ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK - Deneme Sınavı - 3

Finans, pazarlama, üretim ve insan kaynakları yöneticileri ile Ar-Ge yöneticisi uluslararası satış departmanının vazgeçilmez unsurlarıdır.

İşletmelerde uluslararası bölüm yapısı önemli üstünlükler sağlar. Ancak yerel ve uluslararası faaliyetler arasında fonksiyonel olmayan bir rekabetin ortaya çıkması ve yerel ve uluslararası faaliyetlere ayrılan kaynakların doğru planlanmaması bu sistemin üstünlüklerinden değil, zayıf yönlerindendir.

Farklı kaynaklarda farklı yapılanma türleri olmakla birlikte temel bazı örgütsel yapılar genel olarak tüm literatürde yer almaktadır. Bunlar arasında ürün temeline göre bölümlere ayırma, coğrafi temele göre bölümlere ayırma, fonksiyonlara göre bölümlere ayırma ve matriks yapı sayılabilir. Stratejilere göre bölümlere ayırma bunlar arasında yer almaz.

Örgütün amaçlarına ulaşabilmesi için çevresel güçlerle etkileşimli olarak atacağı adımlar ‘strateji’ olarak tanımlanmaktadır. Örgütlerin amaçları farklılaşsa da, genel olarak, işletme sahipleri ve diğer paydaşlar için yaratılan değerin arttırılması temel amaçlardan birisidir. Zaman içerisinde örgütün değerlerinin arttırılabilmesi için yöneticilerin bunu garanti edecek stratejileri izlemesi gerekmektedir.

Uluslararası işletmeler, mevcut faaliyetleri için küresel ölçekte etkinlik elde etmek durumundadırlar. Farklı ülkelere özgü riskleri ve fırsatları yönetebilecek uluslararası esnekliğe ihtiyaç duyarlar. Deneyimlerinden dersler çıkarır ve öğrendikleri bilgileri yine uluslararası ölçekte uygularlar. Bu durumda ifade edilen etkinlik, esneklik ve öğrenme kavramlarından her biri uluslararası işletmelerin küresel ölçekte rekabet edebilmesi için son derece önemli kavramlardır.

Etkinlik, genel olarak örgütün hedeflerine ulaşırken kaynaklarını nasıl kullandığı ile ilgili bir kavramdır. Örgütsel kaynakların atıl bırakılmaması ve boşa sarf edilmemesi önemlidir.

Kullanıcı öğrenme, örgütsel öğrenmenin sahip olduğu iki türden birisidir. Kullanıcı öğrenme modeli, işletmenin mevcut bilgi ve becerileri ile ilişkili ya da benzer alanlardaki deneyimlerinden öğrenmesidir. İyileştirme, geliştirme, üretim, etkinlik, seçim, uygulama ve icra gibi kavramlar kullanıcı öğrenme modeli ile ilişkili kavramlardır.

Prahalad (1999), günümüz strateji tartışmalarında göz önünde bulundurulması gereken dört temel dönüşümü şu şekilde sıralamıştır; stratejik alanda yaşanan değişimlere ilişkin farkındalık, küreselleşmenin etkilerine ilişkin farkındalık, işletmelerin zamanında harekete geçebilmesinin önemine ilişkin farkındalık, inovasyonun artan önemine ilişkin farkındalık. Tüm bu kritik değişkenler ve çevresel koşullarda yaşanan değişimler, uluslararası işletmelerin strateji tercihlerini önemli ölçüde etkilemektedir.

İşletmeler birbirinden çok farklı ve çok çeşitli ürünlere sahip olduklarında genellikle ürün temeline göre bölümlere ayırma sistemini tercih ederler.

Coğrafi temele göre bölümlere ayırma sisteminin en önemli üstünlüğü farklılaşan bölgesel ihtiyaç ve beklentilere hızlı cevap verilebilmesine olanak sağlamasıdır. Ayrıca bu sistem farklı coğrafyalardaki yerel pazarların sunduğu fırsatların değerlendirilebilmesini sağlar. Yetki zinciri son derece açık ve belirgindir. Bu sistem sayesinde belirli bir bölgedeki tüm işletme faaliyetlerine bütüncül bir bakış açısı geliştirilebilir. Bölgesel bilgi birikimi elde edilebilir ve bu bilgi birikimi rekabet üstünlüğü elde edilebilmesi için kullanılabilir. Farklı coğrafi bölgeler birbirinden bağımsız birimler gibi hareket etmeye başladıklarında koordinasyon zayıflaması ve örgütsel hedeflerin gözden kaçması ise sistemin getirdiği zayıflıkların başında gelmektedir.

Matriks örgüt yapısı melez ya da diğer bir deyişle karma örgüt yapılarından biridir. Matriks örgüt yapısı işletmenin, sahip olduğu beceri ve deneyime odaklanmasına olanak sağlar. Diğer taraftan bu yapının bazı zayıflıkları da mevcuttur. Matriks yapının en önemli zayıflığı yetki karmaşası yaratma olasılığıdır. Matriks yapı görece maliyetli bir örgütlenme modelidir.

Uluslararası işletmelerin uyguladığı stratejilerin diğer işletmelerin stratejilerinden en temel farklılığı, uluslararası işletme stratejilerinin birden fazla ülkeyi kapsıyor ve yine birden fazla ülkede gerçekleştiriliyor olmasıdır. Uluslararası işletme yöneticileri, kıt kaynakları etkili ve etkin şekilde kullanılabilmek, dünya çapında değer yaratan faaliyetleri yerine getirebilmek, önemli pazarlarda varlık gösterebilmek, yurtdışında değerli ortaklıklar kurabilmek ve yabancı rakiplerin rekabetçi saldırılarına karşılık verebilmek için stratejiler geliştirirler. Kâr amacı gütme, küresel gündemi takip etme ve ekonomik hesaplamalar yapma gibi çalışmalar yalnızca uluslararası işletmelerin en temel farklılığı olarak adlandırılamaz. Bu çalışmalara tüm işletmelerde rastlanabilir. Doğru cevap E'dir.

İşletmenin mevcut ürün/hizmet karmasının ve aynı zamanda mevcut pazarının değiştirilmesini gerektirdiği için çeşitlendirme stratejisi riskli bir strateji olarak kabul edilebilir. Doğru cevap A'dır.

Kaynaklarla uyumlu strateji, mevcut endüstriyel alanda konumlanmaya dönük strateji, üst yönetimin bir faaliyeti olarak strateji, analitik bir uygulama olarak strateji ve geçmişten anlam çıkartmaya dönük stratejiler uluslararası işletmelerin strateji tercihleri yaparken başvurdukları geleneksel görüşlerdir. Diğer seçenekler güncel görüşlerdir. Doğru cevap E'dir.

Coğrafi temele göre bölümlere ayırma sistemi de uluslararası işletmeler tarafından sıklıkla tercih edilen bölümlere ayırma sistemlerinden biridir. İşletmenin uluslararası faaliyetleri geliştikçe ve işletme coğrafi anlamda birbirinden farklı özellikler taşıyan ülke ve bölgelerde faaliyet göstermeye başladıkça, coğrafi temele göre bölümlere ayırma sistemi işletmenin bu farklılıkları yönetebilmesi için önemli üstünlükler sağlayabilecek bir sistem olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Ürün-pazar stratejileri denildiğinde akla ilk olarak Igor Ansoff tarafından 1957 yılında geliştirilen strateji matrisi gelmektedir. Doğru cevap B'dir.

Adından da anlaşılabileceği üzere maliyet liderliği stratejisinin temel odağı işletmenin maliyetlerinin düşürülmesidir. Bu stratejiye göre işletme maliyetlerini, rakiplerinin maliyetlerinin altına çekmeye çalışır. Bu sayede daha düşük maliyetlerin getirdiği fırsatlardan yararlanarak rekabet üstünlüğü elde etmeye çalışır. Bu nedenle rekabet stratejileri kapsamında girer. Doğru cevap D'dir.

Prahalad (1999) günümüz strateji tartışmalarında gözönünde bulundurulması gereken dört temel dönüşümü sıralamıştır. Doğru cevap D'dir.

Prahalad (1999) günümüz strateji tartışmalarında gözönünde bulundurulması gereken dört temel dönüşümü şu şekilde sıralamıştır: (1) Stratejik alanda yaşanan değişimlere ilişkin farkındalık, (2) Küreselleşmenin etkilerine ilişkin farkındalık, (3) İşletmelerin zamanında harekete geçebilmesinin önemine ilişkin farkındalık, (4) İnovasyonun artan önemine ilişkin farkındalık. Doğru cevap C'dir.

Strateji, örgütün amaçlarına ulaşabilmesi için çevresel güçlerle etkileşimli olarak atacağı adımlardır.