ULUSLARARASI ÖRGÜTLER - Deneme Sınavı - 15

IMF'nin amaçlarına ulaşmak için kullandığı üçüncü araç olan kapasite geliştirme aracı, IMF’nin üyelerine etkin ekonomi politikaları uygulayabilmeleri için teknik destek ve eğitim yardımları sunmasıdır.

Hızlı Finansman Aracı (RFI), dünya ekonomisinde mal fiyatlarındaki dalgalanmalar ve doğal felâketler gibi dış şoklara maruz kalan ya da çatışma sonrası gibi kırılgan durumlarda bulunan IMF üyesi tüm ülkelerin acil ödemeler dengesi ihtiyaçlarını karşılama amacıyla kullanılan IMF kredisidir.

Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansı (MIGA), Banka üyesi ülkelerde yatırım yapanlara risk sigortası sağlar. Temel faaliyeti üyesi olan ülkenin firmalarının MIGA üyesi gelişmekte olan ülkelerdeki yatırımlarını sigorta etmektir.

GATT bir UluslararasıTicaret Örgütü kurma girişiminden kaynaklanan çok taraflı bir anlaşmadır. Bir Sekretaryası olmasına rağmen kurumsal yapısı olmamıştır. Bir uluslararası örgüt değil, ticarete ilişkin çeşitli kuralları içeren çok taraflı bir anlaşmadır.

Verilenler ifadelerin hepsi, DTÖ'nün temel görevleri arasındadır.

Marshall Planı, Truman Doktrininden farklı olarak tek tek ülkelere yardım etmek yerine tüm Orta ve Batı Avrupa’yı bölgesel olarak değerlendirmiştir. IV. cümledeki ifade bu kapsamda değildir.

G7’nin yapısı itibariyle kurucu anlaşmasının olmaması ve karar alma süreçlerinin şeffaf olmaması en çok eleştirilen yönüdür.

Hükümet dışı uluslararası örgütler, devletlerin/ kamu gücünün kurduğu ve yürüttüğü kurumların dışında ortaya çıkan uluslararası sivil yapılardır.Doğru cevap E seçeneğidir.

BM kurucu antlaşmasının 71. maddesinde hükümet dışı örgütler sadece “sivil toplum kuruluşları” şeklinde ismen geçmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

hükümetler tarafından toplumdan ziyade hükümetin çıkarlarına hizmet etmek için “gerçek” hükümet dışı örgütlere karşı kurulduğu gerekçesiyle kimi oluşumlar GONGO (govermentorganised NGOs) olarak adlandırılmaktadır. Yine dinî oluşumların cemaatlerinin dar çıkarlarını gerçekleştirme amacıyla kurduğu savlanan kuruluşlar RINGO (religious-oriented NGOs), iş çevreleri/ sermaye tarafından kurulan/desteklenen örgütler de BINGO (business-oriented NGOs) olarak adlandırılabilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Hükümet-dışı örgütler birçok uluslararası örgütte görüş bildirme, gündem yaratma ve danışma işlevi görmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

28 Mayıs 1961’de The Observer’da Peter Benenson imzasıyla yayınlanan “The Forgotten Prisoners” makalesiyle başladığı kabul edilen bir süreçle kurulan Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) (Amnesty International), bugün hem ulaştığı kapsama alanı, hem etkinliği hem de tanınırlığı ve bilinirliği açısından en önde gelen hükümet dışı uluslararası örgütlerdendir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Her hükümet dışı örgütte olduğu gibi resmî yapılanmalardan farklı olarak görece esnek ve yatay olarak örgütlenen UAÖ’nün en üst düzey yönetim organı, Uluslararası Konsey’dir. Örgütün merkezînin bulunduğu Londra’da faaliyet gösteren ve şubelerin ve alt-birimlerin üyeleri oranında önerdiği adaylardan oluşan Uluslararası Konsey’de örgüt dışından da katılımcılar yer alabilmekte, ancak oy verme hakkı sadece UAÖ üyelerine ait sayılmaktadır. İki yılda bir toplanan Konsey, hem genel siyasayı ve politikaları belirlemekte hem de bir anlamda iç denetim yapmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch: HRW), 1978’den itibaren kurulan bir dizi insan hakları örgütünün 1988’de tek bir şemsiye altında toplanmasıyla oluşturulmuştur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Vencouver’da (Kanada) düzenlenen nükleer-karşıtı eylemlerle olgunlaşan yapılanma, ismini ABD’nin Alaska’da yapacağı nükleer denemeye itirazi tanıklık etme yolculuğu için kiralanan ve adı Greenpaece olarak değiştirilen gemiden almaktadır. Farklı ülke ve kıtalarda aynı isim altında faaliyet gösteren çevreci oluşumlar, 14 Ekim 1979’da Amsterdam merkezli Greenpeace International’ın oluşmasıyla çok kısa sürede küresel çapta faaliyet göstermeye başlamıştır. Zehirli ve kimyasal atıklar, balina avcılığı, deniz canlılarının korunması, okyanuslar, yağmur ormanları ve habitat, biyolojik çeşitlilik, sürdürülebilir tarım, temiz enerji, iklim değişikliği, nükleer kirlilik ve silahsızlanma, genetiği değiştirilmiş organizmalar vb. konular dâhil her türlü çevresel sorun, örgütün zamanla genişleyen ajandasında yer almaktadır. Yeşil Barış, 1971 yılından itibaren küresel düzeyde çevre sorunlarına karşı mücadele veren en önemli hükümet-dışı uluslararası örgüttür. Doğru cevap A seçeneğidir.

1978’de çeşitli eylemlerde kullanılmaya başlanan gemi, 10 Temmuz 1985’te Yeni Zelanda açıklarında Fransa tarafından yapılacak bir nükleer denemeyi protesto etmek için bölgeye gitmiş ama Fransa gizli servisi tarafından bombalanarak batırılmıştır. (Fransa, bir gazetecinin de öldüğü saldırı (Operation Satanique) nedeniyle 1987’de özür diledi ve tazminat ödedi. Doğru cevap D seçeneğidir.

Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Federasyonu (International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies: IFRC) 1919'da kurulmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.

EFTA kurucu ülkeleri şunlardır: Avusturya, Danimarka, Norveç, Portekiz, İsveç,
İsviçre ve İngiltere. Sonradan Finlandiya, İzlanda ve Lihtenştayn da EFTA’ya katılmıştır. Günümüzde ise EFTA üyesi olarak sadece İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre bulunmaktadır.

Konsey’e üye ülkeler altışar aylık dönemler itibariyle dönüşümlü başkanlık yaparlar.

Kanada’nın da 1991’de görüşmelere katılmasıyla taraflar 1992 yılında uzlaşmışlar ve CUSFTA’nın yerini alacak olan Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (The North American Free Trade Agreement: NAFTA) 1 Ocak 1994 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anlaşma ile ABD, Kanada ve Meksika arasında, belirli sektörlerde ticaretin önündeki engellerin GATT kuralları çerçevesinde belirli bir süre içinde tamamen kaldırılması öngörülmüştür.