ULUSLARARASI ÖRGÜTLER - Deneme Sınavı - 11

Örgütün sürekliliğini ve devamlılığını (ve hatta bir adresi olabilmesini), kısacası bir örgüt (tüzel kişilik) olabilmesini sağlayan kilit organ olan Sekretarya ise Uluslararası Konsey ve Uluslararası Yürütme Komitesi’nin günlük rutin işlerini takip etmek ve gerçekleştirmekle görevlidir. Genel Sekreter’in başkanlığında yaklaşık 500 profesyonel personelin çalıştığı Sekretarya, Londra’da(n) yürüttüğü çalışmalar çerçevesinde çeşitli kampanyalar, projeler, programlar ve araştırmalarla lobi faaliyetlerini fiilen yürütmekte ve yönlendirmektedir.

1978’de kurulan Helsinki Watch, örgütün ilk nüvesini oluşturmaktadır. Bölgelerindeki insan hakları uygulamalarını izlemek için 1981’de kurulan Americas Watch, 1985’te kurulan Asia Watch, 1988’de kurulan Africa Watch ve 1989’da kurulan Middle East Watch, örgütün diğer temel bileşenlerini oluşturmaktadır.

Çin, kurucusu olduğu Dünya Bankası ve IMF’den 1949 yılında ayrılmış ancak 1980’de tekrar bu örgütlere katılmayı talep etmiş ve üye olmuştur.

Her yıl bir de İnsan Hakları Savunucusu Ödülü veren HRW, insan hakları örgütlerinin çalıştığı genel insan hakları konularının yanı sıra çocuk askerlerin durumu, kara mayınlarının ve misket bombalarının yasaklanması, sansürün önlenmesi vb. konularda yaptığı çalışmaları da özellikle vurgulamaktadır.

Bağımsızlığını korumak için hükümetlerden, şirketlerden, siyasi partilerden ve uluslararası örgütlerden maddi destek ya da bağış almayan örgüt, çoğu Avrupa’dan gelen bireysel bağışların yanı sıra vakıflar ve benzeri kuruluşlardan da Greenpeace’in amaç ve ilkelerine aykırı karşı-koşullar ileri sürülmemesi kaydıyla destek almaktadır.

Toplumsal dayanışmayı sağlamak, sosyal refahın gelişmesine katkıda bulunmak, yoksul ve muhtaç insanlara barınma, beslenme ve sağlık yardımı ulaştırmak için önemli görevler üstlenen Türk Kızılayı, kan, afet, uluslararası yardım, göç ve mülteci hizmetleri, sosyal hizmetler, sağlık, ilk yardım, eğitim, gençlik ve mineralli su işletmeleri alanlarında faaliyet göstermektedir. 11 Haziran 1868 tarihinde “Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti” adıyla kurulan Kızılay, 1947’de “Türkiye Kızılay Derneği” adını almıştır. Kuruluşa “KIZILAY” adını Atatürk vermiştir.

OECD’nin karar alma organı her üye ülkeden birer temsilci ile Avrupa Komisyonu temsilcisinden oluşan Konsey’dir.

Konsey yılda bir kez, önemli konuları tartışmak ve OECD çalışmalarının önceliklerini belirlemek üzere toplanmaktadır.

Konsey, karar ve tavsiye olmak üzere iki tür karar almaktadır.

OECD, üye ülkelerin tavsiyelere uyması konusunda baskı yapmaz.

Bir ülkenin OECD’ye üyeliği Konsey’de oybirliği ile kararlaştırılır.

Serbest ticaret Dünya Ticaret örgütü'nün temel amaçları arasında yer alır.

İsrail’le 1979 Camp David Anlaşması’nı imzaladığı için üyelikten çıkarılan Mısır, 1989’da tekrar üye olmuştur.

Kuruluş anlaşması gereği tüm Latin Amerika ülkelerinin üyeliğine açık olan Latin Amerika Entegrasyon Birliği (ALADI), Latin Amerika’daki bütün çok taraflı ticaret anlaşmalarının ve diğer bölgesel entegrasyonların şemsiye örgütüdür.

Başlangıçtan beri isminde bir din adı barındırması açısından sui generis bir uluslararası örgüt olan İslam İşbirliği Örgütü -İİÖ, amaç ve faaliyet
alanlarını da büyük ölçüde bu çerçevede belirlemiştir.Müslüman çoğunluğa sahip olan BM üyesi her devlet, üyeliğe başvurabilecektir.

Kâr amacı gütmeme/gönüllülük ölçütüne göre, bir oluşumun hükümet dışı örgüt olabilmesi için
özel/ticari şirketlerden farklı olarak faaliyetlerini herhangi bir maddi beklenti olmadan yürütmesi
gerekmektedir. Burada vurgu yapılan, üyelere/çalışanlara “kâr payı dağıtmama”larıdır.

BM’ye göre devletlerarası anlaşmalarla kurulmamış bütün uluslararası örgütler “hükümet dışı örgüt” olarak kabul edilir.

Hükümet dışı örgütleri tanımlamak için en sık başvurulan ölçütler arasında, “kâr amacı gütmeme/ gönüllülük” ve “uluslararası (toplumsal) yarar gütme” bulunmaktadır. Kâr amacı gütmeme/gönüllülük ölçütüne göre, bir oluşumun hükümet dışı örgüt olabilmesi için özel/ticari şirketlerden farklı olarak faaliyetlerini herhangi bir maddi beklenti olmadan yürütmesi gerekmektedir.

Hükümetler tarafından toplumdan ziyade hükümetin çıkarlarına hizmet etmek için “gerçek” hükümet dışı örgütlere karşı kurulduğu gerekçesiyle kimi oluşumlar GONGO (goverment organised NGOs) olarak adlandırılmaktadır.

Sivil toplum kuruluşlarının, mevcut düzenin açıklarını kapatarak kendisini idame ettirmesi için yönlendiren, bu anlamda da toplumun “gazını alma” işlevi gören ve “halka dayalı alternatifler” olmaktan ziyade “neo-liberalizmin araçları” olarak faaliyet gösteren yapılanmalar olduğu yönünde eleştiriler getirilmektedir.

Uluslararası Af Örgütü, insan haklarına saygı gösterilmesi ve bu hakların korunması konusunda çalışan insanların oluşturduğu uluslararası alanda tanınan küresel bir harekettir.

Uluslararası Yürütme Komitesi’nin ana amacı, tüm faaliyetlerin UAÖ’nün statüsüne, ilkelerine ve Uluslararası Konsey tarafından belirlenen genel politikalara uygun bir şekilde yürütülmesini gözetlemek, denetlemek ve sağlamak olarak belirlenmiştir.

Yumuşama (détant) döneminde, sosyalist bloğa karşı, özellikle insan hakları alanında önemli eleştiriler yönelmiştir. Bu eleştirilere aracılık eden hükümet-dışı örgütlerin başında da İnsan Hakları İzleme Örgütü gelmektedir.