ULUSLARARASI LOJİSTİK - Deneme Sınavı - 11

İşlevsel açıdan ele alındığında ulaştırma sistemleri temel olarak aşağıdaki bileşenlerden oluşmaktadır:
• Tesisler ve altyapı: karayolları (devlet yolları), çevreyolları (ödemeli/ücretli yollar), demiryolları
ve istasyonlar, havalimanları, (deniz/suyolu) limanları ve su kanalları, boru hatları.
• Araçlar ve araç filoları: karayolu araçları, lokomotifler, gemiler ve diğer suyolu araçları,
uçaklar.
• İşletmeler ve organizasyonlar: demiryolları, havayolları, gemi işletmecileri, kara taşımacılığı ve
karma taşımacılık yapan nakliye şirketleri; havalimanı işletmecileri, liman işletmeleri, karma
taşımacılık istasyonları işletmecileri; altyapıdan sorumlu devlet organizasyonları, yerel
yönetimlerin ulaştırma altyapısı ve planlaması ile ilgili birimler, yerel ulaştırma daireleri.
• İşlevsel tesisler ve ilgili işletmeler: bakım-onarım merkezleri (demiryolu, havayolu ve suyolu
araçları) ve işletmecileri, inşaat şirketleri gibi altyapı kurucuları ve müteahhit firmaları, hava
kontrol merkezleri, deniz trafik kontrol organizasyonları.
• Operasyon stratejileri ve yasalar: havayolu, karayolu, denizyolu trafik kontrolü, ulusal kalkınma
planları ve stratejik planlar, ulusal ve yerel yasalar, uluslararası kuruluşlar ve anlaşmalar,
uluslararası kurallar ve kanunlar, yasa koyucular.

A şıkkında yer alan "Yönetim ve organizasyon", işlevsel açıdan ele alındığında ulaştırma sistemlerinin temel bileşenlerinden birisi değildir

Lojistik sistemleri içerisinde ulaştırma faaliyeti üç farklı bakış açısıyla ele alınabilir. Bu farklı bakış açıları sistem içerisinde yer alan tarafların farklı rollerini ortaya çıkaracak şekilde ulaştırma faaliyeti ile ilişkisini belirler. Bu taraflar gönderici, taşıyıcı ve alıcı olarak düşünülmelidir.

Boru hattı taşımacılığı temelde demiryolu ve denizyolu taşımacılığı ile rekabet halindedir.

Bir lojistik sisteminin etkili çalışabilmesi için üç ana işlevini yerine getirmesi gerekir. Bunlar,
siparişlerin alınıp işlenmesi, stok kontrolü ve tedariktir.

Lojistik sisteminin sahibi ve yöneticisi olan kuruluşun ulaştırma hizmetinin tasarımı ile ilgili alması gereken temel kararlar şunlardır:
• Hangi taşıma türü kullanılacak?
• Kullanılacak olan her bir taşıma türü için hangi taşıyıcı kuruluştan hizmet alınacak?
• Şirket, kendi filosuna sahip olduğu bir sistem mi yürütecek yoksa hizmetin ya da araçların
kiralandığı bir sistemle mi çalışacak?
• Gönderici, ulaştırma operasyonlarını kendisi mi yönetecek, yoksa üçüncü taraf olan bir
kuruluştan hizmet mi alacak?

C şıkkında yer alan "Taşıyıcı firmaların güvenilirliği ve bilançoları yeterlimidir?" Lojistik sisteminin sahibi ve yöneticisi olan kuruluşun ulaştırma hizmetinin tasarımı ile ilgili alması gereken temel kararlardan biri değildir.

Taşıyıcı kuruluş bakış açısıyla ele aldığımızda uluslararası taşımacılığın yerel ve bölgesel taşımacılıkla karşılaştırıldığında çok belirleyici özellikleri olduğunu görebiliriz:
• Her şeyden önce uluslararası taşımacılık sınırlar ötesi bir faaliyettir ve bir yükün taşınmasında birden fazla ulusal sınırdan geçmesi ve birden fazla ülkenin topraklarında hareket etmesi gerekecektir. Yerel lojistik faaliyetlerine göre siyasal açıdan farklı bir kapsamda ele alınır. Her ne kadar küreselleşme ve küresel ticaretin gelişimiyle ülkeler arası jeopolitik farkların azaldığı düşünülmekte ise de bir yükün ulusal sınırlardan geçerek taşınması hala çok farklı bir süreçtir ve kendine has birçok zorlukları vardır. Bir yükün geçtiği bütün ülkelerde farklı yasal düzenlemelere uygun bir şekilde taşınması gerekir. Birçok yerel taşımacılık faaliyetinde belgeleme ve dokümantasyon gerekmezken uluslararası taşımacılıkta çok çeşitli belgeleme, bilgi alışverişi ve dokümantasyon sorumlulukları vardır.
• Uluslararası taşımacılıkta ölçekler farklıdır. Ortalama mesafeler ve ortalama yük miktarları çok daha büyüktür. Buna bağlı olarak taşıyıcı firmalar daha büyük ölçekli kuruluşlar olmak durumundadırlar. Bu durum yalnızca mesafelerin ve yük miktarlarının daha büyük ölçekli olmasıyla açıklanamaz. Uluslararası taşımacılık faaliyeti gerçekleştiren bir taşıyıcı kuruluş çeşitli yasal düzenlemeler, gümrükleme ve dokümantasyon sorumluluklarını yerine getirmesi için şirket içerisinde farklı birimlere ihtiyaç duyar.
• Kullanılan taşıma türleri çok daha farklıdır. Yerel taşımacılıkta çoğunlukla kara ve demiryolu kullanılırken, uluslararası taşımacılıkta denizyolu ve havayolu da önemli bir yer tutar. Ülkeler arası uzun mesafelerin katedilmesinde bir yükün taşınmasında birden fazla taşıma türü eşgüdümlü bir şekilde kullanılmak durumunda olacaktır ki bu tip sistemlere karma (intermodal) taşıma sistemleri denir.

Bu nedenle, IV şıkkında yer alan "Uluslararası taşımacılıkta sınırlar çok keskindir. Buna bağlı olarak taşıyıcı firmalar ulusal kuruluşlar olmak durumundadırlar" yanlış cevap olmaktadır.

Motorlu taşıtlarla yapılan karayolu taşımacılığı ulaşım türleri arasında yük taşımacılığında hem ilk akla gelen hem de en çok tercih edilen türdür. Karayolu taşımacılığı diğer bütün türler arasında en esnek ve erişimi en kolay olan türdür.

Ulaştırma sistemlerindeki ekonomik mekanizmayı çalıştıran geleneksel arz-talep ilişkisiyle birlikte iki temel ilke vardır. Bir tanesi geleneksel üretim ekonomisinde de önemli rol oynayan ölçek ekonomisi diğeri de ulaştırma hizmetine özel mesafe ekonomisidir

Ulaştırma ekonomisi, en genel anlamda, geleneksel üretim ekonomisine benzemekle birlikte piyasanın belirleyicileri olan maliyetleri ve bedelleri etkileyen ve destekleyen birçok farklı unsur vardır. Bunlar kısaca şu şekilde özetlenebilir:
• hizmet maliyeti,
• taşınan ürünlerin değeri,
• taşıyıcının faaliyet kapasitesi
• taşıyıcının faaliyet alanının büyüklüğü ve jeopolitik önemi,
• taşıyıcının kullandığı taşıma türü,
• taşınan ürünle taşıma türü arasındaki uyum,
• taşıyıcı ve gönderici arasındaki işbirlikleri ve ortaklıklar, ve
• genel ekonomik durumla birlikte arz-talep dengesindeki durum.

D. şıkkında bulunan "Taşınan ürünün yerel kaynak oranı" bir belirleyici olarak yer almamaktadır.

Taşıma türünün seçimi lojistik sistemlerindeki en kritik karar problemlerinden bir tanesi olmakla beraber yükün değer-ağırlık oranı ve ağırlık-boyut ilişkisi tür seçiminin belirlenmesinde kritik önem taşırlar. Düşük değer-ağırlık oranına sahip yükler için demiryolu ve denizyolu taşımacılığı tercih edilmektedir.

Yönetim aşağıda verilen beş fonksiyonun yerine getirilmesiyle oluşan bir süreç olarak tanımlanır. Bunlar:
• Örgütleme (organizasyon)
• Planlama
• Yürütme ve yönlendirme
• Eşgüdüm (koordinasyon)
• Kontrol ve düzeltme

d şıkkında yer alan "Dahil olma" ise bu fonksiyonlardan biri değildir.

Lojistik Servis Sağlayıcının gerçekleştirebileceği başka faaliyetler de vardır. Bunlar kısaca şöyle sıralanabilir:
• Stok yönetimi: Özellikle depolanacak ürünlere ait stok miktarının ve stoktaki ürünü yenileme stratejisinin belirlenmesi,
• Tahminleme: Taşınacak ürün miktarı, elde edilecek gelir gibi ilgilenilen konuya dair geleceğe dönük kestirimin bilimsel yöntemlerle yapılması,
• Banka işlemleri, ürün bedeli tahsilâtı: Taşıma işi bittikten sonra işi yaptıran firma adına ürün bedelinin tahsili,
• Bilgi sistemi kullanarak ürünü ve araçları varış noktasına kadar izleme: Özellikle GPS ve GIS gibi sistemleri kullanarak araçları ve gerekiyorsa yükü gerçek zamanlı izleme,
• Müşteri ilişkileri yönetimi: Müşterilerle olan ilişkilerin ve müşteri beklentilerinin izlenmesi, müşteri memnuniyetini arttıracak önlemlerin araştırılması vb.

c şıkkında yer alan "Kalburlama" işlemi ise, Lojistik Servis Sağlayıcı'nın gerçekleştirebileceği faaliyetlerden biri değildir.

Müşteri ilşkileri yönetimi ile hedeflenen, müşteri memnuniyetini arttırmak ve firmanın müşterisi olarak kalmalarını sağlayacak yaklaşımlar geliştirmektir. Müşterilerle ilişkilerde dikkat edilmesi gereken kriterler genel olarak şöyle verilmektedir:
• Profesyonellik: İşin tam zamanında ve hatasız yapıldığının ve bir uzmanla çalışıldığını gösterme.
• Müşteriye Karşı Tutum: Müşteri ile karşılaşıldığında sergilenen davranışlar, ortam ve kullanılan malzemenin kalitesi. Ayrıca bir sorun çıktığında bunu çözmede gösterilen yetenek, çaba.
• Müşteri Odaklı Olmak: Müşterinin düşünceleri ile dertlerini önemseme ve bunların önemsendiğini gösterme.
• İnanılırlık ve Firma Ünü: Firmanın oluşturduğu hava ile inanılır olması, söylediğini gerçekleştirmesi ve oluşturduğu ününü korumak için gösterdiği çaba.

e şıkkında yer alan "Kazanç Odaklı Olmak" kriterlerden biri değildir.

Üç Boyutlu Yükleme: Yükün en, boy ve genişlik olarak üç boyutunun da önemli olduğu ve tamamen kapalı bir hacme yerleştirilmeye çalışıldığı durumda ortaya çıkan problemdir. Örneğin konteynır içine paketler halinde ürün yükleme ve kapalı kasası olan bir araca paket veya konteynır yükleme problemi bu gruba girer. Amaç kullanılmayan hacmi en küçük yapacak şekilde paketlerin nasıl yerleştirilmesi gerektiğini belirlemektir.

"Sigortalama", olası risklere karşı uygun sigorta türünün seçilmesi ve sigorta işleminin yapılması, sigortacılık ise bu işi yapan kişi veya kurumların gerçekleştirdikleri faaliyetlerdir.

Depoda ürünün taşınması (elleçleme) için kullanılan farklı yöntemler vardır. Bunlar şöyle verilebilir:
• Eleman Kullanma,
• Çatallı Taşıyıcı Kullanma,
• Taşıyıcı Bant Kullanma,
• AGV Kullanma,
• AS/RS Kullanma,
• Karma Yapı.

D şıkkında doğrudur. "Eleman Kullanma, Çatallı Taşıyıcı Kullanma ve Taşıyıcı Bant Kullanma" elleçleme yöntemleridir. IV nolu şıkta yer alan GPS Kullanma bunlardan biri değildir.

Yük birleştirme üç şekilde yapılabilir. Bunlar:

• Mesafe Temelli Birleştirme,
• Zaman Temelli Birleştirme,
• Çok Duraklı Birleştirme. 

e şıkkı bu üç işlemi de kapsayarak, doğru cevap olmaktadır.

Taşımacılığın hangisinin seçilmesi gerektiği konusunda dikkate alınması gereken kriterler şunlardır: Maliyet, hız, izlenebilirlik, esneklik, güvenilir olma ve yükün özel ekipman gerektirmesi. b şıkkında yer alan "İade edilebilirlik" bunlardan biri değildir.

Ürünlerin toplanması ve geri getirilmesi için yapılan taşımacılığa "tersine lojistik" adı verilmektedir.

Gümrükleme: Bu aşamada gerçekleştirilebilecek faaliyetler şöyle sıralanabilir:
• Ürünü gümrükten geçirmek için gerekli her türlü işlemin yapılması,
• İthalat ve ihracat için gerekli resmi belgelerin düzenlenmesi,
• BİLGE (Bilgisayar Destekli Gümrük Etkinlikleri yazılımı) ile gümrük işlemlerinin izlenmesi,
• Yurt dışına giden ürünlerin varacağı noktaya kadar izlenmesi.

d şıkkında yer alan ve üç faaliyeti kapsayan doğru olmaktadır.