ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK

Yöneticileri uluslararası pazara girmeye yönelten etkenler, bir başka ifadeyle tetikleyiciler, Tablo 3.3’te görüldüğü gibi, proaktif ve reaktif etkenler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Proaktif etkenler işletmenin kendisinden kaynaklanan; kâr avantajı, özellikli ürün üretimi, teknolojik gelişmişlik, rakiplere göre daha önceden edinilmiş bilgi, vergi avantajları ve ölçek ekonomisinden yararlanma gibi etkenlerdir.

Yönetici proaktif etkenler nedeniyle, sorumluluk üstlenip yabancı pazara giriş çabalarını başlatmaya karar verebilir. Reaktif etkenler ise işletmeyi, dolayısıyla yöneticiyi yabancı pazara girme konusunda zorlayan etkenlerdir. Bir başka ifadeyle, reaktif etkenler yöneticiyi yabancı pazara giriş kararı almak zorunda bırakan koşullardır. Başlıca reaktif etkenler rekabetin aşırı yoğunlaşması, fazla üretim kapasitesi, durağan veya düşme eğiliminde olan satış hacmi, yerel pazarın doymuşluğu, hedef pazara veya limanlara yakınlık şeklinde sıralanabilir (Czinkota, Ronkainen ve Moet, 2011: 430).

Dünya üzerinde 200’e yakın ülke vardır. Yabancı pazara giriş yapmayı düşünen işletmeler için her ülkelerin kârlılık potansiyeli önemli farklılıklar arz eder. İşletme faaliyetlerini uzun dönemli kârlılık getirisine göre yapacak olsa da, giriş yöntemi seçiminde doğru kararın verilmesi katlanılan maliyetin geri dönüşü hızını olumlu yönde etkileyecektir (Hill, 2013: 486). Faaliyet gösterilmesi düşünülen yabancı pazara ilişkin karar verildikten sonra, söz konusu pazara hangi yöntemle giriş yapılacağı belirlenmelidir. Kaynaklara dayalı üstünlükler, bölgesel üstünlükler, uluslararasılaşmanın getirileri, iş hacmi ile diğer bazı etkenler giriş yöntemine ilişkin kararlarda belirleyici olmaktadır (Griin ve Pustay, 2015: 360).

Ortak Girişim: Tanımı ve Türleri

Ortak Girişim: Tanımı ve Türleri

Lisans Anlaşmaları

Yabancı pazara girişte tercih edilebilecek bir başka yol lisans anlaşmalarıdır. Lisans anlaşması lisansör olarak adlandırılan bir işletmenin entelektüel varlıklarının kullanım hakkını belli bir ücret karşılığında lisansiye olarak adlandırılan işletmeye vermesine dayalı anlaşmadır. Anlaşma kapsamında lisansiyenin lisansöre ödediği ücret royalte olarak adlandırılmaktadır.

İşletmeler kaynaklara dayalı üstünlükler, bölgesel üstünlükler, uluslararasılaşmanın getirileri, iş hacmi ile diğer bazı etkenleri değerlendirerek yabancı pazarda ne şekilde varlık göstereceklerine karar verirler. Bu karar sonucunda işletme Şekil 3.3’te görüldüğü gibi, ihracat, sözleşmeye dayalı giriş yöntemleri, bir ara form olarak stratejik işbirlikleri veya yatırıma dayalı giriş yöntemlerinden uygun olanını seçerek uluslararası arenada faaliyet göstermeye başlamaktadır.

İşletmeler kaynaklara dayalı üstünlükler, bölgesel üstünlükler, uluslararasılaşmanın getirileri, iş hacmi ile diğer bazı etkenleri değerlendirerek yabancı pazarda ne şekilde varlık göstereceklerine karar verirler. Bu karar sonucunda işletme Şekil 3.3’te görüldüğü gibi, ihracat, sözleşmeye dayalı giriş yöntemleri, bir ara form olarak stratejik işbirlikleri veya yatırıma dayalı giriş yöntemlerinden uygun olanını seçerek uluslararası arenada faaliyet göstermeye başlamaktadır.

Lisans Anlaşmaları

Yabancı pazara girişte tercih edilebilecek bir başka yol lisans anlaşmalarıdır. Lisans anlaşması lisansör olarak adlandırılan bir işletmenin entelektüel varlıklarının kullanım hakkını belli bir ücret karşılığında lisansiye olarak adlandırılan işletmeye vermesine dayalı anlaşmadır.