ULUSLARARASI KAMU MALİYESİ - Deneme Sınavı - 11

Temel olarak rakip olunmayan ve dışlanamaz nitelikte olan tam uluslararası kamu mallarının üç tür fayda sağladıkları ileri sürülmektedir. Bunlar risk azaltma, kapasite geliştirme ya da artırma ve doğrudan fayda sağlamadır.

Yukarıdaki açıklamalar ışığında ‘’Dolaylı fayda sağlama‘’ yanlıştır. Doğru cevap E’dir.

I,II ve V. ifadeler doğru iken, III ve IV. ifadeler yanlıştır. Çünkü, bir kamu malının bir üretici tarafından (devlet tarafından) üretildikten sonra birimlere ayrılarak fiyatlandırılması ve fiyat ödemeyenlerin bu malın tüketiminden dışlanması mümkün değildir. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Erdemli mallar özünde kişisel mal niteliklerini taşımasına rağmen finansmanı ve üretimi kamu tarafından yerine getirilmektedir. Erdemli mal ve hizmetlere örnek olarak kamu konutları, sosyal tesisler, okul ders kitapları, toplu konut hizmeti, sanayi sitelerinin kurulması, esnaf ve çiftçi kredileri, öğrenci yurtları gösterilebilir. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Erdemli mallar özünde kişisel mal niteliklerini taşımasına rağmen finansmanı ve üretimi kamu tarafından yerine getirilmektedir. Erdemli malların kamusal kaynaklarla üretilerek nispeten düşük bedel ile tüketicilere arzında sosyal refahı artıracağı düşüncesi belirleyici olmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Tam kamu malı ya da salt sosyal mal, bir toplumdaki tüm tüketicilerin birlikte, eşit ve tamamını tükettikleri, fiyatlandırılamayan, bölünemeyen ve dolayısıyla pazarlanamayan mallar olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Özel mal ve hizmetler birimlere ayrılabilen, finansmanı fiyatlandırma yolu ile sağlanabilen, insanların tüketimde birbirlerine rakip oldukları ve genel olarak üretilmesi için büyük sermaye gerektirmeyen mal ve hizmetlerdir.

Erdemli mal ve hizmetlere örnek olarak kamu konutları, sosyal tesisler, okul ders kitapları, toplu konut hizmeti, sanayi sitelerinin kurulması, esnaf ve çiftçi kredileri, öğrenci yurtları gösterilebilir.

Uluslararası kamu malı ve hizmeti birden çok ülkenin yerleşiklerine faydalar sağlarken birden fazla ülkeye zarar veren zararlı uluslararası kamusal faaliyetler de bir sorun olarak görülmektedir. Bunlar uluslararası kamu kötüleri (international public bads) olarak tanımlanmaktadır.

Uluslararası kamu malının tanımı dikkate alındığında bu malların temel bazı özellikleri şunlardır:

Doğru cevap E'dir.

Uluslararası ölçekte mevcut ve gelecek kuşakların tümünün tüketimine sunulan, rekabetin ve dışlamanın olmadığı ve finansmanı uluslararası düzeyde sağlanan mallar uluslararası kamu malı olarak tanımlanır.

Uluslararası kamu mallarını bazı kriterlere göre sınıflandırmaya tabi tutarak etkilerini anlamak, optimum miktarlarda üretimlerini sağlamak ve gerekli politikaları uygulamak olanaklıdır. Bu malları (1) geleneksel veya yeni olmasına göre, (2) oluşumlarına göre, (3) sektörel olarak, (4) faydalarının türüne göre, (5) kamusallık düzeylerine göre ve (6) toplam sunum teknolojilerine göre sınıflandırmak mümkündür. Doğru cevap C'dir.

Sağlık personeli yetiştirme, nüfus politikası, su rezervi ve hijyeni ve temel beslenme sağlık açısından sağlanan ulusal kamu malları olarak kabul edilir. HIV/AIDS dâhil cinsel yollarla bulaşan hastalıkların kontrolü, sağlık eğitimi, bulaşıcı hastalık kontrolü ve sağlık politikası ise sağlık açısından sağlanan uluslararası kamu mallarıdır. Doğru cevap C'dir.

Hava tahminleri aynı kuşaklar arasında tam kamusal bir maldır. Diğer şıklarda belirtilenler ise kuşaklar arası tam kamusal mallardır. Doğru cevap A'dır.

Uluslararası kamu malları (uluslararası kamu kötüleri) oluşumlarına bağlı olarak sı­nıflandırmaktadır. Bu sınıflandırma ile özellikle bölgesel, uluslararası ve küresel düzeyde oluşan kamu kötülerinin ortadan kaldırılmasına katkı sağlanabilir. Ulusla­rarası kamu malının düzeyi ile her bir birimin katkıları arasındaki ilişkiye toplam sunum teknolojisi denilmektedir. Toplam sunum teknolojileri dört grup altında in­celenebilir.Bunlar toplama,en iyi vuruş,en zayıf halka ve ağırlıklı toplamdır. Doğru cevap B'dir.

Uluslararası kamu malının tanımı dikkate alındığında bu malların temel bazı özellikleri şunlardır:
• Kamusallık düzeyinin uluslararası olması
• Faydanın ya da tüketimin uluslararası düzeyde gerçekleşmesi
• Finansmanın uluslararası düzeyde sağlanması
• Üretimin ya da hizmetin uluslararası kuruluşlarca sağlanması

Geleneksel uluslararası kamu malları doğada kendiliğinden oluşmuş atmosfer, ozon tabakası, ay ışığı, güneş ışınları, denizler, okyanuslar, uluslararası kara suları gibi doğal ortak varlıklardır. Uluslararası ticaretin 20. yüzyılın ikinci yarısında yoğunlaşmasına kadar olan dönem için deniz taşımacılığı, sivil havacılık, posta hizmetleri ve uluslararası ilişkilerin gerektirdiği mal ve hizmetler geleneksel uluslararası kamu malları olarak ifade edilebilir.

Kürselleşme sürecinde uluslararası kamu mallarının ortaya çıkmasında bazı faktörlerin önemli rolü vardır. Bu faktörler arasında şunlar bulunmaktadır:
• Ülkelerin dışa açıklık derecesi
• Uluslararası finansal piyasaların durgunluk riskleri
• İklim değişikliği riski
• Küresel gelir dağılımı eşitsizliğinden kaynaklanan riskler
• Çok uluslu şirketlerin ve küresel sermayenin yayılma gücü

NATO’yu gerçekte bir kulüp malı olarak değerlendirmek daha doğru kabul edilebilir ise de bu örgüt belli ülke grupları tarafından oluşturulmuş ve bu ülkelerin mevcut ve gelecek kuşaklarına da hizmet sağlayacağı düşüncesi ile kuşaklar arası, bölgesel bağlı ürünler olarak yer almaktadır.