ULUSLARARASI LOJİSTİK - Deneme Sınavı - 3

sayfa 120'de verilen Şekil 6.1. Lojistik Bilgi Teknolojileri’nin haritası (Kaynak: warehows.org) incelenebilir.

OSI modeli olarak bilinen yedi katman: 7 Uygulama katmanı 6 Sunum katmanı 5 Oturum katmanı 4 Taşıma katmanı 3 Ağ katmanı 2 Veri bağlantı katmanı 1 Donanım katmanı

Otimum ağ tasarımı, Optimum dağıtım planlama, Talep planlama ve Stok optimizasyonu stratejik planlama sistemleridir.

KKP yazılımlarını ve yukarıdaki yazılımları seçerken bazı genel özelliklerin bulunması tercih edilir: • Yazılımın kullanılmasının kolay olması • Yazılımı öğrenmenin kolay olması • Farklı veritabanı yapılarıyla entegre çalışabilmesi • İşletim sisteminden bağımsız çalışabilmesi • ISO 9001-2000 gibi kalite sertifikalarına sahip olması • Çok çeşitli dosya biçimlerinde (örneğin Word, Excel, HTML, Pdf, XML) raporlamaya izin vermesi • Tedarik zinciri ile yapılan planları ve verilen kararları Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yazılımlarını kullanarak entegre bir biçimde harita üzerinde gösterebilmesi

İster zengin, isterse zayıf istemci olsun, üzerinde Internet Explorer, Firefox ya da Chrome gibi bir ağ tarayıcısı (web browser) ile sistemlere erişip işlem yapması halinde bu istemciler ağ istemcisi (web client) olarak nitelendirilirler.

LAN (Yerel Alan Ağı / Local Area Network), ofis, fabrika, depo, okul binaları gibi sınırlı coğrafi alanda bilgisayarları ve aygıtları birbirine bağlayan ağdır). Yerel Alan Ağı, Ethernet kablolu ve kablosuz (802.11b/g/n) olarak tesis edilir ve yüksek veri aktarım hızına sahiptir. Günümüzde 10/100/1000 Megabit hızlar kullanılmaktadır.

Stok Optimizasyonu (Inverntory Optimization) yazılımları, depolarda her bir ürün için tutulan güvenlik stoğu ve sipariş adedi değerlerinin optimum (en iyi) değerlerinin hesaplanmasını hedef alır. Bu stok miktarları ve sipariş adetleri, müşterilere sunulması planlanan hizmet kalitesine (örneğin, zamanında yapılan teslimlerin oranı) bağlı olarak hesaplanır. Stoklarda çok yüksek miktarda ürün tutulması hizmet kalitesini arttırmakla beraber stoğa bağlanan finansal kaynaklar kabul edilemeyecek kadar fazla olabilir. Öte yandan, çok az stok tutarak stok tutma maliyetlerini azaltmaya çalışmak hizmet kalitesinde düşüşe yol açabilir.

KKP içinde yer alan lojistik modülleri ise Tedarik Yönetimi, Stok Yönetimi, Satış/Sipariş/Dağıtım Yönetimi ve Depo Yönetimi’dir. Depo Yönetimi için KKP modülleri yerine tipik olarak bu amaçla yazılmış kapsamlı Depo Yönetim Sistemleri (WMS) KKP ile entegre olarak kullanılmaktadır.

KKP yazılımlarını ve yukarıdaki yazılımları seçerken bazı genel özelliklerin bulunması tercih edilir: • Yazılımın kullanılmasının kolay olması • Yazılımı öğrenmenin kolay olması • Farklı veritabanı yapılarıyla entegre çalışabilmesi • İşletim sisteminden bağımsız çalışabilmesi • ISO 9001-2000 gibi kalite sertifikalarına sahip olması • Çok çeşitli dosya biçimlerinde (örneğin Word, Excel, HTML, Pdf, XML) raporlamaya izin vermesi • Tedarik zinciri ile yapılan planları ve verilen kararları Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yazılımlarını kullanarak entegre bir biçimde harita üzerinde gösterebilmesi

İstemci (Client), tekil olarak veya bilgisayar ağlarındaki diğer kaynaklara bağlanarak istenilen işlemlerin yapılmasını sağlayan uç birimlerdir. Klasik olarak Kişisel Bilgisayarlar (Personal Computer-PC) bu kapsamı oluşturmaktadır. PC’ler masaüstü (desktop), dizüstü (laptop, notebook) veya tablet tipi olabilirler; üzerlerine kurulan yazılımları çalıştırabilir ve diskleri üzerinde verileri saklayabilirler.

Üzerinde herhangi bir yazılım yüklü olmayan ve disk barındırmayan istemciler zayıf istemci (thin client) olarak adlandırılır. Bu istemciler sunumla ilgili grafik birimleri (widget) ve onların denetim yazılımını içerir. Bu tür istemci bilgisayarlarda işlem ile ilgili yazılım sunucuda yer almaktadır ve yazılımının bilgisayara yüklenmesi problemi yoktur. Veri okuma ve yazma işlemleri ağ üzerindeki veritabanı sunucusu üzerinde yapılır. Zayıf istemci kullanan sistemlerde haberleşme kanalından gönderilen bilginin az olmasına dikkat edilir. Zengin istemciye nazaran daha değişik bilgisayarlarda, hatta mobil gereçlerde de (tablet PC, akıllı telefonlar) kullanılabilirler. İster zengin, isterse zayıf istemci olsun, üzerinde Internet Explorer, Firefox ya da Chrome gibi bir ağ tarayıcısı (web browser) ile sistemlere erişip işlem yapması halinde bu istemciler ağ istemcisi (web client) olarak nitelendirilirler.

Sunucu (Server), bilgisayar ağlarında, erişim imkânı olan tüm istemcilerin kullanımına ve/veya paylaşımına açık kaynakları (yazılım kodları, veritabanı vb.) barındıran bilgisayar birimidir. Sunucular üzerine doğrudan işletim sistemi (MS Windows Server 200X, Unix, Linux) kurularak uygulama, yazılım servisleri ve veri tabanları (MS SQL Server, Oracle, MySQL vb.) kurulur.

Küçük bir çalışma alanı (ofis, fabrika, depo vb.) içerisindeki veya uzak mesafelerdeki bilgisayarların iletişim hatları aracılığıyla birbirine bağlandığı, dolayısıyla bilgi ve sistem kaynaklarının farklı kullanıcılar tarafından paylaşıldığı, bir yerden başka bir yere veri aktarımının mümkün olduğu yapılar bilgisayar ağları (computer networks) olarak tanımlanır. En az iki bilgisayarın birbirine bağlanması ile bir ağ oluşturulur.

Bilgisayar ağları aşağıdaki amaçlar için kullanılırlar: • İletişim ihtiyaçları (e-posta, IM, internet erişimi) • Donanım paylaşımı (terminal sunucuları, çevre birimlerinin paylaşımı vb.) • Dosya, veri veya bilgi paylaşımı • Yazılım paylaşımı (uygulama sunucuları)

Bilişim Sistemleri, verinin toplanması, işlenmesi, depolanması ve bilgisayar ağları üzerinden istenen bir uca güvenli bir şekilde iletilerek kullanıcıların hizmetine sunulmasında kullanılan, ve donanım, yazılım ve iletişim teknolojilerini bütünleştiren sistemlerdir. Bu tümleşik yapılar, yazılım uygulamaları ve bilgisayar donanımının tasarlanması, geliştirilmesi, işletimi, yönetimi ve desteğini içeren hizmetler ile oluşturulur ve sürdürülürler.

İstemci (Client), tekil olarak veya bilgisayar ağlarındaki diğer kaynaklara bağlanarak istenilen işlemlerin yapılmasını sağlayan uç birimlerdir. Klasik olarak Kişisel Bilgisayarlar (Personal Computer-PC) bu kapsamı oluşturmaktadır. PC’ler masaüstü (desktop), dizüstü (laptop, notebook) veya tablet tipi olabilirler; üzerlerine kurulan yazılımları çalıştırabilir ve diskleri üzerinde verileri saklayabilirler.

Stratejik Planlama Sistemleri faaliyetlerin modellenmesi ve tasarımı için kullanılan sistemlerdir. Bu sistemler, yeni bir sistemin oluşturulması için bir kereye mahsus kullanıldığı gibi (Optimum Ağ Tasarımı) meydana gelen değişikliklerde sistemin revizyonu (Optimum Dağıtım Planlama, Talep Planlama) veya periyodik olarak gözden geçirme (Talep Planlama, Stok Optimizasyonu) amaçları ile kullanılırlar.

Operasyonel Bilgi Sistemleri ise yürütülen faaliyetlerin yönetimi, denetimi ve raporlanması için kullanılan sistemlerdir. Genel olarak operasyonel fonksiyonlar; (i) satın alma süreçlerinin yönetildiği Tedarik Yönetimi, (ii) elde bulunan tüm stokların konsolide olarak yönetimi (Stok Yönetimi), (iii) satış faaliyetleri sonrasında alınan satış siparişleri ve bunların dağıtımı faaliyetleri için Satış/Dağıtım Yönetimi, (iv) depolardaki tüm elleçleme faaliyetleri ve stok hareketlerinin yönetildiği Depo Yönetimi, (v) sevkiyat planlarına uygun araçların temin ve atama işlemleri için Nakliye Yönetimi ve (vi) depolarda işlem gören siparişlerin sevkiyatının planlanması için Yük/Araç Planlama olarak tanımlanır.

İşletmelerin bünyesinde icra edilen (i) Tedarik ve Envanter Yönetimi, (ii) Üretim Planlama ve Kontrolü (varsa), (iii) Pazarlama, Satış ve Dağıtım Yönetimi, (iv) Finans ve Maliyet Yönetimi ve (v) İnsan Kaynakları (İK) Yönetimi fonksiyonları Kurumsal Kaynak Planlama – KKP (Enterprise Resource Planning-ERP)yazılımları ile yönetilir. İşletmelerde yaygın olarak kullanılan KKP yazılımları arasında SAP ERP, Oracle Applications, IFS, Microsoft Dynamics NAV, IAS, Logo Unity, Netsis ERP yer almaktadır.

Bilgisayar ağları aşağıdaki amaçlar için kullanılırlar: • İletişim ihtiyaçları (e-posta, IM, internet erişimi) • Donanım paylaşımı (terminal sunucuları, çevre birimlerinin paylaşımı vb.) • Dosya, veri veya bilgi paylaşımı • Yazılım paylaşımı (uygulama sunucuları)