ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

12 Mart 1947’de ABD Başkanı Harry Truman’ın ilan ettiği Truman Doktrini kapsamında ABD, komünist gerillalarla hükümet birliklerinin çarpıştığı Yunanistan’a ve SSCB tarafından tehdit edilen Türkiye’ye toplam 400 milyon dolarlık askeri yardım yapmaya karar vermiş ve bu yardımlar 1947 yazından itibaren Türkiye ve Yunanistan’a ulaştırılmaya başlamıştır.

II. Dünya Savaşı sonrası Avrupa’nın yeniden yapılandırılması için Marshall Planı çerçevesinde Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü (OECC) kurulmuş, örgüt sonradan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) dönüşmüştür.

1948 yılının eylül ayında Brüksel Paktı çerçevesinde Batı Avrupa Birliği (BAB) adında bir askeri örgüt kurulmuştur.

4 Nisan 1949’da Washington’da imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması ile kurulan NATO’nun 12 kurucu üyesi bulunmaktaydı. Bu ülkeler; ABD, Kanada, İngiltere, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Fransa, Norveç, Danimarka, Portekiz, İzlanda ve İtalya idi.

BİO projesinde, Varşova Paktı sorumluluğunda değil onun yerine BM yetkisinde ve/veya AGİT sorumluluğunda yürütülecek operasyonlara katkıda bulunmaya hazır olmak diğer koşuldur.

Türkiye’nin NATO üyeliğini sağlama yolunda attığı ilk adım Kore Savaşı’na asker göndermek olmuştur.

Öncülde yer alan Kolektif Güvenlik Antlaşması ile ilgili tüm bilgiler doğrudur.

SSCB’nin yıkılmasının ardından Rusya Federasyonu (Baltık devletleri dışındaki)
eski Sovyet coğrafyasını yaşamsal çıkar alanı ilan etmiştir. Zira, bu coğrafyadaki gelişmeler Rusya Federasyonu’nun ekonomik, askeri ve toplumsal açılardan doğrudan etkilemektedir. Söz konusu gelişmeleri denetlemek amacını güden dış politikaya “yakın çevre” (near abroad) adı verilmiştir.

KGAÖ üyeleri bölgedeki sorunlara ilişkin kendi aralarında yürüttükleri işbirliğinin yanı sıra NATO, ŞİÖ, BM Güvenlik Konseyi’nin Terörizme Karşı Komitesi, AGİT gibi örgütlerle de işbirliği hâlindedir.

17 Mart 1948’de Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere ve Lüksemburg Brüksel Paktı olarak bilinen bir ittifak antlaşmasını imzaladılar.

1951 yılında imzalanan protokol sonucunda Türkiye ve Yunanistan 1952 yılında NATO’ya katıldılar.

1951 yılında imzalanan protokol sonucunda Türkiye ve Yunanistan 1952 yılında NATO’ya katıldılar.

4 Nisan 1949’da Washington’da imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması ile kurulan NATO’nun 12 kurucu üyesi bulunmaktaydı.

4 Nisan 1949’da Washington’da imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması ile kurulan NATO’nun 12 kurucu üyesi bulunmaktaydı.

Kendisinden sonraki gelişmeler göz önüne alındığında oldukça iyimser bir ortamda gerçekleştirildiği rahatlıkla söylenebilecek olan Yalta Konferansı 4-11 Şubat 1945 tarihleri arasında Stalin, Roosevelt ve Churchill’in katılımıyla gerçekleştirildi. Konferansta ele alınan konuların özellikle üçü önemlidir.
Birincisi, daha önce yapılan Dumbarton Oaks Konferansı’nda ele alınan Birleşmiş Milletler örgütü konusu görüşülerek, büyük devletlere Güvenlik Konseyi’nde sürekli üyelik ve veto yetkisi verilmesi kararlaştırılmıştır. İkincisi, Almanya’nın 4 işgal bölgesine ayrılması kararlaştırılmıştır. SSCB’nin Almanya’dan savaş sonrasında almak istediği savaş tazminatının ABD ve İngiltere tarafından çok ağır bulunması nedeniyle bu konuda çalışma yapacak ortak bir komisyonun kurulması fikri benimsendi. Üçüncüsü, Polonya hükümeti sorunuydu. Savaş sonrası gelişmeler açısından büyük önem taşıyan bu sorun konferansta en fazla tartışma yaratan konuydu. SSCB kendi kontrolündeki Lublin hükûmetinin Polonya’nın meşru hükûmeti olduğunu iddia ederken ABD ve İngiltere ise kendi kontrollerinde bulunan Londra’daki Polonya hükümetinin meşru hükûmet olduğunu iddia ediyordu. Sorun, iki hükûmetin temsilcilerinin katılacağı bir kurucu hükûmetin kurulmasının kararlaştırılmasıyla çözülür gibi oldu. Ancak sonraki gelişmeler bu çözümün geçersiz olduğunu gösterecekti. Polonya konusu içinde yer alan bir başka husus da Polonya topraklarının kesinleştirilmesi ve bu çerçevede Polonya-SSCB sınırının Curzon Hattı olarak belirlenirken Polonya’ya bazı Alman topraklarının verilmesi oldu. Yalta Konferansı bitiminde yayınlanan “Kurtarılmış Avrupa Demeci”yle işgal edilen Avrupa ülkelerinde “demokratik rejimlerin” kurulacağı ilan edilmiştir.

Temmuz 1945’te toplanan Potsdam Konferansı, savaşın Avrupa’da sona ermesinin ertesinde yapıldı. Bu çerçevede savaşın getirdiği zorunlu işbirliğinin yerine savaş sonrası hesapların ve bu yüzden SSCB ile Batılı güçler arasındaki anlaşmazlıkların belirginleşmeye başladığı bir konjonktürde gerçekleştirildi. Ölen Roosevelt’in yerine yeni başkan Truman’ın, seçimleri kaybeden Churchill’in yerine Atlee’nin ve Stalin’in katılımıyla gerçekleştirilen bu konferansta ele alınan en önemli konu Almanya’nın geleceğiydi. ABD, SSCB ve İngiltere’nin Almanya’nın parçalanması yolundaki görüşlerini değiştirdikleri, bu konferansta açık bir biçimde görüldü. ABD ve İngiltere birleşik Almanya’nın korunmasının SSCB’ye karşı bir teminat olacağını düşünürken, SSCB ise birleşik Almanya’da etki kurabileceğini hesaplamaktaydı. Görüşmeler sonucunda taraflar birleşik Almanya’da demokratik bir rejim kurma yolunda anlaştılar, ancak bu rejimin nasıl kurulacağı ve niteliği üzerindeki anlaşmazlık hem Almanya’nın ikiye ayrılmasının hem de Soğuk Savaş’ın nedenlerinden biri oldu. Buna ek olarak savaş tazminatı konusunda SSCB ile Batılı güçler arasındaki anlaşmazlığın su yüzüne çıkması karşılıklı güvensizliği daha da arttırdı.

Kolektif Güvenlik Antlaşması’nın süresi 1999’da dolmuştur.

KGAÖ, 7 Ekim 2002 tarihinde altı Bağımsız Devletler Topluluğu ülkesi (Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Beyaz Rusya ve Ermenistan)
tarafından kurulan askeri ittifaktır.

KGAÖ, 7 Ekim 2002 tarihinde altı Bağımsız Devletler Topluluğu ülkesi (Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Beyaz Rusya ve Ermenistan)
tarafından kurulan askeri ittifaktır. 2006 yılında ittifaka katılan Özbekistan 2012
yılında üyelikten ayrılmıştır.

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (North Atlan-tic Treaty Organization: NATO) bir Soğuk Savaş it-tifakı olarak doğmuş, 40 yıl boyunca ABD ve SSCB arasındaki ideolojik bölünmenin ve bu çerçevede ortaya çıkan “dehşet dengesi” olgusunun sembol-lerinden biri olmuştur. Soğuk Savaş’ın bitiminden sonra, SSCB’nin ve Varşova Paktı’nın olmadığı bir dünyada “düşman”sız kalan NATO, kendisini “yeni dünya düzeni” olarak adlandırılan Soğuk Savaş son-rası uluslararası ortama adapte etmeye çalışmıştır.