ULUSLARARASI LOJİSTİK - Deneme Sınavı - 11

Yaygın sanallaştırma platformları VMware ve Microsoft Hyper-V’dir.

Optimum Ağ Tasarımı (Optimum Network Design) yazılımlarının amacı, bir lojistik ağının (tedarik zincirinin) stratejik seviyede optimum (en iyi) tasarımını yapmaktır. Bu seviyedeki kararlar diğer seviyelerdeki tüm kararlara girdi teşkil ettiğinden optimum ağ tasarımı tüm lojistik kararları arasında en önemli olanıdır.

Yük/Araç Planlama (Truck Loading) yazılımları, sevkiyatı yapılacak ürünlerin nakliye aracının içinde (örneğin kamyonun konteyneri veya bir tırın treyleri) ne şekilde yerleştirileceğini planlar. Bu plan yapılırken yerleştirilecek ürünlerin paket boyutları, ağırlığı, kırılganlık özellikleri ve rota üzerinde hangi sırayla boşaltılacağı son derece önemlidir.

Otomatik Tanıma ve Veri Toplama (OT/VT), bir verinin klavye üzerinden tuşlanarak girilmesi yerine verinin elektronik olarak algılanarak doğrudan bilgisayarlara kaydedilmesi işlemine denir. Bu teknolojilerin amacı veri girişinin doğru ve hızlı olarak yapılmasıdır. OT/VT olarak kullanılmakta olan çok sayıda teknoloji mevcuttur. Bu teknolojiler arasında barkod, Optik Karakter Tanıma (Optical Character Recognition - OCR), akıllı kartlar, ses tanıma (voice recognition), biyometrik teknolojiler (parmak izi ve retina taraması) ve RFID (Radyo Frekans tanımlama) sayılabilir. Bu teknolojiler çok uzun zamandan beri kullanılmaktadır. Kullanım amacına en uygun teknolojinin seçimi önemlidir. OT/VT teknolojileri Lojistik Bilgi Sistemleri’nde yoğun olarak kullanılmaktadır. OCR özel bir yazı tipiyle (font) yazılmış karakterlerin okunmasını sağlayarak bilgilerin metin olarak kaydedilmesini sağlar. Bu teknoloji sayesinde, taranmış bir dokümanın bir yazılım tarafından (örneğin Abbyy Fine Reader) metin haline dönüştürülmesi sağlanabilir. Dönüştürme başarı yüzdesi dokümanın tarama kalitesi ve yazı tipiyle yakından ilgilidir.

Sunucu (Server), bilgisayar ağlarında, erişim imkânı olan tüm istemcilerin kullanımına ve/veya paylaşımına açık kaynakları (yazılım kodları, veritabanı vb.) barındıran bilgisayar birimidir (Şekil 6.2). Sunucular üzerine doğrudan işletim sistemi (MS Windows Server 200X, Unix, Linux) kurularak uygulama, yazılım servisleri ve veri tabanları (MS SQL Server, Oracle, MySQL vb.) kurulur.

Operasyonel Bilgi Sistemleri ise yürütülen faaliyetlerin yönetimi, denetimi ve raporlanması için kullanılan sistemlerdir. Genel olarak operasyonel fonksiyonlar; (i) satın alma süreçlerinin yönetildiği Tedarik Yönetimi, (ii) elde bulunan tüm stokların konsolide olarak yönetimi (Stok Yönetimi), (iii) satış faaliyetleri sonrasında alınan satış siparişleri ve bunların dağıtımı faaliyetleri için Satış/Dağıtım Yönetimi, (iv) depolardaki tüm elleçleme faaliyetleri ve stok hareketlerinin yönetildiği Depo Yönetimi, (v) sevkiyat planlarına uygun araçların temin ve atama işlemleri için Nakliye Yönetimi ve (vi) depolarda işlem gören siparişlerin sevkiyatının planlanması için Yük/Araç Planlama olarak tanımlanır.

KKP yazılımlarını ve yukarıdaki yazılımları seçerken bazı genel özelliklerin bulunması tercih edilir: • Yazılımın kullanılmasının kolay olması • Yazılımı öğrenmenin kolay olması • Farklı veritabanı yapılarıyla entegre çalışabilmesi • İşletim sisteminden bağımsız çalışabilmesi • ISO 9001-2000 gibi kalite sertifikalarına sahip olması • Çok çeşitli dosya biçimlerinde (örneğin Word, Excel, HTML, Pdf, XML) raporlamaya izin vermesi • Tedarik zinciri ile yapılan planları ve verilen kararları Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yazılımlarını kullanarak entegre bir biçimde harita üzerinde gösterebilmesi

Optimum Ağ Tasarımı için kullanılan yöntemler Endüstri Mühendisliği disiplini altında yer alan ve Yöneylem Araştırması (Operations Research) adı verilen matematiksel ve işlemsel yöntemler geliştiren bilim dalının konusuna girer. Pratikte, ağ tasarımı PlanLM, Supply Chain Guru, IBM ILOG LogicNet Plus XE, Ortec Boss, Insight SAILS gibi özelleşmiş optimizasyon bazlı yazılımlar ile gerçekleştirilir

Çok küçük bir alandaki bilgisayar aygıtları arasındaki iletişimi kurmak için kullanılan ağdır. Bu ağ türünde yer alan donanım aygıtları (akıllı telefon, mobil terminal, POS terminali, mobil yazıcı vb.) kişiye yakın bulunurlar. PAN'ın menzili birkaç metre olup aygıtların birbirleriyle haberleşmelerinin yanında internet veya bir yüksek düzeydeki ağa bağlantılarını gerçekleştirmek için de kullanılabilir.

Geniş kapsamlı pazarlama ve satış işlemleri KKP yerine Müşteri İlişkileri Yönetimi (Customer Relationship Management - CRM) yazılımları ile yönetilmektedir. Bugün yaygın olarak kullanılan CRM yazılımları arasında SAP CRM, Salesforce.com ve Microsoft Dynamics CRM yer almaktadır. KKP içinde yer alan lojistik modülleri ise Tedarik Yönetimi, Stok Yönetimi, Satış/Sipariş/Dağıtım Yönetimi ve Depo Yönetimi’dir. Depo Yönetimi için KKP modülleri yerine tipik olarak bu amaçla yazılmış kapsamlı Depo Yönetim Sistemleri (WMS) KKP ile entegre olarak kullanılmaktadır.

ARENA, bir simülasyon yazılımıdır. Süreç Haritası Yazılımları (Flowchart Software) süreçlerdeki iş akışını (workflow) tanımlamayı kolaylaştırarak son derece önemli faydalar sağlar. Bu yazılımlar bilgisayara kurularak çalıştırılan masaüstü uygulamaları (Microsoft Visio, SmartDraw) olabileceği gibi bir ağ tarayıcısı içinden kullanılabilen çevrimiçi servisler (Gliffy, LucidChart, Cacoo) de olabilir.

Herhangi bir depodaki tüm bilgilerin tutulduğu ve tüm süreçlerin elektronik olarak yönetildiği yazılımlara Depo Yönetim Sistemi - DYS (Warehouse Management System - WMS) adı verilmektedir. DYS, depo/dağıtım merkezlerindeki mevcut stoğu, depolama kaynaklarını, elleçleme ekipmanlarını, insan kaynaklarını ve bilgisayar sistemlerini bütünleştirerek süreçlerin gerçek zamanlı ve kurallı olarak doğru ve verimli şekilde kontrol edilmesi ve yönetilmesini sağlar.

Ünite altı temel bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde sürdürülebilir lojistik yaklaşımının anlamı ve günümüzdeki önemi açıklanmaktadır. İkinci bölümde sürdürülebilir dağıtım yönetimi ve bu yönetsel faaliyeti gerçekleştirirken dikkat edilebilecek konular verilmektedir. Üçüncü bölümde sürdürülebilir depo yönetimi, dördüncü bölümde ise sürdürülebilir satın alma yönetimi ana başlıklarıyla ele alınmaktadır. Beşinci bölümde tersine lojistik kavramı ve özellikleri açıklanmakta ve son bölümde endüstriyel bir proje kapsamında sürdürülebilir lojistik uygulamaları örneklendirilmektedir.

Tersine lojistik temel olarak işletmelere aşağıdaki faydaları sağladığı için önemlidir: • Değer geri kazanımı: İlk üretimi esnasında katma değer katılmış ürün, malzeme ve parçada olan ve ürünün yeniden değerlendirilmemesi durumunda yok olacak değerin tekrar kazanılması. • Kar enbüyüklemesi: Ürün geri kazanımı ile hammadde, işçilik, enerji vb. maliyetlerinin azaltılması. • Çevresel yükümlülüklerin yerine getirilmesi: Atık geri dönüşümünün, zararlı madde yönetiminin vb. yapılması. • Müşteri ilişkileri yönetiminde gelişme: Satış sonrası hizmette iyileşme, müşteriye geri alım garantisi verebilme vb. girişimlerle müşteri ilişkilerinin geliştirilmesi.

SÜRDÜRÜLEBİLİR LOJİSTİK bölümünde de anlatıldığı üzere, d şıkkı dışındaki şıklarda sürdürülebilir lojistik uygulamaları örnek olarak verilmiştir.

Şekil 7.2'de tüm taşımacılık türlerinin küresel sera gazı emisyonları verilmiştir. Buna göre en fazla karayolu, en düşük de demiryolu taşımacılığına aittir.

• Lojistik sektörünün belkemiği olan ulaşım, toplam sera gazı emisyonlarının %13,1’ini oluşturduğu için en büyük CO2 emisyon kaynaklarından biri olarak ön plana çıkmaktadır (Şekil 7.1). Değişik taşımacılık türlerinin yıllık toplam küresel sera gazı emisyonları Şekil 7.2’de verilmektedir.

Ekonomik ve teknolojik gelişmelere paralel olarak çevresel değerlerin bozulması, yok edilmesi, toplumların tüm gelişmişliğe karşılık kıtlık, açlık, sera etkisi vb. küresel sorunlara çözüm bulamamaları ve hatta tür olarak insanın geleceğinin güvencede olmaması, 20. yüzyılın özellikle ikinci yarısında dikkatleri giderek artan ölçüde sürdürülebilirlik konularına çekmiştir. Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Komisyonu’na göre sürdürülebilirlik, “insanlığın, gelecek kuşakların gereksinimlerine cevap verme yeteneğini tehlikeye atmadan, günlük ihtiyaçlarını temin ederek, kalkınmayı sürdürülebilir kılma yeteneğine sahip olması” olarak tanımlanmıştır.

World Economic Forum (2009), İklim Değişikliği Üzerine Devletlerarası Panel (IPCC, 2007) ve DHL Global Yeşil Trendler Anketi (2010) sonuçlarına göre: 2000 yılıyla karşılaştırıldığında taşımacılık sektörü enerji tüketiminin 2050 yılında iki katına çıkması öngörülmektedir.

Lojistik sektörünün belkemiği olan ulaşım, toplam sera gazı emisyonlarının %13,1’ini oluşturduğu için en büyük CO2 emisyon kaynaklarından biri olarak ön plana çıkmaktadır.