ULUSLARARASI LOJİSTİK - Deneme Sınavı - 10

Sanayi devrimi ile bilinçsiz üretim ve tüketim politikalarının yıllarca uygulanması sonucunda çevre problemleri yeryüzünü tehdit eder seviyelere ulaşmıştır. Ozon tabakasının zarar görmesi, toprak ve su kaynaklarının kirlenmesi, küresel ısınma, bazı canlı türlerinin nesillerinin tükenmesi vb. tehlikeler karşısında 1990’lı yılların başından itibaren dünyada çevre ve sürdürülebilirlik konuları ön plana çıkmaya başlamıştır

Ayakizi terimi ilk olarak ekolojik ayakizi olarak türetilmiştir. Bir ürünün ve/veya aktivitenin dünyada bıraktığı yükü, yani izi izlemeyi ifade eden bir terimdir. Karbon ayakizi ise, doğrudan veya dolaylı olarak bir aktivite sonucunda salınan veya bir ürünün tüm yaşamı boyunca oluşan sera gazı emisyonlarının tamamıdır.

Araç navigasyonunun temel amacı, araç kullanıcısının özellikle yabancı bir ortamda yapacağı hareketlerin, bir sistem dâhilinde, gerekli yönlendirmeler yapılarak desteklenmesi ve yönlendirilmesidir. Bütünleşik navigasyon sistemi, sürücüye araç içindeki navigasyon ekranı üzerinden merkezden mesaj iletebilmekte ve bu sayede iletişim giderlerinin minimuma indirilmesi ve hedefe en uygun rotanın çizilerek sürücünün en kısa sürede ilgili adrese ulaşması sağlanmaktadır. Araç bilgisayar sistemi ile bütünleşik çalışan Eco-Drive teknolojisi yolda seyreden sürücüye sesli uyarılarda bulunarak yol güvenliği ve yakıt tüketimi açısından en uygun tepkilerin verilmesini sağlamaktadır.

Sürdürülebilir depo yönetimi kavramını benimsemiş olan bir işletme, ekonomik unsurlar ile birlikte deponun tüm bileşenlerini ele alarak, ekonomik, sosyal ve çevresel faktörler arasında denge kurmalıdır. Deponun gelişimi açısından sürdürülebilirlik faktörleri, depo yer seçimi ve iş akışının optimizasyonu, depo operasyonlarında enerji verimliliğini arttırmak, stok kayıplarının önlenmesine ilişkin faaliyetler, tehlikeli maddelerin güvenli şekilde elleçlenmesi ve stoklanması ile stok kontrolü ve yönetim sürecinin otomasyonu gibi konular etkin bir sürdürülebilir depo yönetiminde öne çıkan başlıklardır.

Milk run planlama süreci ile ürün ağacından ne zaman hangi malzemeden ne kadar getirilmesi gerektiği hesaplanır; ürünler kutu, palet kafes gibi taşıyıcı miktarlarına dönüştürülür; üreticilerden teyitler alınır; hangi malzeme ne zaman gelmesi gerekiyorsa ona göre seferler oluşturulur; teyitlere göre seferler planlanır (rota optimizasyonu); sefer planları yayınlanır ve takip edilir.

çevresel sürdürülebilirlik için yakıt tüketimi, emisyon ve atıkların azaltılması ile enerji verimliliği; sosyal sürdürülebilirlik için sağlık ve güvenliğe önem verme, işçi haklarının sağlanması ve korunması ile kanun ve yönetmeliklere uyulması; ekonomik sürdürülebilirlik için ise maliyetlerin azalması, özvarlıkların kullanılması, müşteri hizmetlerinin iyileştirilmesi ve gelir artışı lojistik sistem yapılanmasında öne çıkan esaslar olmaktadır. sosyal sorumluluk alanları: emniyet sağlık erişilebilirlik müşteri ve çalışan memnuniyeti işçi hakları

Dünya Bankası, ilki 2007 yılında ikincisi 2010 yılında yayınlanan “Connecting to Compete-Trade Logistics in the Global Economy (Rekabet Etmek İçin Bağlantı Kurmak-Küresel Ekonomide Ticaret Lojistiği)” başlığını taşıyan ve ülkelerin lojistik performanslarının incelendiği bir rapor hazırlamaktadır. Küresel lojistik performans endeksi (The Logistics Performance Index-LPI), ilk ölçümün yapıldığı 2007 yılında yedi kriter esas alınarak ölçülmekteydi:

Lojistik merkezlerin fiziksel özellikleri: Bir lojistik merkezin en az 250 hektar yüzölçümü olması, bir metropolün içinde ya da yakınında olması, karayoluyla ulaşım imkanı, demiryolu bağlantılarına sahip olması, çok türlü taşıma tesislerine, limanlara, iç suyollarına ve havaalanlarına yakınlığıyla doğrudan erişim imkanı, planlı imar, modern ofisler ve binalar ile gelişmiş iletişim ve bilgi teknolojisi altyapısı sayılabilir

Bowersox vd. (2006) bir lojistik sistemin altı operasyonel amacını aşağıdaki şekilde tanımlamıştır: • Hızlı Yanıt: Şirket değişimlere ve yeni gelişmelere çabuk tepki verebilmelidir. Müşterilerin mevcut ve geleceğe yönelik lojistik kapsamındaki istediklerini algılama ve sağlama yeteneği, yeni müşteriler kazanma ve mevcut müşterileri kaybetmeme için çok önemli bir ölçüttür. • Tutarlılık: Teslimat zamanları, teslimat miktarları vb. performans değerlerinde süreklilik önemlidir ve tutarlı olmalıdır. • En Az Stok: Stok maliyettir ve en az düzeyde tutulmalıdır. • Taşımaların Birleştirilmesi (konsolidasyonu): Taşıma maliyetleri, birçok küçük teslimatın birleştirilmesinin yanı sıra mümkün olduğu kadar büyük kapasiteli ve tam dolu araçlarla taşımacılık yapılarak ve geri dönüş yükü bulunarak azaltılabilir. Bu amaç her zaman olası değildir. Bazı hallerde diğer amaçlar ön plana geçebilmektedir. • Kalite: Günümüzde sadece taşınan ürünlerin kaliteli olması yeterli olmamaktadır. Lojistik hizmetlerin de kalite standartları tanımlanmalı ve uyulmalıdır. • Yaşam Çevrim Desteği: Lojistik sadece ürünün teslimatını içermez; aynı zamanda geri dönen malları da içerir. Geri dönen mallar, sezon sonu, kusurlu, raf ömrü dolması vb. nedenlerden oluşan iade ürünlerin dönüşü, ambalaj malzemeleri ve ürünlerin (hurdaların) yeniden değerlendirilmesi (geri kazanımı-recycling) nedeniyle olabilir.

DGG’nin 2010 yılında gerçekleştirdiği “Avrupa’daki Lojistik Merkezlerin Sıralanması” çalışması Avrupa’daki lojistik merkezlerin gelişim düzeylerindeki mevcut durumu gözler önüne sermektedir. Sayfa 176'da verilen Tablo 8.1 söz konusu çalışmaya göre sıralanan ilk 12 lojistik merkezi göstermektedir.

İntermodal/multimodal terminaller: Hemen hemen tüm lojistik merkezlerde intermodal ve multimodal terminallerden bulunmaktadır. İntermodal taşımacılık, ürünlerin aynı taşıma birimi içinde herhangi bir müdahalede bulunulmaksızın birden fazla taşıma birimiyle taşınmasıdır. Lojistik merkezlerde bu aktarımların yapılabilmesi için terminaller kurulmaktadır. Multimodal taşımacılık daha genel bir kavramdır. En az iki farklı taşıma yöntemiyle, demiryolu ve karayolu ile taşınan ürünlerin limanda birleştirilmesi veya ayrıştırılarak taşınması multimodal taşımacılıktır. Kombine taşımacılıkta taşıma birimi içinde bulunan yükün yeniden yüklemeye gerek kalmadan farklı taşıma birimleriyle taşınması söz konusudur. Ro-Ro gemisine yüklenen kamyonlar veya vagonlardaki yüklerin vagonlarla beraber gemiyle taşınması kombine taşımacılıktır.

Performans yönetim süreci yönetimin dört temel fonksiyonu olan planlama, organizasyon, uygulama ve kontrol işlevlerinden, kontrol işlevinin en önemli faaliyetlerinden birisidir. Kontrol işlevi, ulaşılmak istenen hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını sorgular

Bowersox vd. (2006) bir lojistik sistemin altı operasyonel amacını aşağıdaki şekilde tanımlamıştır: • Hızlı Yanıt: Şirket değişimlere ve yeni gelişmelere çabuk tepki verebilmelidir. Müşterilerin mevcut ve geleceğe yönelik lojistik kapsamındaki istediklerini algılama ve sağlama yeteneği, yeni müşteriler kazanma ve mevcut müşterileri kaybetmeme için çok önemli bir ölçüttür. • Tutarlılık: Teslimat zamanları, teslimat miktarları vb. performans değerlerinde süreklilik önemlidir ve tutarlı olmalıdır. • En Az Stok: Stok maliyettir ve en az düzeyde tutulmalıdır. • Taşımaların Birleştirilmesi (konsolidasyonu): Taşıma maliyetleri, birçok küçük teslimatın birleştirilmesinin yanı sıra mümkün olduğu kadar büyük kapasiteli ve tam dolu araçlarla taşımacılık yapılarak ve geri dönüş yükü bulunarak azaltılabilir. Bu amaç her zaman olası değildir. Bazı hallerde diğer amaçlar ön plana geçebilmektedir. • Kalite: Günümüzde sadece taşınan ürünlerin kaliteli olması yeterli olmamaktadır. Lojistik hizmetlerin de kalite standartları tanımlanmalı ve uyulmalıdır. • Yaşam Çevrim Desteği: Lojistik sadece ürünün teslimatını içermez; aynı zamanda geri dönen malları da içerir. Geri dönen mallar, sezon sonu, kusurlu, raf ömrü dolması vb. nedenlerden oluşan iade ürünlerin dönüşü, ambalaj malzemeleri ve ürünlerin (hurdaların) yeniden değerlendirilmesi (geri kazanımı-recycling) nedeniyle olabilir.

SCOR modeli beş temel süreç üzerine kurulmuştur: Planlama, Tedarik, Üretim, Dağıtım ve Geri Dönüşler.

Sıralamada, lojistiği büyümede stratejik sektör olarak benimseyen Almanya 4,11 puanla birinci, Singapur 4,09 puanla ikinci ve İsveç 4,08 puanla üçüncü sıradadır

Kombine taşımacılıkta taşıma birimi içinde bulunan yükün yeniden yüklemeye gerek kalmadan farklı taşıma birimleriyle taşınması söz konusudur. Ro-Ro gemisine yüklenen kamyonlar veya vagonlardaki yüklerin vagonlarla beraber gemiyle taşınması kombine taşımacılıktır.

Bkz. Tablo 8.4

Temelde lojistik merkezlerin ana amaçları, lojistik zincirinin, yük taşıma araçlarının, depo kullanımının ve iş gücünün optimizasyonu ile toplu taşıma ve personel maliyetlerinin enküçüklenmesidir. Lojistik merkezler hem ekonomik açıdan bölgenin kalkınmasını sağlamakta hem de çevreye karşı daha duyarlı faaliyetlerde bulunmaktadır. Lojistik merkezler, etkin olabilmeleri için büyük ve önemli üretim merkezlerine (sanayi bölgeleri, iş merkezleri vb.) şehirlere, demiryolu, karayolu hatlarına ve mümkünse limanlara yakın, ancak şehir trafiğini doğrudan etkilemeyecek noktalarda kurulmaktadır.

Depolar üzerinden gerçekleşen dağıtımda depolar malzemelerin geçici bir süre için saklandığı noktalardır.  Depolar, işletmelere ürün tedarik etme ve müşteri taleplerini yerine getirme amacı doğrultusunda hem hedeflerini gerçekleştirme hem de müşteri memnuniyeti anlamında katkı sağlamaktadır. İşletmenin tesis kurulum aşamasında yaptığı çalışmalara göre üretim tesislerinin içerisinde olabileceği gibi tesisin hemen yanına, ayrı olarak kurulmuş halde de olabilmektedir.

Geleneksel dağıtım, depolar üzerinden gerçekleşir ve depolar malzemelerin geçici bir süre için saklandığı noktalardır. Doğrudan nakliyat, malzemelerin tedarikçiden müşteriye doğrudan ulaştırılmasıdır. Çapraz sevkiyat, tedarikçiden gelen malzemelerin çapraz sevkiyat tesisi olarak adlandırılan depolarda saklanmadan sadece geçici bir süre (24 saatin altında) tutularak müşteriye gönderilmesidir.