Uluslararası Piyasalar ve Finansal Yönetim

Uluslararası finansal sistem, fon arzı ve fon talebi şeklinde iki yönlü olarak işlemektedir.

Finansal piyasaların en önemli işlevi fon arz eden birimlerle, fon fazlası olan birimleri en uygun vade ve maliyetle karşılaştırmaktır. Ancak, birçok ülkede fon arzı ile fon talebi istenilen düzeyde karşılaşamamakta ve bazı ülkelerde fon arzı fazlası varken, bazı ülkelerde de fon talebi fazlası söz konusu olabilmektedir.

Uluslararası finansal piyasalar, uluslararası yatırım kararlarının alınmasında önemli rol oynarlar.

Uluslararası finans sistemi, uluslararası finansal işlemleri düzenleyen kurumlar, kurallar ve düzenlemeler bütünüdür.

Uluslararası finansal piyasalar ulusal fonların yabancılara, yabancı fonların ise yerli kullanıcılara aktarılması durumunda geçerli olan piyasalardır.

Döviz piyasaları, ülkelerin para birimlerinin karşılıklı olarak değerinin belirlendiği, alınıp satıldığı piyasalardır.

Ticari bankalar bu piyasada ağırlıklı olarak işlem yapmakla birlikte, finansal işlem yapan kamu kurumları, merkez bankaları, uluslararası şirketler, portföy yönetim firmaları, sigorta şirketleri, korunma fonları ve bireysel yatırımcılar da döviz piyasalarının katılımcılarıdır.

Döviz kuruna yönelik uygulamalar, bir uçta sabit kur rejimi, diğer uçta ise serbest dalgalı olmak üzere, iki rejim arasında şekillenmektedir.

Sabit kur rejiminde, ulusal paranın değeri yabancı bir para veya paralardan oluşan bir sepet karşısında sabitlenmekte ve bu değerin sürmesi para otoritesi tarafından bazen açık bazen de dolaylı olarak garanti edilmektedir.

Serbest dalgalı kur rejiminde ise, döviz kurunun fiyatı piyasada oluşan arz ve talebe göre belirlenmektedir. Bunların yanı sıra birçok ara rejim mevcuttur.

Döviz kurları alış ve satış kuru olmak üzere iki şekilde ilan edilir. Bu açıdan bakıldığında bu piyasada aktif bir biçimde yer alan finansal kurumlar hem alıcı hem de satıcı konumdadırlar.

Çapraz kur, iki yabancı para ve bu iki paranın her birinin bir üçüncü yabancı para (genellikle ABD doları) ile arasındaki parite olarak tanımlanan döviz değişim kurudur. Diğer bir ifadeyle, iki para birimi arasındaki dolaylı değişim oranına çapraz kur adı verilmektedir.

Döviz piyasaları Vadeli Piyasa “Forward Market” ve Vadesiz Piyasa “Spot Market” olmak üzere, ikiye ayrılırlar. Vadesiz piyasalarda döviz işlemleri herhangi bir işgününde o günün (Spot) döviz kuru üzerinden yapılmaktadır. Diğer bir anlatımla spot kur dövizin hemen tesliminde uygulanan cari piyasa kurudur. Spot piyasada yapılan işlemler, Forward piyasada yapılan döviz işlemleri için de referans olmaktadır.

Uluslararası para piyasaları, yabancı para cinsinden borçlanan hükümetlerin, işletmelerin ve yatırımcıların yapmış oldukları kısa vadeli fon ihtiyaçlarını karşılamaları ve bununla birlikte bu birimlerin fon fazlalarını değerlendirmeleri amacıyla ortaya çıkmıştır.

Euro dolar terimi, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) dışındaki bankalarda veya ABD bankalarının yurt dışı şubelerinde tutulan ABD doları cinsinden mevduatları ifade etmek için kullanılmaktadır.

Sendikasyon kredileri, genel olarak “bir grup finansal kurumun, ortak vade ve koşullarda özelliği olan bir borçluya fon sunması” şeklinde tanımlanabilir.

Belirlenen dönem içerisinde belirli bir tutar için açılan kredidir. Borçlunun fonları kullanım süresi içerisinde tek bir seferde veya dilimler halinde krediyi çekme hakkı vardır.

Rotatif kredi vadeli borçlanmada olduğu gibi, belirli bir dönem içerisinde belirli bir tutar için gerçekleştirilmesine karşılık, ondan farklı olarak borçluya krediyi kullanma, geri ödeme belirli bir bölümünü yeniden çekme esnekliğini tanıyan kredi türüdür.

Stand-by kredi bir banka tarafından müşterisine veya diğer bir bankaya belirli bir süre içerisinde ve belirli bir miktara kadar kullanılmak üzere hazır tutulan kredidir.

Stand-by kredi mektubu, bir bankanın müşterisine ait herhangi bir borcun ödenmemesi veya herhangi bir yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda lehdarın talebi üzerine belirli olan miktardaki parayı gayri kabili rücu olarak ödeyeceğini taahhüt eden mektuptur.