ULUSLARARASI İLİŞKİLERE GİRİŞ

Türkiye’de de yaygın kullanımıyla Greenpeace, çevre sorunlarıyla küresel düzlemde mücadele eden hükümetler dışı (Non Governmental Organisation - NGO) uluslararası bir Sivil Toplum Kuruluşu’dur (STK).

Uluslararası STK olarak Greenpeace (Yeşil Barış) 1971’de ABD - Alaska’da yürütülmekte olan nükleer denemeleri protesto eylemi çerçevesinde örgütlenen 14 eylemci tarafından Kanada’nın Vancouver kentinde kurulmuştur. 1979’dan itibaren örgüt uluslararası bir nitelik kazanmıştır. Uluslararası Greenpeace’in merkezi Hollanda’nın Amsterdam kentindedir (1989). Bugün Greenpeace örgütü 40’ı aşan ülkede bulunmaktadır ve kendisini “dünyayı mekân edinmiş” bir STK olarak tanımlayabilmektedir. Dünyada varolabildiği alan sürekli genişlemektedir ve bugün etkinliklerini 100’ü aşan ülkede sürdürebilmektedir. Bir STK olarak kar hedefi yoktur ve hükümetler, siyasal partiler, örgütler veya şirketlerle bağımlılık ilişkisine girmemeyi ilke edinmiştir. Bu nedenle kendi mali kaynaklarını yaratmaktadır. Rakamlar yıllara göre değişse de 2015 yılı itibarıyla Greenpeace 2 milyon üye ve bağışçısı olduğunu duyurmuştur. 1500 civarında çalışanıyla, birey ya da vakıf kaynaklı maddi katkılarla sınırlanmış olarak ilkelerinden sapmaksızın, dünyanın her köşesinde çevre sorunlarıyla savaşımını sürdürebilmektedir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, Greenpeace örgütüne ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Greenpeace’in temel hedeflerini barışçıl araçlarla, çevreye zarar veren etkinlikleri saptamak, izlemek, bu gözlenen gidişin geleceğe yönelik olumsuzluklarına dikkat çekmek ve yetkilileri ve dünya kamuoyunu buna son vermeye çağırmak olarak özetleyebiliriz. Örgütün dünyada kamuoyu oluşturmak ve kamuoyu baskısını tetiklemeye yönelik eylemleri arasında son derecede yaratıcı protesto biçimleri (direkt eylem) olduğu gibi, bizzat karar alma konumundaki yetkili, temsilci, kurum ve kuruluşlarda lobi çalışmaları yapmak da vardır. Ayrıca sürekli olarak bilimsel verilere dayanan araştırmalar yapmak ve çevre kirliliğine ilişkin sorunlara yeni çözüm önerileri sunmak de Greenpeace’in çabalarını yoğunlaştırdığı savaşım yollarındandır. Greenpeace çevreyi koruma önlemleri içeren birçok uluslararası antlaşmanın oluşum sürecine katılmıştır. Çevre felaketlerini önleyici çözümlere dikkat çekmek için özellikle de basın- yayın organlarında ses getirecek etkinlikler örgütler.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, doğru cevap E’dir. Greenpeace örgütünün hedefleri ve işlevlerine ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

UAÖ Tüzüğünde belirtildiği gibi, dünya çapında gönüllü üyelik temelinde kurulmuş bir örgüttür. Örgüt şemasında şubeleri, yapıları, uluslararası ağları, bağlı grupları ve uluslararası üyeleri vardır. Örgütün çalışmalarının yürütülmesinde en yetkili merci Uluslararası Konsey’dir. İşlevleri şöyle sıralanabilir: Örgütün stratejisine odaklanmak; UAÖ’nün vizyon, misyon ve temel değerlerini belirlemek; UAÖ’nün Entegre Stratejik Planı’nı (altı yıllık planlar) mali stratejisiyle belirlemek; hareket için yönetişim ve delegasyon sistem ve organları oluşturmak, bu organların üyelerini seçmek ve bu organ ve üyelerin sorumlu olmasını sağlamak; hareketin kabul edilmiş strateji ve planlarına ilişkin performansını denetlemek; şube, yapı ve diğer organlarının sorumluluklarını belirlemektir.

Şube ve yapıların temsilcilerinden oluşan Uluslararası Yürütme Komitesi, ise en az iki yılda bir toplanır, kararlar salt çoğunlukla alınır. Uluslararası Yürütme Komitesi’nin işlevi ise dünyada UAÖ’nün liderliğini ve yöneticiliğini yapmaktır. Uluslararası Yürütme Komitesiyle birlikte çalışan Bakanlar Forumu anlaşmazlık durumlarında Uluslararası Konsey’e başvurma hakkına sahiptir. Gündelik işler Uluslararası Yürütme Komitesi’nin yönetimindeki Genel Sekreter başkanlığındaki Uluslararası Sekretarya tarafından yürütülür. Şubeleri, yapıları, uluslararası ağları, bağlı grupların sürdürdükleri etkinliklerin sorumluluğu örgütün idari organlarına aittir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, doğru cevap E’dir. Uluslararası Af Örgütü Uluslararası Yürütme Komitesi’ne ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

UAÖ şubeleri örgütün kriterlerine uyuyorlarsa, Uluslararası Yürütme Komitesi’nin onayıyla dünyanın herhangi bir bölgesinde ya da ülkesinde kurulabilir, Uluslararası Sekretarya da bu şubeleri kayıtlara geçirir. UAÖ organlarından yapıların hedefi sürekli bir insan hakları etkinliği programını koordine etmektir. Uluslararası Yürütme Komitesi’nin kıstaslarına uygun yapıların en az bir kurulu ve etkinliklerini sürdüren gönüllüleri bulunur. Uluslararası Yürütme Komitesi’nin onayıyla kurulan Uluslararası ağlar, en az beş farklı şubeden veya yapıdan üye bulundurmak zorundadır, ya da en az iki Uluslararası Sekretarya Programı bölgesinden UAÖ üyelerine sahip olmaları gerekir. Bu türden kriterlere uyan uluslararası ağlar, hareketin vizyon ve misyonunu belirli bir tema ve kimliğe dayandırarak tanıtmak ve uygulanmasını sağlamak gibi önemli işlevler üstlenirler. Bağlı Gruplar, en az beş üyeden oluşurlar aidatlarını ödemek ve bir şubeye bağlı olmak koşuluyla, Uluslararası Yürütme Komitesi’nin onayını alarak çalışmalarını yürütebilirler. Tarafsız değerlendirme ve üyelerin güvenliği gibi değerlendirilebilecek nedenlerle, hiçbir bağlı grubun kendi ülkesindeki düşünce suçlularıyla ilgili çalışmamak gibi izlenmesi gereken ilkeler vardır. Bireysel Üyelik statüsü de UAÖ’nün hedeflerine uyumlu bir biçimde katkıda bulunmak isteyen özerk bireylerin yıllık bir aidat ödeyerek örgütün üyesi olabilmelerini sağlar. Özgürlüğü için mücadele ettiği bireylere hesap verebilir olmak temelinde örgütlenen UAÖ’nün kurumsal yapısı şeffaflık, hesap verebilirlik konusunda yasal bir sistem oluşturma çabasının ürünüdür.

Çalışmalarını yoğunlaştırdıkları önemli konu başlıklarıyla Greenpeace’in hedeflerini de izleyebiliriz. Bunlardan birisi, “İklim Değişimi”ni engellemek başlığı altında sunulur. “Yeni bir enerji geleceği yaratmak içinbize katılın” çağrısı çerçevesinde yenilenebilir enerjinin desteklenmesi, kademeli olarak fosil yakıtların sonlandırılması gibi politikalar savunur. Bir başka konu, “Ormanların korunması” başlığıyla sunulur. Burada da yaşlı ormanların dünyanın akciğeri olduğunu ispatlayacak bilgileri bir araya getirerek özel olarak korunmaları gereğini vurgulamak gibi stratejiler savunur. Okyanusların korunması, çevre dengesi için stratejik bir alan olması gerekçesiyle gündemde tuttuğu bir başka başlıktır. Okyanusların gereksiz zararlı balıkçılıkla mücadele edilerek savunulabileceği konusunda bilinçlenmeye çağrı yapan etkinlikler sürdürür. “Tarım” alanı da Greenpeace için önemli başlıklardandır. Sürdürülebilir tarım kampanyası çerçevesinde gözlenebileceği gibi çevreye duyarlı tarımdan yanadır. Genleriyle oynanmış organizmalara (GDO) karşı sürdürdüğü savaşımı, toksik kirlenme başlığı altında da geliştirerek zehirli kimyasallara karşı bir savaşıma dönüştürür. Nükleer silahlar ve nükleer kirlilikle savaşım da önemli bir başlıktır. Genel anlamda barış ve silahsızlanmayı destekler ve nükleer silahların yok edilmesini önerir. Nükleersiz Gelecek kampanyası, Küresel Isınma ve Enerji kampanyası, Akdeniz’i Koruyoruz kampanyası, Tarım ve GDO kampanyası gibi birçok kampanya yürütülmektedir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, seçeneklerde yer alan başlıkların tümü Greenpeace’in çalışmalarını yoğunlaştırdığı önemli konu başlıklarındandır, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Greenpeace’in yapısı kar amacı gütmeyen örgüt modeline uygun olarak belirlenmiştir. “Dernek maddeleri” karar alma sürecini ve “yönetişim” yapısını tanımlamaktadır. Merkez örgütte Konsey ve Yönetim Kurulu bulunur. Çeşitli ülkelere yerleşmiş ulusal ve bölgesel Greenpeace bürolarının hepsinin kendi yönetim kurulu ve büro yöneticisi vardır. Bütün Greenpeace büroları uluslararası Greenpeace’e bağlıdır. Mali kontrol lisansı olan büro sorumluları tarafından yapılır. Dünya’nın dört bir yanında açılan ve Greenpeace adını kullanma hakkını alan büroların lisanslarının verilebilmesi için de derneğin belirlediği ilkelere uygun bir talep sunulması gerekmektedir. Ayrıca, lisans alabilmek için izlenmesi gereken sürece uyumlu bir biçimde gerçekleşmesi gerekmektedir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, doğru cevap E’dir. Greenpeace’in yapısına ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

Küreselleşme sürecinin önemli aktörleri olan ulus ötesi sermayenin simgesi “Çok Uluslu Şirketler” (ÇUŞ) (Multinational corporations), İkinci Dünya Savaşı sonrasında belirginlik kazanmaya başlamıştır. Özellikle 1960’lardan sonra ÇUŞ’ların iyice yaygınlaşmalarına tanık oluyoruz. ÇUŞ’ların ortak hedeflerinin küresel düzlemde ticaret, hizmet, mallar ve emeğin dolaşımının önündeki ulusal engellerin azaltılması ve karlı yatırım olanaklarının arttırılmasıdır. Aslında ÇUŞ’ların varoluşlarının koşulu da şirketlerin önündeki ulusal engellerin azalmaya başlamasıdır. Bu süreç ÇUŞ’ların varlıklarını güçlendirmektedir.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, doğru cevap E’dir. Çok Uluslu Şirketlere (ÇUŞ) ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

“Çok Uluslu Şirket” adlandırması için gerekli nitelikler şöyle sıralanmaktadır: Şirketin bir merkezi vardır ama şirket birden çok ülkenin sermayedarlarına aittir. Aynı zamanda ÇUŞ’lar birden çok ülkede yatırım yapar ve şirket çalışanlarının seçiminde belirli nitelikleri edinmiş olmak tek kıstastır. Bir başka deyişle, bu tür şirketler, çalışabilecek niteliklere sahip olan tüm dünya yurttaşlarına açıktır.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, seçeneklerde yer alan niteliklerin tümü “Çok Uluslu Şirket” adlandırması için gerekli niteliklerdir, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Shell, enerji ve petrokimya alanında etkinliklerini yoğunlaştırmış olan “Çok Uluslu Şirket” grupları örneğidir. 1833’de Londralı bir İngiliz antikacı (Marcus Samuel), dükkânında döneminin egzotik dekorasyon modası istiridye satmak için geniş bir istiridye ithalatı-ihracatı ticaret ağı geliştirmiştir. Daha sonra oğullarının girişimiyle iş petrol ihracatı, gazyağı ihracatı gibi alanlara açılmaya kadar genişlemiştir.

IBM adıyla tanınan “International Business Machines Corporation” (uluslararası iş makineleri şirketi) bilişim teknolojisi alanında dünyanın en büyük çok uluslu şirket örneklerindendir. Bugün 410 bini aşan çalışanı ve 170’den fazla ülkede etkinliği bulunan IBM, bilgisayar, bilgisayar donanım üretimi, yazılım, servis hizmetleri, sunucu servisleri ve araştırma geliştirme alanlarında yer edinmiştir.

Hızla küreselleşen pazarda yer edinebilmiş, “internet devleri” diye de adlandırılan çok uluslu sermaye şirketlerine bir örnek GAFAM kısaltması ile toparlanan: Alphabet (Google), Apple, Facebook, Amazon, Microsoft 20.yy sonlarında 21. yy’ın başlarında ortaya çıkmışlardır. Yeni teknolojilerin ve bu alanda gerçekleşen icatların simgesi gibi görebileceğimiz GAFAM, diğer teknoloji grupları gibi, rekabet ortamında, sürekli bir biçimde daha hızlı yenilik arayışıyla hızla önemli bir yer edinmiştir.

Çokuluslu Şirket örneklerinden Google, 1998’de Amerika’da kurulmuştur. (Stanford Üniversitesinde iki öğrencinin (Larry Page, Sergey Brin) 1995’de başlayan çalışmalarının ürünüdür.

Elektronik ürünler alanında önemli bir ÇUŞ olan Apple, 1976’da ABD’de kurulmuştur. İlk kişisel bilgisayar 1977’de piyasaya çıkmıştır ve hızla küresel pazarda büyük bir yer edinmiştir. Apple Bilgisayar (Apple Computer Inc.) olarak kurulmuş olan şirket, 2007’den beri Apple diye adlandırılmaktadır. Özellikle dizüstü bilgisayar çeşitleri ve cep telefonu çeşitleriyle dünya pazarında ve insanların yaşamlarında kapmış olduğu yeri geliştirerek korumuştur.

ABD’de 1994 yılında kurulmuş ve hızla büyümüş çok uluslu şirket örneklerinden Amazon elektronik ticaret ve “cloud computing” konularına yoğunlaşmıştır. 2004’den itibaren internetten birçok şirketin ürünlerini satarak işe başlamışken, 2007 yılından itibaren bilgisayara kitap yükleme sistemi (Kindle) ile kendi ürününü de satmaya başlamıştır. Bugünlerde insansız hava aracıyla ürün dağıtımı yapma olanakları araştırılmakta, tartışılmaktadır.

1975’de Bill Gates ve Paul Allen tarafından ABD’de kurulmuş bir enformatik, micro-enformatik bilişim teknolojileri şirketidir (Microsoft Corporation). Bilgisayar yazılım şirketi olarak hızla büyümüştür. Windows, Microsoft Office ürünleriyle tanınmıştır. Dünya pazarında hızla önemli bir yer edinmiş çokuluslu şirket (ÇUŞ) örneklerinden olan Microsoft, ayrıca yaratıcılarından Bill Gates’in genç yaşında ulaştığı finansal başarının da etkisiyle, “Düşünce hızında çalışmak” (başlıklı kitabı) sloganı ile bu sektörün etkili öncülerinden sayılmaktadır. “Düşünce hızında çalışmak” bu alanın özelliklerini yansıtan bir tür slogana dönüşmüştür.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, doğru cevap E’dir. Küreselleşme sürecinin önemli aktörleri olan ulus ötesi sermayenin simgesi Çok Uluslu Şirket örneklerine ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

Küreselleşme karşıtı hareketlerin başlangıcı 1999’da Seattle’da Dünya Ticaret Örgütü’nün toplantısına karşı geliştirilen gösterilerdir. Hareket daha sonra küresel düzlemde gevşek bir örgütlenme sürecine girmiştir. Küreselleşmenin simgesi olarak görülen Dünya Ticaret Örgütü’nün toplantılarının yanı sıra G8, G20, OECD toplantıları gibi büyük ekonomi ve finans çevrelerini, zengin kategorisine giren devletleri bir araya getiren toplantılarda sistemli bir şekilde, küreselleşme karşıtı hareketin protesto eylemleri görülmektedir.

Alternatif bir küreselleşme arayışını, küreselleşme karşıtı eğilimleri bir araya getirerek kalıcı bir hükümetler dışı örgütlenmeye dönüştürme arayışı Dünya Sosyal Forumu- DSF (World Social Forum – WSF) çerçevesinde geliştirilmiştir. Dünya Sosyal Forumu özgürlükler alanını genişletecek, katılımcı demokrasi deneyimini güçlendirecek bir tartışma platformu oluşturma iddiasındadır. Küreselleşmeye karşı alternatif arayışları “bir başka dünya mümkün” sloganıyla yola çıkmaktadır ve özellikle neo-liberal kapitalizmin iddiası olan alternatifsizlik inancının yaygınlaşmasına karşı gelerek, genel hatlarıyla, daha adil ve daha demokratik bir dünyanın olabileceği iddiasını geliştirmektedir. Her türlü eşitsizlikle mücadeleye çağrı anlamında ırkçılıkla, ayrımcılıkla savaşım, sosyal adalet talebi, katılımcı demokrasinin geliştirilmesi, demokrasinin derinleşmesi savunulmaktadır. Savaş karşıtlığı, sürdürülebilir ekonomik kalkınma, insani bir dünya talebi eşitsizlik üreten küreselleşmeye karşı arayışı küresel boyutlarda örgütleme çabaları, alternatif arayışlarını tartışma ve izleme forumu oluşmuştur.

Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, doğru cevap E’dir. Küreselleşme karşıtı hareketlere ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur.

Dünya Sosyal Forumu’nun son dönem toplantılarında ilk yılların toplantılarında gözlenen coşkunun azaldığı gözlenmiştir. Dolayısıyla, son dönemlerde DSF’nin yeniden güçlenmesi için arayışlar sürmektedir. Dünya kamuoyunun yakından izlediği “Arap baharı”nın ardından “Arap baharı” temasıyla düzenlenen, “Teröre karşı birlik” mesajlarıyla desteklenen Dünya Sosyal Forum’ları (2013- 2015 Tunus/Tunus) bu arayışa bir örnek olarak değerlendirilebilir. Bir başka yenilik, G7 ülkelerinden Kanada’nın Montreal kentinde düzenlenen forum dikkat çekmiştir. Bunun ardından Brezilya’nın Porto Alegre kentinde düzenlenen forumda da (2017 Direnişlerin Sosyal Forumu) başka bir dünya arayışı ve eşitsizliklere, adaletsizliklere karşı direniş temaları ön planda tutularak, toplantıların etki alanını canlı tutma arayışına tanık olduk. 2018 DSF toplantısının da DSF’yi güçlendirmek için çalışacağı ve tüm ortak ilkeleri benimseyen sivil toplum kuruluşlarına açık olduğunun altı çizilerek hazırlanacağı duyuruldu. DSF’nin yenilenmesi, alternatif ekonomik modeller bulma gereği, en başlangıcından günümüze gelen öneriler arasındadır. DSF’ye bağlı olarak Avrupa Sosyal Forumu, “Alternatif zirve” arayışları Asya Sosyal Forumu, Ortadoğu Sosyal Forumu, Afrika Sosyal Forumu gibi DSF’ye bağlı bölgesel forumlar düzenlenmektedir. Temelde DSF toplantılarını destekleyen çeşitli şehirlerde seçilmiş temalarla toplantılar yapılmaktadır. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi doğru cevap E’dir.

Bugün uluslararası sistemin dinamiklerini anlayabilmek için devletlerin, uluslararası örgütlerin ve uluslararası bölgesel örgütlerin yanı sıra uluslararası hükümetler dışı (devletler dışı) örgüt ve kuruluşların oynadıkları rolleri de tanımak ve çözümlemek gerekmektedir. Ulusüstü mekanizmalarla siyasal alanda, sosyal alanda ve ekonomi alanında örgütlenen devletler dışı uluslararası aktörler, küreselleşme dinamiğini geliştirip derinleştirirken uluslararası sistemin biçimlenmesinde önemli bir rol oynamaktadırlar. Bir başka deyişle, sorunların küresel düzlemde algılanabilmesi ve ulus aşırı dinamiklerle çözüm üretilmesinde bu tür örgütlerin etkili olabildikleri gözlenmektedir. Birbirlerinden çok farklı hedefler ve yapılara sahip olan hükümetler dışı örgüt ve kuruluşların ortak özelliği çalışmalarını devletlerden- hükümetlerden bağımsız olarak sürdürmeleridir.

Hükümetler dışı uluslararası sivil toplum kuruşluşları (STK), hükümetlerin ve devlet kurumlarının ve kuruluşlarının dışında varlık gösteren özerk örgütlerdir. Bugün dünya sahnesinde siyasal, sosyal, kültürel alanda, çevre sorunları çerçevesinde ya da hukuk alanındaki adaletsizlik ve haksızlıklarla ilişkili alanlarda savaşım verebilmek gibi hedeflerle örgütlenmiş çok sayıda ve giderek de sayıları artan STK bulunmaktadır. STK’lar yasal kuruluşlardır ve ilkece, kar amacı olmaksızın, gönüllülük yöntemiyle etkinliklerini yürütürler. Bu tür kuruluşların çalışmalarını özgürce gerçekleştirmeleri için bağımsız gelir kaynaklarına gereksinimleri vardır ve dolayısıyla bu kaynakların bağışlardan ya da üyelik aidatlarından oluşması beklenir.

Sivil Toplum Kuruluşları (STK) dernek, sendika, vakıf, oda türü örgütlenmelerle topluma yarar ve hizmet ilkeleri temelinde etkinliklerini belirlerler. Uluslararası düzlemde örgütlenen Sivil Toplum Kuruluşları (STK) da ulus aşırı mekanizmalarla örgütlenerek çözüm çabalarını sürdürürler. Lobi çalışmaları, uluslararası kamuoyunun dikkatini çekebilecek türden çeşitli eylem ve etkinlikler bu çabalardandır. Yani, uluslararası STK’lar hem alanlarıyla ve sorunlarla ilişkili olarak hükümetleri, uluslararası örgütleri doğrudan etkileme çabalarını sürdürürken hem de dünya kamuoyu oluşturma etkinliklerine yoğunlaşarak ağırlıklarını arttırma çabasındadırlar.

İnsan haklarını savunma hedefiyle kurulmuş olan Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International - AI), “Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi”nce kabul edilmiş ilkeler çerçevesinde etkinliklerini sürdürür. Uluslararası hükümetler dışı örgüt örneklerindendir (NGO-Non Governmental Organisation) ve kar amacı gütmez. Hiçbir devletle bağımlılık ilişkisi bulunmayan Uluslararası Af Örgütü, özel bir ideoloji veya herhangi bir dinle de ilişkisinin olmadığının altını çizer. “Vizyonumuz, herkesin İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve diğer uluslararası insan hakları standartları ile güvence altına alınan haklarına erişmesidir”. Düzenlediği etkinlikler özellikle düşünce suçlularının serbest bırakılması, siyasi suçluların adil bir biçimde yargılanması, işkence, zulüm, idam cezasına karşı, siyasi cinayet, adam kaçırma ve her türlü insan hakları ihlallerine karşı durulmasına katkıda bulunmayı amaçlar. Medeni haklara, siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel haklara saygıya çağrı yapan çalışmalar düzenler.

Örgütün en önemli özelliği, dünyanın herhangi bir yerinde düşünceleri, inançları nedeniyle mahkûm edilen ya da tutuklu bulunan insanların serbest bırakılması için barışçıl yollarla savaşmaktır. Örgütün misyonu çerçevesinde sürdürdüğü etkinlikler insan olmaktan doğan hakların ağır ihlallerini engellemeye ve sonlandırmaya odaklanmıştır: Etnik köken, cinsiyet, dil, renk, din, siyasi görüş nedeniyle özgürlüğü sınırlandırılanların özgür bırakılması için çaba göstermek, işkence ve kötü muameleye son vermek için çaba gösteren UAÖ’nün terörle mücadele etmek, kadınlara yönelik şiddeti durdurmak, yoksullukla mücadeleyi insan onuru ve insan hakları alanıyla ilişkilendirmek, siyasal sığınmacılar, göçmenlerin haklarını savunmak, siyasi mahkûm ve tutukluların hukuk devleti kuralları uyarınca yargılanmalarını sağlamak için çalışmak, idam cezasının kaldırılması için mücadele etmek, uluslararası silah ticaretine düzenlemeler getirilmesi için çalışmak, yakın tehlike (immediate risk) altındakiler için Acil Eylem çağrıları yapmak gibi hedefleri bulunmaktadır.

Uluslararası Af Örgütü’nün kuruluşundan beri sürdürdüğü çalışmalara bakarsak insan hakları ihlallerini ortaya çıkarmaya yoğunlaştığını görürüz. Tarafsızlık ilkesiyle ve sistemli bir biçimde sürdürdüğü araştırmaları yayınlayarak somut bilgiyi yaygınlaştırma çabasını sürdürmektedir. Ortaya çıkarılmış olan hak ihlallerini durdurmak için hükümetlerle, devletlerarası örgütlerle ve çıkar gruplarıyla, şirketlerle ve diğer ilgili aktörlere görüşme, bilgilendirme ve dikkat çekme yöntemleriyle bağlantı kurar ve kamuoyu baskısı oluşturmaktadır. İhlallerden sorumlu olan hükümetleri hukukun üstünlüğü ilkesine saygı göstermeye çağırır ve imzalamış oldukları insan hakları standartlarını yürürlüğe koymaları için destekler, teşvik eder, izler.

Dost ya da düşmanlar Greenpeace için yalnızca çevre duyarlılığı düzeyiyle belirlenmektedir. Bu nedenle, Greenpeace için özerk bir yapı kurmuş olmak çok önemli bir özelliktir. Çevre duyarlılığı güçlü olan herkes, her kurum, her siyasal merkez Greenpeace’in dostu sayılmaktadır. Yani, Greenpeace ile yakınlık derecelerini belirleyen kurum ve kuruluşların çevreye duyarlı eylem ve etkinlikleridir. Bir başka deyişle, her hangi bir hükümet ya da Çok Uluslu Şirket, çevreye zarar vermeyecek kararlar almaya başlarsa Greenpeace dostu sayılabilir. Önemli olan sonuç almaktır. Greenpeace “yeşil ve barış içinde bir gelecek” için çalışan herkesle iyi ilişkiler içine girebilmektedir. Bu bağlamda birçok uluslararası örgüt, hükümetler dışı örgüt, gerekirse hükümetlerle işbirliği yapabilmektedir. Temel ilkelerini şiddete karşı olmak, saydamlık ve hesap verebilirlik olarak betimlemiştir.

Bu şirketlerin önemli bir özelliği, borsa değerlerinin çok hızlı bir biçimde büyümesi ve yaygınlaşmasıdır. Hatta bazıları, kuruluşlarından bir kaç yıl sonra dünyanın en önemli ve büyük şirketleri sınıflandırmasına dahil olmuşlardır. Her biri başlı başına bir marka oluşturabildi ancak hızla yaygınlaşan kullanımlı, kısaltmalarla adlandırılmaya başladılar. “Üzüm salkımı” benzetmesiyle tanımlanan GAFAM buna bir örnek olmuştur (Alphabet (Google), Apple, Facebook, Amazon, Microsoft). Bu yolla globalleşen pazarın simgeleri sayılmaktadır. Burada sıralanan türden şirketler hem teknoloji alanının kullanım kapasitesini genişlettiler, hem de bu alanın kullanım biçimlerini dönüştürerek gündelik yaşamları küresel düzlemde değişime açtılar.

Dördüncü endüstri devrimi- 4.0 diye de adlandırılan bu değişim-dönüşüm, nano-teknoloji, bio-teknoloji ve bilişsel bilim alanındaki gelişimle birlikte ortaya çıkan yeni araçlarla yaşamlarımıza katıldılar. Boyutları küçülürken etkinliği artan aletler bir yanda, diğer bir yanda insanı kopyalayabilen bilimsel gelişmeler ve insan beynini inceleyen nöro-bilim alanı ürünlerini vermeye başladı ve bir süredir yaşamlarımızı etkilemekte. Yapay zeka, robotlar, internet alanındaki işlemlerin sürekli bir biçimde gelişen türleri, insansız araçlar, üç boyutlu basım olanakları vb. artık küreselleşmenin birbirine eklemlenmiş bir dünya alanında yarattığı dönüşümün hem tetikleyicileri hem de sonuçları olmuştur.

Alternatif bir küreselleşme arayışını, küreselleşme karşıtı eğilimleri bir araya getirerek kalıcı bir hükümetler dışı örgütlenmeye dönüştürme arayışı Dünya Sosyal Forumu- DSF (World Social Forum – WSF) çerçevesinde geliştirilmiştir. Dünya Sosyal Forumu özgürlükler alanını genişletecek, katılımcı demokrasi deneyimini güçlendirecek bir tartışma platformu oluşturma iddiasındadır. Küreselleşmeye karşı alternatif arayışları “bir başka dünya mümkün” sloganıyla yola çıkmaktadır ve özellikle neo-liberal kapitalizmin iddiası olan alternatifsizlik inancının yaygınlaşmasına karşı gelerek, genel hatlarıyla, daha adil ve daha demokratik bir dünyanın olabileceği iddiasını geliştirmektedir. Her türlü eşitsizlikle mücadeleye çağrı anlamında ırkçılıkla, ayrımcılıkla savaşım, sosyal adalet talebi, katılımcı demokrasinin geliştirilmesi, demokrasinin derinleşmesi savunulmaktadır. Savaş karşıtlığı, sürdürülebilir ekonomik kalkınma, insani bir dünya talebi eşitsizlik üreten küreselleşmeye karşı arayışı küresel boyutlarda örgütleme çabaları, alternatif arayışlarını tartışma ve izleme forumu oluşmuştur.

Dünya Sosyal Formu (DSF) ilkelerini benimseyen, dünya üzerindeki tüm sivil toplum örgütlerinin ve hareketlerinin katılımına açık olmakla birlikte, dünya sivil toplumlarını temsil etme, tüm sivil toplum örgütlerinin merkezi olmak gibi bir iddiasının da olmadığını özel olarak vurgular. Toplantılarda alınan kararların, yalnızca toplantıya katılmış olanları bağladığı özel olarak vurgulanarak, DSF çerçevesinde katılımcı demokrasi ilkelerine ne denli önem verildiği gösterilmeye çalışılır. DSF toplantılarında alınan kararlar forumun kendi olanakları aracılığıyla dağıtılmaktadır. Alınan kararlardan farklı kararlar alan grupların da sesini duyurma çabasında olmasını da demokrasi anlayışının doğal sonucu olarak görebiliriz. DSF özenle, hiyerarşi, sansür, sınırlama, kısıtlama gibi özgürlükleri kısıtlayacak uygulamaların olmadığı ve olamayacağını iddia eder. Sivil toplum kuruluşlarına açık çoğulcu, merkezileşmeyecek bir kuruluştur, hükümetler dışı dinler dışı siyasal partiler dışı bir örgütlenme türü olarak küresel bir deneyim sunmaktadır.