ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

Örgüte katılmak için gerekli yükümlülükleri üstlenebilecek olan istekli Avrupa devletleri, oy birliği sağlanması halinde üyeliğe davet edilebileceklerdir. Bunun için demokratik bir siyasi rejime ve serbest piyasa ekonomisine sahip olmak, uyuşmazlıkların barışçıl yöntemlerle çözümünü istemek, NATO operasyonlarına katkı sağlamak ve sivil-asker ilişkilerinin demokratik sınırlar içinde seyretmesi önkoşulları bulunmaktadır.

Temas ülkeleri adı verilen Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Kore Cumhuriyeti gibi devletler, NATO’nun barış gücü operasyonlarında yer almıştır. Ne var ki Antlaşma’nın 10. Maddesi, örgüte yalnızca Avrupa kıtasındaki devletlerin üye olabileceğini öngörmektedir. Diğer yandan Almanya, örgütün ABD’nin Çin’i çevreleme politikasının bir aracı
haline gelebileceği gerekçesiyle NATO’nun küresel bir form almasına kuşkuyla yaklaşmaktadır. İsrail ise, NATO'nun 1994’te başlattığı “Akdeniz Diyaloğu” girişimi kapsamında askeri tatbikatlarına katılmaktadır.

Türkiye'nin NATO üyesi olma çabasının temel nedenleri şu şekilde özetlenebilir:

Türkiye, NATO’nun güneydoğu sınırını oluşturmaktadır. 11 Eylül 2001 terör saldırıları ve 2011 yılından itibaren Suriye’de yaşanan istikrarsızlık, Türkiye’nin örgüt açısından önemini daha da artırmıştır. Türkiye’nin ordusu asker sayısı açısından NATO üyeleri arasında ikinci sırada gelmektedir. Ayrıca 2010’da Lizbon Zirvesi’nde kabul edilen Stratejik Konsept belgesindeki işbirliğine dayalı ortaklık kavramı, Türk dış politikasının 2000’li yıllardan itibaren öne çıkan aktif dış politika yaklaşımı ile örtüşmektedir. Ayrıca, Türkiye, NATO’nun yürüttüğü operasyonlara destek vermektedir. Diğer yandan tarihsel mirası ve kültürel dokusu açısından NATO’nun içinde Müslüman nüfus açısından biricik özelliğe sahiptir. Bu nitelik, NATO’nun müslüman nüfuslu Afganistan, Bosna Hersek, Kosova operasyonlarına sağladığı katkılara yansımıştır.

Türkiye, ABD, Arnavutluk, İzlanda, Kanada, Birleşik Krallık ve Norveç AB üyesi olmayan NATO ülkeleridir.

KGAÖ, 7 Ekim 2002 tarihinde altı Bağımsız Devletler Topluluğu ülkesi tarafından kurulan askeri ittifaktır. Bu altı ülke, Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Beyaz Rusya ve Ermenistan'dır.  2006
yılında ittifaka katılan Özbekistan 2012 yılında üyelikten ayrılmıştır.

7 Ekim 2002’de imzalanan Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün   kurucu antlaşmasının ikinci bölümü “amaç ve ilkeler” başlığını taşımaktadır. Buna göre temel amaçlar,
• Barış, uluslararası/bölgesel güvenlik ve istikrara güç katmak,
• Üye devletlerin bağımsızlık, toprak bütünlüğü ve egemenliklerini kolektif temelde sağlamak,
• Uluslararası hukukun evrensel kabul görmüş değerleri üzerine inşa edilecek adil ve demokratik bir dünya düzeninin oluşturulmasına katkıda bulunmaktır.
Bu amaçlara ulaşmak için üye devletler şu ilkeleri benimsemişlerdir:
• Bağımsızlık, gönüllü işbirliği, hak ve sorumluluklarının eşitliğine saygı gösterme,
• Ulusal hukuka ilişkin içişlerine karışmama,
• Diğer anlaşmalardan kaynaklanan hak ve sorumluluklarına halel getirmeme.

KGAÖ içerisinde üç farklı bölgesel yapı söz konusudur. Birincisi RF ve Belarus birliklerinden oluşan Doğu Avrupa bölgesidir. İkincisi, RF ve Ermenistan birliklerinden oluşan Kafkaslar bölgesidir ki, Ermenistan’daki üsler yardımıyla bu birlikler Türkiye ve İran sınırlarında gözlem/keşif görevi de yapmaktadırlar. Son askerî bölge Merkezi Asya’dır. Bu bölge RF dışında Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ı kapsar.