Kolektif Güvenlik Örgütleri

Yalta Konferansı bitiminde  “ işgal edilen Avrupa ülkelerinde demokratik rejimlerin kurulacağı'' kararı '' Kurtarılmış Avrupa Demeci”yle ilan edilmiştir.

 12 Mart 1947’de ABD Başkanı Harry
Truman’ın ilan ettiği Truman Doktrini;
 komünist gerillalarla hükûmet birliklerinin çarpıştığı Yunanistan’a ve SSCB tarafından tehdit edilen Türkiye’ye toplam 400 milyon dolarlık askeri yardım yapma kararıdır.

Almanya’nın ikiye ayrılma süreci ardından 1947 yılında ABD, İngiltere ve Fransa’nın kendi işgal bölgelerini ekonomik bakımdan bütünleştirme yolunda önemli adımlar atmaları ve aynı yıl kendi bölgelerinde bir Alman
hükûmeti kuracaklarını açıklamalarıyla ivme kazandı. Almanya’nın güçlendirilerek kendisine karşı kullanılacağını düşünen SSCB’nin tepkisi Batı Berlin'e abluka uygulamak olur.ABD’nin hava köprüsü karşısında etkisizleşen ablukayı 12 Mayıs 1949’da kaldırmak zorunda kalır..

Sovyet etkinliğinin Batı Avrupa’ya yayılmasından endişe eden
ABD’nin, 5 Haziran 1947’de, daha sonra Marshall
Planı adıyla anılacak olan Avrupa’nın Yeniden İmarı Planı’nı ilan etmesidir. Washington Yönetimi,
Plan’a dahil olan 16 ülkeye altı yıl boyunca yaklaşık 20 milyar dolar tutarında ayni yardım yapmış,
böylece Batı Avrupa’nın İkinci Dünya Savaşı’nın
getirdiği çöküntü ortamından kurtulmasını ve siyasi istikrara kavuşmasını sağlamıştır

NATO’nun en yetkili karar organı Kuzey Atlantik Konseyi’dir. (North Atlantic Council) Konsey’de her
üye, büyükelçi düzeyinde bir Daimi Temsilci tarafından temsil edilir. Daimi Temsilciler, kendilerine bağlı
siyasi ve askerî kurmay heyeti ile birlikte çalışmalarını yürütürler.

1951 yılında imzalanan protokol sonucunda Türkiye ve Yunanistan 1952 yılında NATO’ya katıldılar.

Görev alanı kavramı, hem amaç ve ilkeler hem de coğrafya bakımından NATO'nun eylem alanı anlamına gelmektedir. Kuzey Atlantik
Antlaşması’nın 5. maddesine göre taraflar, içlerinden birine ya da birkaçına karşı gerçekleşecek bir silahlı saldırıyı, örgüte üye tüm taraflara yönelik bir saldırı olarak kabul ederek, BM Şartı’nda ifade edildiği hâliyle bireysel ya da kolektif meşru savunma haklarını kullanacaklardır. Aynı anlaşmanın 6.maddesine göre ise Örgütün görev alanı, üye devletlerin ülkeleri , karasuları, hava sahaları ve bunların Yengeç Dönencesi’nin kuzeyinde kalan adalarını, uçak ve gemilerini kapsamaktadır.

Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra Akdeniz’deki güvenlik ve ekonomik işbirliği konularına da ağırlık
vermeye başlayan NATO 1994’te “Akdeniz Diyaloğu” girişimini başlatmıştır. Halen (2012) yedi
üyesi bulunan (Cezayir, Fas, İsrail, Mısır, Moritanya, Tunus, Ürdün) bu girişimin temel amaçları,
bölgesel güvenlik ve istikrara katkı sağlamak; daha olumlu karşılıklı anlayış ortamı yaratılması ve; üye ülkelerde NATO’ya ilişkin önyargıları ortadan kaldırmaktır.

19 Haziran 1992 'de BAB(Batı Avrupa Birliği) üyesi ülkeler Bonn yakınlarında toplanarak “Petersberg
Bildirisi”ni yayınladılar. “Petersberg Görevleri” olarak adlandırılan bu görevler insani ve kurtarma görevlerini, barışı koruma görevlerini ve muharebe kuvvetlerinin barışı tesis etmek dahil tüm kriz yönetimi
görevlerini içerir. Petersberg Bildirisi ile BAB üyeleri AGİK ve Birleşmiş Milletler
Güvenlik Konseyi ile işbirliği içinde çatışma önleme ve barışı koruma çalışmalarına
destek vermeyi taahhüt ettiler

 2014’te gerçekleştirilen Galler Zirvesi'nin ardından çok yönlü tehditlere cevap verebilmek adına  NATO  Mukabele gücü bünyesinde krizlere hızla müdahale etme kapasitesine sahip'' Çok Yüksek Hazırlıklı Ortak Görev Gücü''nü  oluşturmuştur.

2001 yılından itibaren ise Afganistan'da NATO'nun görev sorumluluğu Türk Silahlı Kuvvetleri  tarafından yürütülmektedir.

Türkiye’nin Truman Doktrini ve Marshall Planı çerçevesinde ABD’den almaya başladığı ekonomik
ve askerî yardımların NATO’ya üye olunması halinde devam edeceği hatta daha da artacağı inancı çok güçlü olarak desteklenmiştir.

Türkiye’nin 1974’te Kıbrıs’ta ikinci harekâtı başlatması sonucunda NATO’nun bu harekatı önleyemediğini belirten Yunanistan NATO’nun askerî kanadından çekilmişti.

 Savunma Politikası ve Planlamadan Sorumlu Genel
Sekreter Yardımcısı pozisyonuna atanan Türk Büyükelçi Hüseyin Diriöz NATO'ya atanan üst düzey ilk Türk görevlidir.

 
Kıbrıs sorununun çözümü beklenmeden Güney
Kıbrıs Rum Yönetimi’nin sanki Kıbrıs’ın tek temsilcisiymişçesine 2004’te AB’ye üye yapılması NATO ve AB arasında soruna yol açmıştır.

SSCB’nin dağılmasının ardından, eski Sovyet coğrafyasında güvenliğin sağlanması konusunda en önemli rolü “ardıl devlet” sıfatıyla Rusya Federasyonu(RF)üstlenmiştir.

Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü KGAÖ, 7 Ekim 2002 tarihinde altı Bağımsız Devletler Topluluğu ülkesi (Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan,Tacikistan, Beyaz Rusya ve Ermenistan)tarafından kurulan askeri ittifaktır.
“11 Eylül Olayları”nın ardından uluslararası sistemin tümünde olduğu gibi eski Sovyet
coğrafyasında da güvenliğin tanımı ve yapılanması
sorgulanmaya başlamıştır. Özellikle, ABD’nin terörizme karşı verdiği savaş eliyle bölgeye girmesi, üye
devletleri daha sıkı işbirliğine yöneltmiştir. 14 Mayıs
2002’de Moskova toplantısında Kolektif Güvenlik
Antlaşması Örgütü (KGAÖ)’nü (Collective Security
Treaty Organisation: CSTO) kurma kararı alınmıştır.

Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün devlet başkanlarından oluşan ve örgütün en üst düzey organıdır. Örgütün
gündemini belirler, amaçlarına ulaşabilmek ve üye devletler arasında eşgüdüm sağlayabilmek için kararlar alır.

Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünün Askeri ve Güvenliğe özgü Organları ; Ortak
Karargâh, Devletlerarası Askerî-Ekonomik İşbirliği
Komisyonu ve Yasadışı Göçle Mücadele Eşgüdüm
Konseyi’dir.

NATO ve Şanghay İşbirliği Örgütü’dür.