ULUSLARARASI İLİŞKİLERE GİRİŞ

“Uluslararası Af Örgütü” 1961 yılında Londra’da kurulmuştur ve aşamalı bir biçimde kurumlaşmıştır. Örgütün temel ilkelerin belirlendiği ilk uluslararası toplantısı Belçika, İngiltere, Fransa, Almanya, İrlanda, İsviçre ve ABD’den gelen katılımcılarla gerçekleştirilmiştir.

Uluslararası Af Örgütü’nün kurucusu İngiliz Avukat Peter Benenson’dur. Aslında örgütün kuruluşunu tetikleyen olay, 1960 yılında iki Portekizli öğrencinin kadeh tokuştururken “özgürlük” diye bağırmış olmaları nedeniyle yedi yıl hapse mahkûm edilmeleridir. Peter Benenson’un bu olayı okuduğu bir makaleden öğrenip bu olaya karşı yoğun bir tepki hissetmesi örgütün kuruluşundaki itici gücü olmuştur.

Stop torture! (İşkenceyi durdurun!) kampanyası; Siyasi cinayet, kayıplar ve yargısız infazlara karşı kampanya; Mayınlara karşı kampanya; Kadın hakları insan haklarıdır kampanyası; Silahlar denetlensin/Bir milyon yüz kampanyası Uluslararası Af Örgütü’nün düzenlediği kampanyalar arasındadır.

Uluslararası STK olarak Greenpeace (Yeşil Barış) 1971’de ABD - Alaska’da yürütülmekte olan nükleer denemeleri protesto eylemi çerçevesinde örgütlenen 14 eylemci tarafından Kanada’nın Vancouver kentinde kurulmuştur.

Greenpeace’in temel hedeflerini barışçıl araçlarla, çevreye zarar veren etkinlikleri saptamak, izlemek, bu gözlenen gidişin geleceğe yönelik olumsuzluklarına dikkat çekmek ve yetkilileri ve dünya kamuoyunu buna son vermeye çağırmak olarak özetleyebiliriz.

Greenpeace'nin ülkelere ya da kurumlara kredi açmak gibi bir misyonu yoktur. Diğer şıklarda ifade edilen bilgiler Greenpeace'nin amaçları arasındadır.

Shell, enerji ve petrokimya alanında etkinliklerini yoğunlaştırmış olan “Çok Uluslu Şirket” grupları örneğidir. 1833’de Londralı bir İngiliz antikacı (Marcus Samuel), dükkânında döneminin egzotik dekorasyon modası istiridye satmak için geniş bir istiridye ithalatı-ihracatı ticaret ağı geliştirmiştir. Daha sonra oğullarının girişimiyle iş petrol ihracatı, gazyağı ihracatı gibi alanlara açılmaya kadar genişlemiştir. Shell dünyadaki en büyük petrol şirketi olmuştur.

Küreselleşme karşıtı hareketlerin başlangıcı 1999’da Seattle’da Dünya Ticaret Örgütü’nün toplantısına karşı geliştirilen gösterilerdir.

“Wall Street’i işgal et” hareketi 17 Eylül 2011’de New York’ta küreselleşmenin yarattığı eşitsizliklerin ve ABD’nin zenginliğinin simgesi olarak kabul edilen, finans merkezi Wall Street'de düzenlenen uzun süreli işgal eylemiyle, öncekilerden farklı bir tepki biçimi geliştirmiştir.

Küreselleşme sürecinin önemli aktörlerinden ulus ötesi sermayeyi bir araya getiren “Çok Uluslu Şirketler” Shell, IBM, GAFAM (Google, Apple, Facebook, Amazon, Microsoft)örnek olarak verilebilir. Uluslararası Af Örgütü-UAÖ (Amnesty International- AI) ve Yeşil Barış (Green Peace) uluslararası hükümetler dışı sivil toplum örgütlerinden bazılarıdır.

Greenpeace’in temel hedeflerini barışçıl araçlarla, çevreye zarar veren etkinlikleri saptamak, izlemek, bu gözlenen gidişin geleceğe yönelik olumsuzluklarına dikkat çekmek ve yetkilileri ve dünya kamuoyunu buna son vermeye çağırmaktır. Çok Uluslu Şirket’lerin ortak hedeflerinin küresel düzlemde ticaret, hizmet, mallar ve emeğin dolaşımının önündeki ulusal engellerin azaltılması ve karlı yatırım olanaklarının arttırılmasıdır.

İnsan haklarını savunma hedefiyle kurulmuş olan Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International - AI), “Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi”nce kabul edilmiş ilkeler çerçevesinde etkinliklerini sürdürür. Uluslararası hükümetler dışı örgüt örneklerindendir (NGO-Non Governmental Organisation) ve kar amacı gütmez. Hiçbir devletle bağımlılık ilişkisi bulunmayan Uluslararası Af Örgütü, özel bir ideoloji veya herhangi bir dinle de ilişkisinin olmadığının altını çizer. “Vizyonumuz, herkesin İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve diğer uluslararası insan hakları standartları ile güvence altına alınan haklarına erişmesidir”.