ULUSLARARASI KAMU MALİYESİ

Küreselleşme ile gündeme gelen uluslararası vergi sorunları bu kitapta uluslararası çifte vergilendirme, elektronik ticaretin vergilendirilmesi, uluslararası şirketlerin vergilendirilmesi, uluslararası transfer fiyatlandırması ve uluslararası vergi rekabeti başlıkları altına incelenmiştir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Kaynak ilkesine göre devlet, egemenliği altında bulunan ülkesi üzerindeki tüm vergi konularını vergilendirir. Doğru cevap B'dir.

İkametgah-Kaynak çatışmaları: Vergi yükümlüsünün elde ettiği gelir kaynak devlet tarafından vergilendirilirken ikamet devlet tarafından da vergilendirilir. Doğru cevap C'dir.

Mal ve hizmetlerin, finansal sermayenin, üretim faktörlerinin ve teknolojinin uluslararası hareketliliğinin artması dünya ekonomisinin geride bıraktığımız yüzyılda daha bütünleşmiş hâle gelmesine neden olmuştur. Sığınmacıların uluslararası hareketliliğinin artması, dünya ekonomisinin geride bıraktığımız yüzyılda daha bütünleşmiş hâle gelmesine neden olmadığından yanlıştır. Doğru cevap B’dir.

Devlet vergilendirme yetkisini kullanırken kaynak, ikamet ya da uyrukluk ölçütüne göre vergilendirme yetkisinin sınırlarını belirleyebilir. Alıcı ölçütlerde arasında yer almaz. Doğru cevap E’dir.

İki ya da daha fazla devlet bir vergi yükümlüsünün gelirinin kendi ülkelerinde doğduğunu öne sürmeleri Kaynak-Kaynak çatışmalarına örnektir. Doğru cevap C’dir.

Uluslararası hukuksal çifte vergilendirmeni unsurları aşağıdaki gibi

sıralanabilir: İki ya da daha fazla devlet (ya da vergilendirme yetkisine sahip yerel idare), Aynı vergi yükümlüsü, Aynı vergi konusu, Aynı vergilendirme dönemi, Aynı ya da benzer vergiler.

Aynı vergilendirme memurunun söz konusu vergilendirmenin unsurları arasında yer alması olanaksızdır. Doğru cevap C’dir.

Matrahtan indirim yönteminde, ikamet devletinde hesaplanan matrahtan yurtdışında ödenmiş vergiler bir gider kalemi gibi indirilir. Doğru cevap A’dır.

Elektronik ticaret (e-ticaret), üretim, dağıtım, satış ve teslim işlemlerinin bilgisayar ağıyla gerçekleştirilmesi olarak tanımlanabilir. Doğru cevap B’dir.

İnternet teknolojisinde yaşanan gelişmelerle birlikte ticari faaliyetlerde ihtiyaç duyulan sermaye tutarı esasen azalmış, küçük işletme sayısında ise artış olmuştur. Doğru cevap C’dir.

Uluslararası ticarette KDV’nin uygulanmasında kaynak ve varış yeri ilkesi (orijin ve destinasyon ilkesi) uygulanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Elektronik ticarette kaynak ilkesi, KDV’nin etkin bir şekilde uygulanması, gelir idaresinin işleyişinin rahat olması ve mükellefin vergiye uyum maliyetlerinin düşük olması gibi nedenlerle özellikle gelir idaresi tarafından tercih edilmektedir.

Yukarıdaki açıklamalar ışığında ‘’Mükellefin vergi uyumunun yüksek olması’’ ifadesi yanlıştır. Doğru cevap D’dir.

1998 yılında OECD’nin Ottowa’da gerçekleştirilen ve elektronik ticaretin vergilendirilmesinde uluslararası ilkelerin tartışıldığı toplantısında, tüketim vergilerinde vergilendirme yerinin tüketimin gerçekleştiği yer olması gerektiği belirtilmiştir. Doğru cevap A’dır.

Uluslararası hukuksal çifte vergilendirmesi unsurları aşağıdaki gibi
sıralanabilir:
• İki ya da daha fazla devlet (ya da vergilendirme yetkisine sahip yerel idare),
• Aynı vergi yükümlüsü,
• Aynı vergi konusu,
• Aynı vergilendirme dönemi,
• Aynı ya da benzer vergiler. Doğru cevap C'dir.

Uluslararası çifte vergilendirmenin ortadan kaldırılması için uygulanan yöntemler; matrahtan indirim yöntemi, mahsup yöntemi, istisna yöntemi, ikili vergi anlaşmaları ve OECD model vergi anlaşmasıdır. Doğru cevap D'dir.

İstisna yöntemi esas olarak sermaye ithalat tarafsızlığını (capital import neutrality) sağlamayı amaçlamışken mahsup yöntemi sermaye ihracat tarafsızlığını (capital export neutrality) sağlamayı amaçlamıştır. Doğru cevap B'dir.

BM Model Vergi Anlaşması (Birleşmiş Milletler Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Arasındaki Model Vergi Anlaşması) 1980 yılında yayınlanmış ve 2001 yılında güncellenmiştir. Doğru cevap D'dir.

Andean Uluslar Topluluğu, 1971 yılında Andean Modeli olarak da bilinen bir “çok taraflı anlaşma modeli” (Andean Modeli) yayınlamıştır. Doğru cevap C'dir.

Doğrudan elektronik ticaret, müşterinin elektronik ticaret araçlarını kullanarak sipariş ettiği malların ya da hizmetlerin müşteriye İnternet aracılığıyla dijital alarak teslim edilmesini ifade ettiği hâlde dolaylı elektronik ticaret, çevrimiçi (online) olarak sipariş edilen malların ya da hizmetlerin geleneksel yollarla teslim edilmesi anlamına gelmektedir. Bu durumda müşterinin çevrimiçi olarak sipariş verip bilgisayarına doğrudan doğruya bir İnternet sunucusundan indirdiği (ya da elektronik posta ile edindiği) yazılım, müzik ya da görüntü dosyaları ile her türlü bilgi ya da yararlandığı danışmanlık hizmetleri ve benzerleri (dijital ürünler) doğrudan elektronik ticaret olarak nitelendirilir. Buna karşılık, bahsedilen ürünlerin çevrimiçi olarak sipariş edilip CD ya da benzeri ortamlarda fiziki olarak teslim alınması dolaylı elektronik ticaret olarak nitelendirilmektedir. Doğru cevap C'dir.

İnternet teknolojisinin vergileme üzerinde etkili olan özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• İnternet teknolojisinde yaşanan gelişmelerle birlikte ticari faaliyetlerde ihtiyaç duyulan sermaye tutarı azalmış, küçük işletme sayısında artış olmuştur.
• Elektronik ticaret alım-satım işlemlerinde temsilci, komisyoncu, acente gibi aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırmıştır (disintermediation). Bir otobüs firmasının şehirlerarası otobüs biletlerini İnternet üzerinden doğrudan müşterilerine satması bu konuda verilebilecek bir örnektir.
• Şifreleme teknolojisinin gelişmesiyle birlikte İnternet üzerinden gönderilen ve alınan mesajların içeriklerinin üçüncü taraflarca araştırılması güçleşmiştir.
• Özellikle çok uluslu şirketlerde tasarım ve üretim gibi fonksiyonların bütünleşmesi sonucu grup içi fonksiyonların birbirinden ayrılması güçleşmiştir.
• İnternet teknolojisi işletmelere uluslararası faaliyetlerindeki organizasyon yapılarının oluşturma konusunda esneklik getirmiştir.
• İnternet teknolojisi ticari faaliyetin sürdürüldüğü yerin tespit edilmesini güçleştirmiştir. 

Doğru cevap A'dır.