ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK - Deneme Sınavı - 6

Sosyal girişimcilik kavramı 1980 yılında ilk kez Bill Drayton tarafından gündeme getirilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Sosyal girişimcilik kavramı; sosyal bir hedefe yönelik olarak ticari faaliyetlerin bir araç olarak kullanıldığı ve elde edilen gelirin yine bu sosyal hedefe yönlendirildiği bir işletmecilik faaliyeti olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Sosyal girişimciliğin ilkeleri; “Sosyal sorunları fark edebilme, sosyal ihtiyaçlara dikkat çekebilme, sosyal değer yaratma misyonuna sahip olma, ekonomik, sosyal ve/veya çevresel odaklı örgüt yaratma amacı taşıma, sorunların çözümü için yenilikçi yaklaşımlar benimseme, sorunların çözümü doğrultusunda eldeki kaynaklarda sınırlama kabul etmeme” olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Kurumsal sosyal sorumluluk konusunda kabul gören dört bileşen bulunmaktadır. Bunlar; gönüllü sorumluluk, etik sorumluluk, yasal sorumluluk ve ekonomik sorumluluktur. Doğru cevap E'dir.

İşgücü farklılıklarının yönetimi; ayrım gözetmeksizin tüm insanlara istihdam ve örgüt içindeki çalışma koşullarında eşit fırsat imkânı sağlamayı öngören, örgüt içindeki tüm çalışanların sahip oldukları farklılıklara saygı duyulan, değer verilen ve bu farklılıklardan, örgüt performansını artıracak ve örgüte rekabetçi üstünlük kazandıracak biçimde yararlanılan bir örgüt atmosferi yaratma amacı güden yönetsel bir anlayıştır. Doğru cevap B'dir.

Pozitif ayrımcılık: Eşit istihdama ulaşmada ayrımcılığın güçsüz grupların yararına yapılandırılmasıdır. Burada örgütler belirli düzeyde pozitif ayrımcılık yaparak, yasal düzenlemelere ulaşmaya çalışmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Monolitik örgüt; az sayıda kadın, azınlık ya da çoğunluktan farklılaşan diğer grupları işe alan bu yüzden de homojen bir çalışan nüfusuna sahip olan düşük düzeyde yapısal bütünleşme gösteren bir örgüt olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Sosyal amaç teşvikleri: Bir kurumun, sosyal bir amaca yönelik ilgi ve farkındalığı arttırmak için fon toplama, bağışta bulunma ya da gönüllü toplama işleri için girişimde bulunmasıdır. Kurum bu kapsamda, fon sağlamakta, ürün ya da hizmet desteği vermekte veya başka çeşitli kurumsal kaynaklar sağlamaktadır. Örneğin, Türkiye’de kız çocuklarının okula gönderilmesi için düzenlenen kampanyalara bü- yük işletmelerin verdiği destekler bu kapsamda yer almaktadır

Sosyal amaç bağlantılı pazarlama: Bir kurumun ürün ve hizmet satışlarına dayalı gelirlerinin belirli bir yüzdesini bir amaç için harcaması ya da bu amaca yönelik katkıda bulunmasıdır. Genellikle, büyük işletmeler, belirli bir zaman dilimiyle kı- sıtlı, yalnızca bir ürün ya da hizmet için ve belirledikleri bir hayır kurumuyla sınırlı olarak bu faaliyetleri gerçekleştirmektedir. Bu kapsamda yapılan sosyal girişimlerde hem işletmelerin hem de hayır kurumlarının kazanç elde etmesi hedeenmektedir. Söz gelimi, bir işletme, bir çevre koruma ya da hayvan hakları derneğiyle anlaşmakta ve satışlarını arttırmak istediği ürünün ya da hizmetin gelirlerinin bir bölümünü bu derneğe bağışlayacağını duyurmaktadır.

Kurumsal sosyal pazarlama: İşletmelerin sosyal amaç teşviklerine benzer biçimde yaptıkları etkinliklerdir. Bu etkinliklerin farkı; halk sağlığı, halk güvenliği, çevre ya da toplum refahını yükseltmeyi amaçlayan bir davranış değişikliğini amaçlamasıdır. Bu türden sosyal girişimlerde, işletmeler etkin rol almaktadır. Kurumsal sosyal pazarlama kapsamındaki sosyal girişimlerde kamu kurumları ve kâr amacı gütmeyen örgütler başat roller göstermektedir. Kurumların çocuk aşısı konusunda gerçekleştirdiği çalışmalar bu başlıkta incelenebilir.

Sosyal açıdan sorumluluk taşıyan iş uygulamaları: Bir işletmenin toplumsal refahı iyileştirmek ve doğa koruma gibi sosyal amaçlı alanlarda yatırımlar yapması ya da iş uygulamaları yürütmesidir.

Ekonomik

İkincil

I. Çevreye duyarlıdır.

II. Çalışanlar daha iyi çalışma koşullarında ve sektör rayicinde ücret verir.

III. Çalışanlar yaptıkları işten keyif almalıdır.

V. Finansal ve ekonomik olarak sürdürülebilirdir.

Eşit İstihdam Fırsatı: Kota sistemleri ya da pozitif ayrımcılık yollarıyla, azınlıkların, kadınların, engellilerin vb. gibi çalışma yaşamında istihdamı güç olan grupların diğerleriyle eşit şansa sahip olmasını ifade etmektedir. Bu anlamda örgütsel vizyondan çok, pozitif ayrımcılığa işaret etmektedir (Tetteh, 2008)

İşgücü farklılığı; bir örgütte, örgütün herhangi bir bölüm ya da birimindeki çalışanların sahip olduğu demografik, psikolojik ve örgütle ilgili farklılıklarını ifade etmektedir. Farklılık kavramı rol, fonksiyon ve kişiliğini de içine alacak biçimde, örgütlerde çalışanların farklılaş- tığı tüm boyutları ifade etmek için kullanılmaktadır (Hicks-Clarke ve Iles, 2000: 324). Farklılıkların sınıandırılması ve tanımlanmasında farklı görüşler bulunmaktadır. Bunlardan birisi, işgücü farklılıklarını; sosyal kategori farklılığı, bilgi farklılığı ve değer farklılığı olmak üzere üç grupta incelemeyi önermektedir (Daniels ve Macdonald, 2005; Jehnt, 1998).

Monolitik

Sosyal yönelimli işletmecilik olarak adlandırılabilecek bu yazında, sosyal kâr amacını öncelikli tutan üç yaklaşım öne çıkmıştır. Bunlar; a) sosyal sorumluluk, b) sosyal işletmecilik ve c) sosyal girişimciliktir. Sosyal yönelimli işletmecilik, temel yaklaşım olan kâr amaçlı işletmeciliğe alternatif olarak pek çok alanda tartışılmaya başlanmıştır.

Sosyal işletmecilik, tanımlayıcı unsurları olarak sunulan yedi ilkeden hareket eder (http:// muhammedyunus.okan.edu.tr/tr/sosyal-isletmecilik-nedir.php) :
1. Hedefi, kâr maksimizasyonu yerine kişileri ve toplumu tehdit eden sorunların
(yoksulluk, eğitim, sağlık, teknolojiye erişim ve çevre gibi) bir veya birkaçının üstesinden gelmektir.
2. Finansal ve ekonomik olarak sürdürülebilirdir.
3. Yatırımcılar sadece yatırım miktarını geri alırlar. Yatırılan paranın haricinde bir kâr payı verilmez.
4. Yatırım miktarı geri ödendikten sonra kalan kâr, büyüme ve ilerleme için şirkette kalır.
5. Çevreye duyarlıdır.
6. Çalışanlar daha iyi çalışma koşullarında sektör rayicinde ücretler alır.
7. Çalışanlar yaptıkları işten keyif almalıdır.

İşletmelerin kurumsal sosyal sorumlulukları kapsamında yapılan sosyal girişimler
ise, “sosyal amaçları desteklemek ve kurumsal sosyal sorumluluk yükümlülüklerini tamamlamak için bir kurum tarafından üstlenilmiş büyük çaplı faaliyetler” olarak tanımlanmaktadır (Kotler ve Lee, 2008: 3). Bu faaliyetler altı grupta toplanmaktadır (Kotler ve Lee, 2008: 23-25):
1. Sosyal amaç teşvikleri: Bir kurumun, sosyal bir amaca yönelik ilgi ve farkındalığı arttırmak için fon toplama, bağışta bulunma ya da gönüllü toplama işleri için girişimde bulunmasıdır. Kurum bu kapsamda, fon sağlamakta, ürün ya da hizmet desteği vermekte veya başka çeşitli kurumsal kaynaklar sağlamaktadır. Örneğin, Türkiye’de kız çocuklarının okula gönderilmesi için düzenlenen kampanyalara büyük işletmelerin verdiği destekler bu kapsamda yer almaktadır.