ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK

Etkinlik, genel olarak örgütün hedeflerine ulaşırken kaynaklarını nasıl kullandığı ile ilgili bir kavramdır. Örgütsel kaynakların atıl bırakılmaması ve boşa sarf edilmemesi önemlidir.

Kullanıcı öğrenme, örgütsel öğrenmenin sahip olduğu iki türden birisidir. Kullanıcı öğrenme modeli, işletmenin mevcut bilgi ve becerileri ile ilişkili ya da benzer alanlardaki deneyimlerinden öğrenmesidir. İyileştirme, geliştirme, üretim, etkinlik, seçim, uygulama ve icra gibi kavramlar kullanıcı öğrenme modeli ile ilişkili kavramlardır.

Matris içerisindeki en riskli strateji olarak kabul edilen çeşitlendirme stratejisinde işletme, aynı anda hem mevcut ürün/hizmet karmasını hem de mevcut pazarını değiştirir. Bu iki temel değişikliğin eşzamanlı olarak gerçekleştirilmesi bu strateji tercihinin riskli olarak algılanmasının temel nedenidir.

Uluslararası işletmelerin olası strateji tercihleri ile ilgili çok sayıda çalışma bulunsa da temelde ürün-pazar ve rekabet olmak üzere iki strateji ön plana çıkmaktadır. Rekabet stratejileri içinde bulunan odaklanma stratejisini benimseyen bir işletme, ürün ve hizmetlerinin sunumunda niş olarak nitelendirilebilecek belirli bir pazara odaklanmaktadır.

Prahalad (1999), günümüz strateji tartışmalarında göz önünde bulundurulması gereken dört temel dönüşümü şu şekilde sıralamıştır; stratejik alanda yaşanan değişimlere ilişkin farkındalık, küreselleşmenin etkilerine ilişkin farkındalık, işletmelerin zamanında harekete geçebilmesinin önemine ilişkin farkındalık, inovasyonun artan önemine ilişkin farkındalık. Tüm bu kritik değişkenler ve çevresel koşullarda yaşanan değişimler, uluslararası işletmelerin strateji tercihlerini önemli ölçüde etkilemektedir.

İşletmeler birbirinden çok farklı ve çok çeşitli ürünlere sahip olduklarında genellikle ürün temeline göre bölümlere ayırma sistemini tercih ederler.

Coğrafi temele göre bölümlere ayırma sisteminin en önemli üstünlüğü farklılaşan bölgesel ihtiyaç ve beklentilere hızlı cevap verilebilmesine olanak sağlamasıdır. Ayrıca bu sistem farklı coğrafyalardaki yerel pazarların sunduğu fırsatların değerlendirilebilmesini sağlar. Yetki zinciri son derece açık ve belirgindir. Bu sistem sayesinde belirli bir bölgedeki tüm işletme faaliyetlerine bütüncül bir bakış açısı geliştirilebilir. Bölgesel bilgi birikimi elde edilebilir ve bu bilgi birikimi rekabet üstünlüğü elde edilebilmesi için kullanılabilir. Farklı coğrafi bölgeler birbirinden bağımsız birimler gibi hareket etmeye başladıklarında koordinasyon zayıflaması ve örgütsel hedeflerin gözden kaçması ise sistemin getirdiği zayıflıkların başında gelmektedir.

Matriks örgüt yapısı melez ya da diğer bir deyişle karma örgüt yapılarından biridir. Matriks örgüt yapısı işletmenin, sahip olduğu beceri ve deneyime odaklanmasına olanak sağlar. Diğer taraftan bu yapının bazı zayıflıkları da mevcuttur. Matriks yapının en önemli zayıflığı yetki karmaşası yaratma olasılığıdır. Matriks yapı görece maliyetli bir örgütlenme modelidir.

Strateji genel anlamda, örgütün amaçlarına ulaşabilmesi için çevresel güçlerle etkileşimli olarak atacağı adımlar olarak tanımlanabilir. Örgütlerin amaçları farklılaşsa da, genel olarak, işletme sahipleri ve diğer paydaşlar için yaratılan değerin artırılması temel amaçlardan biri olarak kabul edilebilir. Doğru cevap B'dir.

Uluslararası işletmelerin uyguladığı stratejilerin diğer işletmelerin stratejilerinden en temel farklılığı, uluslararası işletme stratejilerinin birden fazla ülkeyi kapsıyor ve yine birden fazla ülkede gerçekleştiriliyor olmasıdır. Uluslararası işletme yöneticileri, kıt kaynakları etkili ve etkin şekilde kullanılabilmek, dünya çapında değer yaratan faaliyetleri yerine getirebilmek, önemli pazarlarda varlık gösterebilmek, yurtdışında değerli ortaklıklar kurabilmek ve yabancı rakiplerin rekabetçi saldırılarına karşılık verebilmek için stratejiler geliştirirler. Kâr amacı gütme, küresel gündemi takip etme ve ekonomik hesaplamalar yapma gibi çalışmalar yalnızca uluslararası işletmelerin en temel farklılığı olarak adlandırılamaz. Bu çalışmalara tüm işletmelerde rastlanabilir. Doğru cevap E'dir.

Esneklik kavramı, faaliyet alanından ve büyüklüğünden bağımsız olarak tüm işletmeler için kritik önem taşıyan konulardan biridir. Genel olarak esneklik kavramının, maliyet, kalite ve inovasyona ek olarak göz önünde bulundurulması gereken stratejik önceliklerden biri olduğu söylenebilir. Stratejik esneklik ise işletmenin mevcut bilgi ve becerilerini kullanarak örgütsel amaçlarını devamlı olarak optimize etmek suretiyle çevresel belirsizlikler ile başa çıkabilme becerisini ifade eder. Doğru cevap C'dir.

İşletmenin mevcut ürün/hizmet karmasının ve aynı zamanda mevcut pazarının değiştirilmesini gerektirdiği için çeşitlendirme stratejisi riskli bir strateji olarak kabul edilebilir. Doğru cevap A'dır.

Kaynaklarla uyumlu strateji, mevcut endüstriyel alanda konumlanmaya dönük strateji, üst yönetimin bir faaliyeti olarak strateji, analitik bir uygulama olarak strateji ve geçmişten anlam çıkartmaya dönük stratejiler uluslararası işletmelerin strateji tercihleri yaparken başvurdukları geleneksel görüşlerdir. Diğer seçenekler güncel görüşlerdir. Doğru cevap E'dir.

Coğrafi temele göre bölümlere ayırma sistemi de uluslararası işletmeler tarafından sıklıkla tercih edilen bölümlere ayırma sistemlerinden biridir. İşletmenin uluslararası faaliyetleri geliştikçe ve işletme coğrafi anlamda birbirinden farklı özellikler taşıyan ülke ve bölgelerde faaliyet göstermeye başladıkça, coğrafi temele göre bölümlere ayırma sistemi işletmenin bu farklılıkları yönetebilmesi için önemli üstünlükler sağlayabilecek bir sistem olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Ürün-pazar stratejileri denildiğinde akla ilk olarak Igor Ansoff tarafından 1957 yılında geliştirilen strateji matrisi gelmektedir. Doğru cevap B'dir.

Adından da anlaşılabileceği üzere maliyet liderliği stratejisinin temel odağı işletmenin maliyetlerinin düşürülmesidir. Bu stratejiye göre işletme maliyetlerini, rakiplerinin maliyetlerinin altına çekmeye çalışır. Bu sayede daha düşük maliyetlerin getirdiği fırsatlardan yararlanarak rekabet üstünlüğü elde etmeye çalışır. Bu nedenle rekabet stratejileri kapsamında girer. Doğru cevap D'dir.

Prahalad (1999) günümüz strateji tartışmalarında gözönünde bulundurulması gereken dört temel dönüşümü sıralamıştır. Doğru cevap D'dir.

Prahalad (1999) günümüz strateji tartışmalarında gözönünde bulundurulması gereken dört temel dönüşümü şu şekilde sıralamıştır: (1) Stratejik alanda yaşanan değişimlere ilişkin farkındalık, (2) Küreselleşmenin etkilerine ilişkin farkındalık, (3) İşletmelerin zamanında harekete geçebilmesinin önemine ilişkin farkındalık, (4) İnovasyonun artan önemine ilişkin farkındalık. Doğru cevap C'dir.

Strateji, örgütün amaçlarına ulaşabilmesi için çevresel güçlerle etkileşimli olarak atacağı adımlardır.

Etkinlik, örgütün hedeflerine ulaşmak üzere çabalarken kaynaklarını nasıl kullandığı ile ilgili bir kavramdır.