ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK

İş çevresi işletmeyle doğrudan temas halinde olan ve işletmenin rutin faaliyetlerini anında etkileyebilen çevre; genel çevre ise işletmenin performansını dolaylı yoldan etkileyen faktörlerden oluşan çevre anlamına gelmektedir. İş çevresi için mikro çevre, görev çevresi, sektör çevresi kavramları da kullanılmaktadır.

İşletmenin kontrolü altında olmayan güçlerden oluşup işletmenin faaliyetlerini, performansını, karar verme mekanizmalarını ve stratejilerini etkileyen faktörlere genel çevre adı verilir. Burada verilen örnek genel çevre kapsamına girmektedir.

Genel çevre kapsamına giren unsurlardan biri de politik faktörlerdir. Soruda verilen örneği politik faktörler bağlamında değerlendirmek gerekmektedir.

Faiz/döviz kurları genel çevre kapsamında yer alan ekonomik faktörlerden biridir. Diğer seçeneklerde yer alan unsurlar sosyo-kültürel faktörler arasında yer almaktadır.

Ekolojik Faktörlerin Apple Şirketi Üzerindeki Potansiyel Etkisi

Apple, veri merkezleri ve diğer internet altyapısı üzerindeki bağımlılığın nedeniyle elektrik maliyetlerindeki artışlara karşı son derece kırılgandır.

İş çevresi, işletmenin genel çevresinin altında ve onun bir parçası olarak işletmelere daha yakın olan ve genel çevreye göre işletmenin performansı üzerinde daha doğrudan bir etkiye sahip olan çevredir. İş çevresinin önemli faktörleri arasında tüketiciler, müşteriler, tedarikçiler, rakipler, ikame ürünleri üreten işletmeler, tamamlayıcı ürün üreten işletmeler ve işgücü piyasaları sayılabilir. Bakanlıklar, vb. ekonomik ve politik faktörleri etkiledikleri için genel çevre kapsamında yer alırlar.

Soruda tanımlanan ürünler ikame ürünlerdir.

Genel çevre ve iş çevresi analizinde işletme içi, endüstri veya sektördeki, rekabete ilişkin ve resmi bilgi kaynaklarından faydalanılır. Tedarikçiler, iş çevresini etkileyen bir faktör olup bilgi kaynağı olarak kabul edilmezler.

İşletmecilik açısından çevre çok geniş bir kavram olup, işletmenin içindeki ve dışındaki tüm unsurları içine almaktadır. Ancak burada ele alındığı şekliyle çevre, işletmenin duyarlı olduğu ve hayatta kalabilmek, başarılı olabilmek üzere yönetmesi ve karşılık vermesi gereken alanı ifade etmektedir. O halde işletme çevresi, işletmenin bir bölümünü ya da bütününü etkileme potansiyeline sahip tüm faktörler olarak tanımlanabilir. Doğru cevap A'dır.

Dış çevre, işletmeyi ve faaliyetlerini dolaylı yoldan etkileyen çevresel faktörlerden oluşan çevredir ve işletme yönetiminin bu faktörleri kontrol etme konusunda yapabilecekleri kısıtlıdır. Örneğin ülkedeki ekonomik koşullar, politik gelişmeler, teknolojideki değişimler, vb. yöneticilerin yakından gözlemleyebileceği, önlem alabileceği unsurlardır; ancak bunlar üzerinde tam bir kontrol kurmak pek mümkün değildir. Doğru cevap B'dir.

Tüm işletme faaliyetleri hükümet tarafından zaman zaman yeniden şekillendirilen ekonomik politikalardan büyük ölçüde etkilenir. İşletmelere sorunsuz kredi tedariki ile sanayi ve ticaretin hareketlenmesini hedefleyen tüm aktivite ve müdahaleleri içine almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Ekolojik faktörler işletmelerin faaliyetlerini etkileyen çevresel (ekolojik) faktörleri ifade etmek için kullanılmaktadır. Çevre kirliliği, biyolojik dengenin bozulması, küresel ısınma, havanın, toprağın ve suların kirlenmesi, doğal kaynakların yeterliliği, hava ve iklimsel koşullar çevreyle ilgili faktörlerin içerisinde değerlendirilmektedir. Bugün işletmeleri doğrudan ilgilendiren ve önemi gittikçe artan çevresel konular arasında paketleme, atıkların imhası ve bunun çevresel sonuçları vardır. Bir ülkenin altyapısının fiziksel durumu, neleri kapsadığı ve yaşı bir işletmenin üzerinde çeşitli maliyetler yaratabilir. Örneğin karayollarının durumu ve hava koşulları yılın belli dönemlerinde ya da tamamında lojistikle ilgili ilave maliyet artışları anlamına gelebilir. Doğru cevap C'dir.

İkame ürünler bir işletmenin ürünlerinin yerini alabilecek veya onların yerine kullanılabilecek, benzer olmayan mal ve hizmetlerdir (örneğin gözlük üreten işletmeler için ikame ürünler lens, hizmet ise göz ameliyatları olabilir). Doğru cevap A'dir.

Bir sektöre girişte engeller (örneğin yasal kısıtlamalar, yoğun sermaye gereklilikleri, özellikli teknik bilgi, vb.) yoksa ya da çok az ise, rakiplerin sayısının çok ve dolayısıyla rekabetin yüksek olması beklenir. Bu durumda işletmelerin uygulayacakları stratejilerde çok daha dikkatli olmaları gerekmektedir.

Tedarikçilerle kurulacak güvenli ve sistematik ilişkiler, Tam Zamanında Üretim (JIT) gibi stok maliyetini en aza indirebilecek stok yönetim sistemlerinin kullanılmasına izin vererek üretici işletmelerin operasyonel kârlılığının artmasına yardımcı olacaktır. Doğru cevap E'dir.

Gerek genel çevre gerekse iş çevresi analizi için kullanılacak bilgi kaynaklarını a) işletme içi, b) endüstri ya da sektör, c) rekabete ilişkin ve d) resmi bilgi kaynakları olarak sınıflandırılabilir. Doğru cevap B'dir.

İşletmelerle ilgili en önemli yasa ve düzenlemeler aşağıdaki alanlardadır:
• Ticaret
• Vergi
• Tüketiciler
• İstihdam
• Rekabet
• Sağlık ve güvenlik
• Ürün ve hizmetler
• Tekel oluşumu
• Patent ihlalleri

Tüketicilerin korunması, çalışanların refahı, çevresel konular ve atıkların imhası, elektronik ticaret gibi konular son zamanlarda yasal düzenlemelere daha fazla konu olmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Genel çevre denildiğinde genellikle dört unsurun (Politik, Ekonomik, Sosyo-kültürel
ve Teknolojik faktörler) işletme üzerindeki etkileri dile getirilmektedir. 

Yeni haliyle bu faktörleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

• (P) Politik faktörler
• (E) Ekonomik faktörler
• (S) Sosyo-kültürel faktörler
• (T) Teknolojik faktörler
• (L) Yasal (Legal) faktörler
• (E) Ekolojik (Çevresel) faktörler

Doğru cevap C'dir.

İşletmenin içinde faaliyet gösterdiği genel çevre; politik, ekonomik, sosyo-kültürel, teknolojik, yasal ve ekolojik faktörlerden oluşmaktadır. İş çevresi ise rakipler, alıcılar, ikame ve tamamlayıcı ürün üreticileri ve tedarikçilerden oluşmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Genel çevre faktörleri işletmeleri dolaylı ve düzensiz olarak etkilemektedir. Diğer ifadeler ise iş çevresine ilişkin özelliklerdir. Doğru cevap A'dır.