir

Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi 2000 yılında yürürlüğe girmiştir.

Brüksel Antlaşması 1947 yılında Birleşik
Krallık ve Fransa arasında Fransa’nın Dunkirk kasabasında imzalanan İttifak ve Karşılıklı
Yardımlaşma Antlaşması sonrasında daha geniş
kapsamlı bir antlaşma imzalanması anlayışıyla
BENELUX ülkelerinin de katılımıyla 17 Mart
1948 tarihinde Birleşik Krallık, Fransa, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında imzalanmıştır.

Brüksel Antlaşması 1947 yılında Birleşik
Krallık ve Fransa arasında Fransa’nın Dunkirk kasabasında imzalanan İttifak ve Karşılıklı
Yardımlaşma Antlaşması sonrasında daha geniş
kapsamlı bir antlaşma imzalanması anlayışıyla
BENELUX ülkelerinin de katılımıyla 17 Mart
1948 tarihinde Birleşik Krallık, Fransa, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında imzalanmıştır.

Avrupa İnsan hakları Sözleşmesi’nin 19. maddesi uyarınca, 21 Ocak 1959 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) (European Court of Human Rights: ECHR) oluşturulmuştur.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru Koşulları
• AİHM’e başvurabilmek için Avrupa Konseyi üyesi devletlerin birinin vatandaşı olmaya gerek yoktur, ihlali gerçekleştiren devletin Avrupa Konseyi üyesi olması yeterlidir. AİHS’ni ihlal ettiği düşünülen ve Sözleşme ile bağlı olan bir ya da birden çok devlet aleyhine başvuruda bulunulabilir.
• Şikâyet edilen işlem ya da eylemler, bu devlet ya da devletlerin kamu otoritelerince gerçekleştirilmiş olmalıdır. Mahkeme, gerçek kişilere ya da ticarî şirketler gibi özel kuruluşlara karşı yapılan
şikâyetlere bakmamaktadır.
• Başvuru, mutlaka Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde belirtilen haklardan biriyle ilgili olmalıdır.
Avrupa İnsan Hakları sözleşmesi dışındaki bir başka hukuksal metnin (örneğin, BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi veya AB Temel Haklar Şartı) ihlal edildiği iddiasıyla Mahkeme önünde
şikâyette bulunulamaz.
• Başvuruyu gerçekleştirmek için gerçek ya da tüzel kişi olunabilir, ancak söz konusu ihlalin doğrudan mağduru olmak gereklidir. Genel olarak haksız olduğu düşünülen bir kanun ya da işlemden
dolayı başvuru yapılamaz.
• AİHM’e başvuru yapmadan önce şikayet edilen soruna çözüm oluşturacak nitelikteki tüm başvuru yollarını, söz konusu devlette tüketmiş olmak gerekmektedir. Bu durum, çoğunlukla yetkili
mahkeme önünde dava açmak, gerektiğinde ilk derece mahkemesi kararını temyiz etmek ve hatta
eğer varsa Yüksek Mahkeme ya da Anayasa Mahkemesi gibi yüksek yargı organlarına başvuruda
bulunmak şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu başvuru yollarını tüketmiş olmak yeterli değildir; ayrıca,
Sözleşme’ye aykırılıklar veya Sözleşme ihlallerin bu ulusal başvuru yolları çerçevesinde, somut bir
şekilde ileri sürmüş olmak da gerekmektedir.
• Başvuru yapabilmek için, ulusal yargı organlarının vermiş olduğu kesin hükümden (genellikle, en
üst yargı organı kararı) itibaren sadece altı aylık bir süre bulunmaktadır. Bu sürenin dolmasından
sonra yapılan başvuruyu Mahkeme kabul edemez.
• Mahkemeye eksiksiz doldurulmuş ve imzalanmış başvuru formu gönderilerek başvuru yapılabilir.
• Mahkeme’nin resmi dillerinden (İngilizce ve Fransızca) birini kullanabileceği gibi, Sözleşme’yi
onaylamış olan devletlerden birinin resmi dilinde de başvuru gerçekleştirilebilir.

Helsinki Nihai Senedi, katılımcı devletlerin
uymaları gereken on temel ilke belirlemiştir:
• Egemen eşitlik ve egemenliğe saygı,
• Kuvvet kullanmaktan veya kuvvet kullanma
tehdidinden kaçınma,
• Sınırların ihlal edilmezliği,
• Devletlerin toprak bütünlüğünün korunması,
• Anlaşmazlıkların barışçıl yollardan çözümü,
• İçişlerine karışmama,
• İnsan hakları ve temel özgürlüklere saygı,
• Halkların eşit haklardan ve kendi kaderlerini tayin hakkından yararlanması,
• Devletler arasında işbirliği,
• Uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerin iyi niyetle yerine getirilmesidir.

AGİT’in başlıca amaçları şunlardır:
• Güvenliğin üç boyutunda (siyasi-askeri, ekonomi-çevre ve insani) ilke, norm ve standartlar geliştirmek,
• Yükümlülüklerin uygulanma durumlarını izlemek,
• Esnek müzakere ve siyasi diyalog forumu teşkil etmek,
• Üye devletlerin demokratikleşme, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı alanlarındaki çabalarına destek ve yardım işlevi görmektir

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi, Avrupa Konseyi Statüsü’ne göre, karar alma süreçlerinde danışma organı olarak düzenlenmiştir.

AGİT’in başlıca amaçları şunlardır:
• Güvenliğin üç boyutunda (siyasi-askeri, ekonomi-çevre ve insani) ilke, norm ve standartlar geliştirmek,
• Yükümlülüklerin uygulanma durumlarını izlemek,
• Esnek müzakere ve siyasi diyalog forumu teşkil etmek,
• Üye devletlerin demokratikleşme, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı alanlarındaki çabalarına destek ve yardım işlevi görmektir

İNSAN HAKLARI İLE İLGİLİ ANLAŞMALAR: İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi (1953), Mültecilere Sorumluluk Transferi Konusunda Avrupa Sözleşmesi (1980), Çocuk Haklarının Uygulanması Hakkında Avrupa Sözleşmesi (2000). Dolayısıyla doğru seçenek B'dir.

SİYASAL ANLAŞMALAR: Avrupa Yerel Yönetimler Şartı (1988), Bölgesel ya da Azınlık Dilleri Avrupa Şartı (1998), Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi (2000). Dolayısıyla doğru seçenek D'dir.

KURUCU BELGELER: Avrupa Konseyi Statüsü (1949), Avrupa Konseyi İmtiyaz ve Dokunulmazlıklarına İlişkin Genel Anlaşma (1952). Dolayısıyla doğru seçenek A'dır.

Avrupa Hareketi 1947-1949: Avrupa Hareketi, Avrupa bütünleşmesini desteklemek ve halkı Avrupa’da birlik fikri yönünde bilgilendirmek için ulusal konsey ve dernekler şeklinde örgütlenmiş bir uluslararası hükümetdışı örgüttür. Winston Churchill’in girişimiyle bir sivil toplum örgütleri kongresi toplanması kararı alınmıştır. 13-14 Aralık 1947 tarihinde toplanan Kongre’de Avrupa Birliği için Ortak Uluslararası Komitesi kurulmuştur. Dolayısıyla doğru seçenek E'dir.

Kurucu Üyeler: Belçika, Danimarka, Hollanda, Birleşik Krallık, Lüksemburg, İsveç, Fransa, İrlanda, İtalya, Norveç. Dolayısıyla doğru seçenek C'dir.

Avrupa Konseyi’nin esas karar organı olan Bakanlar Komitesi üye devletlerin dışişleri bakanlarından oluşur. Dolayısıyla doğru seçenek C'dir.

Bakanlar Komitesi, esas itibariyle dışişleri bakanları düzeyinde bir organ olarak belirlenmiş olmasına karşın, dışişleri bakanları kendi ülkelerinde yoğun işleri ve gündemleri olan kişiler olduğu için giderek toplantı ve müzakere inisiyatifi daha alt bir temsil düzeyine bırakılmıştır. Bakanlar Komitesi bünyesinde her üye devlet Daimi Temsilcilik bulundurmakta ve başında Daimi Temsilci sıfatıyla bir büyükelçi yer almaktadır. Bakanlar Komitesi çalışmalarına asıl yön veren daimi temsilcilikler ve daimi temsilcilerdir. Bakanlar Komitesi çoğu kez daimi temsilci düzeyinde toplanır. Bu toplantılar günümüzde haftada bir tam gün şeklini almıştır. Bu sık ve düzenli müzakere yöntemi Avrupa Konseyi’nin esas işleyişini belirlemektedir. Önemli karar aşamalarına ulaşıldığında ya da sorunun çözümü için üst düzey bir diyaloğun zorunlu görüldüğü hallerde meseleler, Bakanlar Konseyi Dışişleri Bakanları düzeyindeki toplantılara bırakılır. Dolayısıyla doğru seçenek A'dır.

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi, örgütün Avrupa kamuoyunu temsil eden organıdır. Üye devlet parlamento temsilcilerinden oluşur. 324 asıl ve 324 yedek parlamenter söz konusudur. Dolayısıyla doğru seçenek D'dir.